Choroba Addisona (pierwotna niedoczynność kory nadnerczy) to zespół objawów klinicznych w efekcie bezpośredniego uszkodzenia nadnerczy. Jej początek przypada najczęściej na 3.-4. dekadę życia, przy czym częściej dotyczy kobiet.
Przyczyny
Przyczyną bezpośredniego uszkodzenia nadnerczy jest długotrwały niedobór hormonów przez nie syntezowanych (kortyzol, aldosteron). Najczęściej choroba rozwija się w wyniku autoimmunizacji (około 70-90% przypadków), przy czym około połowa pacjentów w tej grupie wykazuje również obecność innych zaburzeń endokrynologicznych, takich jak choroby tarczycy czy cukrzyca typu I. Rozwojom patologii nadnerczy sprzyja także zakażenie HIV. Do pozostałych czynników ryzyka zalicza się obecność niektórych nowotworów, czynniki zakaźne oraz stosowanie niektórych leków, np. przyspieszających metabolizm kortyzolu.
Objawy
Przebieg choroby może być różny, a objawy kliniczne w dużej mierze zależą od czasu trwania choroby, a zatem od jej zaawansowania. Jeśli wystąpi czynnik wyzwalający, może nastąpić tak zwany przełom nadnerczowy charakteryzujący się silnymi bólami brzucha, gorączką, wymiotami i wstrząsem hipowolemicznym.
Z kolei znacznie częściej choroba Addisona rozwija się podstępnie i stopniowo. W przypadku aż połowy chorych od czasu wystąpienia pierwszych objawów do momentu postawienia diagnozy niejednokrotnie mija rok lub dłużej. Najczęściej występują:
- zmęczenie, apatia, nadmierna senność – u wszystkich chorych;
- brak apetytu, a tym samym spadek masy ciała – u wszystkich chorych;
- hiperpigmentacja skóry, zwłaszcza okolic eksponowanych na słońce lub narażonych na ucisk – u około 95% chorych;
- objawy ze strony układu pokarmowego: nudności, biegunka, wymioty – u około 90% chorych;
- obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zasłabnięcia i zawroty głowy – u około 90% chorych;
- zaburzenia pamięci, depresja – u około 40% chorych;
- brak miesiączki w przypadku płci żeńskiej, obniżenie libido – u około 25% chorych;
- bóle stawowo-mięśniowe – u około 10% chorych.
Bardzo często zdarza się, że chora osoba wykazuje obecność hiperkaliemii, hiponatremii, hiperkalcemii lub hipoglikemii. Nie rzadko również towarzyszy temu anemia.
Diagnostyka
Aby zdiagnozować chorobę Addisona koniecznie należy wykonać badania krwi sprawdzające zawartość kortyzolu i hormonu adrenokortykotropowego w surowicy. U osób chorych obserwuje się znaczne podwyższenie zawartości hormonu adrenokortykotropowego przy niskim stężeniu kortyzolu. Przed rozpoznaniem choroby Addisona należy wcześniej wykluczyć wtórną niedoczynność nadnerczy.
Choroba Addisona – leczenie
Choroba Addisona należy do schorzeń przewlekłych, co oznacza, że terapia trwa przez całe życie chorego. Stosuje się hormonoterapię – należy farmakologicznie uzupełniać niedobory hormonalne. Pacjenci zawsze powinni mieć przy sobie gotową do wstrzyknięcia dawkę hydrokortyzonu na wypadek nagłego przełomu nadnerczowego. Cała terapia powinna być dobrana indywidualnie do pacjenta i musi pokrywać się z naturalnym rytmem produkcji hormonów w ciągu doby. Osoby chory powinny zwrócić szczególną uwagę na podaż wody. Należy wypijać codziennie minimum 1,5 litra wody.
Choroby nie można całkowicie wyleczyć, jednak przy wczesnym rozpoznaniu i zastosowaniu odpowiedniego leczenia długość życia pacjenta pozostaje bez zmian – nie obniża się. Jednak nieleczona choroba Addisona stanowi poważne zagrożenie życia.
Bibliografia
- Derkacz M., Strawa-Zakościelna K., Matuszek B., Tarach J., Choroba Addisona – od objawów do rozpoznania. Opis przypadku, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2015.
- Ankcorn M., Choroba Addisona zamaskowana długotrwałym stosowaniem glikokortykosteroidów, Clinical Medicine, 1/2012.
- Zdrojowy-Wełna A., Bednarek-Tupikowska G., Postępowanie w przewlekłej niewydolności kory nadnerczy – rola lekarza rodzinnego, Family Medicine & Primary Care Review, 3/2013.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
