Guz Pancoasta to wspólna nazwa dla wielu nowotworów lokalizujących się w obrębie szczytowej ściany klatki piersiowej. Mogą one naciekać splot ramienny, żebra I-III, naczynia krwionośne podobojczykowe oraz kręgi szyjne. Inna nazwa guza Pancoasta brzmi guz szczytu płuca. Stanowi do 3% wszystkich nowotworów płuc. Po raz pierwszy opisano go w 1924 roku, czego dokonał Henry Pancoasta (stąd nazwa).
Guz Pancoasta – przyczyny
Przyczyny powstawania guza Pancoasta nie zostały poznane, podobnie jak ma to miejsce przy wszystkich innych nowotworach. Nie wiadomo dlaczego zdrowe komórki organizmu mutują i przekształcają się w zmiany rakowe. Wyszczególniono jednak czynniki ryzyka tego rodzaju nowotworu. Są to przede wszystkim:
- palenie papierosów (zarówno bierne, jak i czynne);
- zatrucie metalami ciężkimi, zwłaszcza chromem i niklem, a także zatrucie azbestem;
- przewlekłe lub bardzo poważne choroby płuc;
- długotrwałe narażenie na smog i zanieczyszczenia powietrza;
- częsta ekspozycja na promieniowanie jonizujące.
W ostatnich latach udowodniono, że kluczowe znaczenie w rozwoju guza Pancoasta mają czynniki genetyczne. Jeśli rak ten wystąpił u członków rodziny I stopnia istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo jego rozwoju w kolejnych pokoleniach. Takie osoby powinny zwrócić uwagę na regularne badania kontrolne.
Guz Pancoasta – objawy
Najczęściej guz ten lokalizuje się w okolicy górnego otworu klatki piersiowej, co powoduje objawy w pobliżu VIII nerwu szyjnego. Są to głównie ból, dyskomfort i promieniowanie. Z tego względu guz Pancoasta należy zawsze zróżnicować z zespołem żebra szyjnego oraz z zespołem górnego otworu klatki piersiowej. Ból w okolicy barku jest zazwyczaj pierwszym i najbardziej charakterystycznym dla guza Pancoasta objawem. Wraz z upływem czasu nasila się i obejmuje coraz większą okolicę ciała, co wiąże się z bardzo szybkim naciekaniem innych tkanek. Pozostałymi możliwymi objawami są:
- ból łopatki i ramienia promieniujący wzdłuż nerwu łokciowego;
- osłabienie siły mięśni kończyny górnej;
- ból w klatce piersiowej.
Dolegliwości bólowe są bardzo silne, często ustępują dopiero po podaniu narkotycznych środków przeciwbólowych. Jeśli dojdzie do nacieku splotu gwiaździstego oraz pnia współczulnego do obrazu klinicznego dołączają objawy zespołu Hornera, które obejmują m.in. narząd wzroku:
- rozjaśnienie tęczówki po stronie uszkodzenia;
- zwężenie szpary powiekowej;
- zwężenie źrenicy oka;
- zapadanie się gałki ocznej w głąb oczodołu.
Niektórzy pacjenci wskazują na zanik potliwości po jednej stronie twarzy bądź na inne objawy charakterystyczne dla nowotworów płuc takie jak duszność, kaszel, trudności z oddychaniem, krwioplucie, zaburzenia połykania (dysfagia).
Guz Pancoasta – diagnostyka
Początkowe objawy nie są specyficzne, dlatego rak bywa rozpoznany późno. Pacjenci często kierują się do fizjoterapeuty mając na uwadze osłabienie mięśni i zaburzenia ruchomości kończyny górnej. Zadaniem fizjoterapeuty jest więc szczegółowa ocena stanu zdrowia pacjenta i przeprowadzenie testów funkcjonalnych, które wykluczą dolegliwości wymagające terapii manualnej. Powinien on skierować takiego pacjenta do onkologa bądź pulmonologa. Diagnostyka guza opiera się na badaniach obrazowych klatki piersiowej oraz badaniach histopatologicznych.
Największe znaczenie ma oczywiście badanie histopatologiczne, które w 100% potwierdza rozpoznanie nowotworu. W tym celu wykonuje się biopsję aspiracyjną cienkoigłową, przy czym igła wprowadzana jest przez klatkę piersiową.
Guz Pancoasta – leczenie
Wdraża się leczenie onkologiczne, zazwyczaj połączenie chemioterapii i radioterapii. Ból pojawiający się w przebiegu choroby jest bardzo intensywny, dlatego pacjentom podaje się również opioidy o działaniu silnie przeciwbólowym. Jeszcze do niedawna leczenie operacyjne guza było niemożliwe, współcześnie (dzięki rozwojowi medycyny) lekarze podejmują takie próby z dobrym skutkiem. Rokowania zależą od stopnia zaawansowania guza, jednak znacznie spadają gdy zdiagnozuje się przerzuty do innych, odległych tkanek.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dutkiewicz J., Friedman A., Zespół Hornera u pacjentki z guzem Pancoasta – opis przypadku, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2018.
- Zaucha R., Jassem J., Pierwotny chłoniak oskrzela o klinicznym przebiegu guza Pancoasta, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2/2007.
- Krzakowski M., Jassem J., Nowotwory płuca i opłucnej oraz śródpiersia, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 1/2009.