Wiek kostny to jedna z nieinwazyjnych i powszechnie stosowanych metod pozwalających na ocenę wieku biologicznego na podstawie analizy dojrzewania kości. Ma zastosowanie zarówno we współczesnej medycynie (np. do oceny, czy pacjent rozwija się prawidłowo), jak i w patomorfologii (np. oceniając możliwy wiek biologiczny zwłok, jeśli z różnych względów nie jest to możliwe innym sposobem).
Wiek kostny – co to jest?
W 1972 roku Lamperski na podstawie analizy 5 kręgów szyjnych (C2-C5) dokonał klasyfikacji różnych stadiów rozwoju kręgosłupa. Był to początek bardziej szczegółowego zainteresowania się wiekiem kostnym człowieka. 1995 roku dwaj inni naukowcy uprościli metodę Lamperskiego – analizie poddali jedynie 3 kręgi szyjne (C2-C4), widoczne na cefalogramach.
Zgodnie z definicją, wiek szkieletowy (inaczej: wiek kostny, dojrzałość szkieletowa) to wiek, w którym przeciętne dziecko osiągnęło pewien etap rozwoju układu kostnego, będącego odzwierciedleniem jego rozwoju fizjologicznego. Do analizy wieku kostnego wykorzystuje się najczęściej 2 metody:
- metodę wielosegmentową – analizie poddaje się 6 regionów ciała (ramię, staw łokciowy, dłoń z nadgarstkiem, biodro, kolano i stopę);
- metodę jednosegmentową – analizie poddaje się wyłącznie jeden region ciała.
Wykazano, że układ szkieletowy zdrowego, odpowiednio odżywionego organizmu, rozwija się jako całość i poszczególne jego fragmenty dotrzymują kroku innym, dlatego coraz popularniejsza staje się metoda jednosegmentowa. Do analizy układu kostnego w obu przypadkach służą zdjęcia rentgenowskie (RTG).
Istota wieku kostnego opiera się na tym, że poszczególne wtórne jądra kostnienia w układzie szkieletowym uwidaczniają się i dojrzewają w określonym czasie, czyli wieku biologicznym. Etapy kostnienia i ogólny rozwój szkieletowy są praktycznie identyczne dla wszystkich ludzi. Pozwala to na dokładne porównywanie procesu kostnienia do ustalonego wzorca. W badaniu wieku kostnego ocenia się jądra kostnienia, kształt kości, przebieg procesu mineralizacji oraz chrząstki nasadowe, ich rozmiar, kształt i zespolenie z trzonem.
Wiek kostny – wskazania
Analizę wieku kostnego najczęściej zleca lekarz pediatra lub endokrynolog celem określenia przyczyny niskiego bądź wysokiego wzrostu dziecka. Częste przyczyny zbyt niskiego wzrostu dziecka:
- guzy mózgu;
- infekcje ośrodkowego układu nerwowego;
- uszkodzenie lub niedoczynność przysadki mózgowej;
- wady anatomiczne mózgowia;
- zespół Cushinga;
- wodzone choroby nerek lub mięśnia sercowego;
- niedobór hormonu wzrostu;
- choroba Addisona;
- źle kontrolowana cukrzyca typu 1.
Z kolei przykładowe przyczyny zbyt wysokiego wzrostu u dziecka to:
- wrodzony przerost nadnerczy;
- zespół Marfana;
- homocystynuria;
- gigantyzm;
- nadmiar hormonu wzrostu;
- nadczynność przysadki mózgowej.
I wiele innych. Analiza wieku kostnego przy podejrzeniu którejkolwiek z powyższych chorób jest ważnym elementem diagnostycznym. Ciekawostką jest, że ocena wieku kostnego bywa często wykorzystywana do nauki lekarzy i specjalistów, ponieważ można dzięki niej ocenić także szacowany wzrost dziecka w dorosłym życiu. Warto również zaznaczyć, że oznaczenie wieku kostnego jest jednym ze wskaźników pozwalających ustalić czas wystąpienia skoku pokwitaniowego. Jest to kluczowe w wielu zabiegach ortodontycznych i zabiegach ortognatycznych.
Badanie wieku kostnego – jak wygląda?
Badanie wieku kostnego jest nieinwazyjne i bezpieczne – polega wyłącznie na wykonaniu jednego lub serii zdjęć RTG. Dlatego poza przeciwwskazaniami do badania RTG nie ma żadnych innych przeciwwskazań. Po wykonaniu zdjęć pacjent udaje się do domu i oczekuje na wyniki. Zdjęcia są natomiast w tym czasie analizowane przez lekarza, który bierze pod uwagę wszystkie wcześniej wymienione, istotne parametry związane z tkanką kostną.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Klimas Z., Nawotoczyński M., Flieger R., Diagnostyka wieku szkieletowego dzieci z normą zgryzową i dzieci z hipodoncją. Nowiny Lekarskie 2010, 79, 3, 163-166.
- Grudziąż-Sękowska J., Wiek kostny- metody oceny zakończenia rozwoju, Ogólnopolski Kongres Młodych Medyków, Warszawa, 23-24 kwietnia 2004.
- Matthews-Brzozowska T., Flieger R. Metody oceny wieku kostnego i ich znaczenie w medycynie i stomatologii – przegląd piśmiennictwa, Nowiny Lekarskie 2009, 78, 2, 165-167.
