Wydłużenie ścięgna Achillesa to najczęściej małoinwazyjny zabieg polegający na wykonaniu 3 nacięć ścięgna Achillesa o długości około 1 cm i naciągnięciu odpowiednich partii tej struktury. Dzięki temu przywrócona jest długość tkanek miękkich tylnej powierzchni goleni, co zapewnia możliwość prawidłowego chodu. Zdarza się jednak, że zabieg może być wykonany również metodą otwartą, z podłużnego, kilkucentymetrowego nacięcia z dostępu tylnego ścięgna Achillesa.
Ścięgno Achillesa – charakterystyka
Ścięgno Achillesa jest nie tylko największym ścięgnem ludzkiego ciała, ale jednocześnie strukturą konieczną do prawidłowej lokomocji. Najczęściej diagnozuje się przerwanie jego ciągłości, co wiąże się z aktywnością sportową. Większość osób zgłasza, że uraz wystąpił u nich przy próbie odepchnięcia się i przyspieszenia do biegu. Zdecydowana przewaga urazów lokalizuje się 3-6 cm proksymalnie od guza piętowego. Jest to również najczęstsze miejsce występowania zgrubienia ścięgna Achillesa przy jego tendinopatii.
Sporym problemem jest również znaczny przykurcz ścięgna Achillesa, który obserwuje się zwłaszcza u dzieci z wadami postawy dotyczącymi stóp. Uniemożliwia to prowadzenie dalszej efektywnej rehabilitacji, dlatego wymagana jest interwencja chirurgiczna prowadząca do wydłużenia omawianej struktury.
Na czym polega wydłużenie ścięgna Achillesa?
Wydłużenie ścięgna Achillesa przeważnie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i pod kontrolą USG. Chirurg ortopeda przezskórnie wprowadza do ścięgna 3 igły w miejscu planowanych nacięć, po czym operator za pomocą specjalnego, miniaturowego ostrza może dokonać nacięć do połowy szerokości ścięgna w wyznaczonych miejscach. W tym momencie lekarz zgina grzbietowo stopę pacjenta w kończynie operowanej, aby uzyskać docelowe wydłużenie Achillesa. Na końcu na stopę i podudzie zakładany jest gips, utrzymywany następnie przez 4 tygodnie do czasu wygojenia ścięgna Achillesa w uzyskanym wydłużeniu.
Metoda przezskórnego wydłużania ścięgna Achillesa ma wiele zalet. Przede wszystkim jest małoinwazyjna, a ryzyko ewentualnych powikłań niemal nie występuje. Ponadto nacięcia są tak małe, że nie zaburzają estetyki wyglądu kończyny dolnej i szybko się goją. Mniejsza traumatyzacja tkanek pozwala na zastosowanie wyłącznie znieczulenia miejscowego, korzystniejszego dla organizmu niż znieczulenie ogólne.
Zabieg można wykonać również metodą otwartą, z podłużnego, kilkucentymetrowego nacięcia z tyłu ścięgna Achillesa. Chirurg wykonuje serię cięć w kształcie litery Z, po czym oddala część dalszą ścięgna od bliższej, uzyskując rozciągnięcie struktury.
Wydłużenie ścięgna Achillesa – wskazania
Najważniejszymi wskazaniami do zabiegu wydłużenia ścięgna Achillesa są:
- zakres zgięcia grzbietowego stopy nieprzekraczający 10 stopni przy wyprostowanym stawie kolanowym i zwiększający się przy zgięciu kolana;
- stopa końsko-szpotawa;
- stopa płasko-koślawa;
- zaburzenia chodu, zwłaszcza chód na palcach i upośledzenie ruchu przetaczania stopy (począwszy od pięt);
- metatarsalgia;
- płaskostopie z nadpronacją;
- nawracające bóle w obrębie rozcięgna podeszwowego i/lub ścięgna Achillesa;
- brak możliwości prawidłowego przetaczania stopy w konsekwencji utrwalenia przykurczu u pacjentów po udarze mózgu, chorobach nerwowo-mięśniowych, urazach w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
Każdy przypadek oceniany jest odrębnie. Na podstawie obserwacji, wywiadu i badań dodatkowych (w tym badań obrazowych) lekarz podejmuje decyzję o optymalnym planie leczenia, w tym dobiera najlepszą metodę operacyjną, jeśli taka jest potrzebna. W większości przypadków operacja wydłużenia ścięgna Achillesa wykonywana jest u pacjentów, u których leczenie zachowawcze i fizjoterapia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Operacja powinna być więc ostatecznością.
Wydłużenie ścięgna Achillesa – rekonwalescencja
Przez pierwszy miesiąc po operacji wydłużenia ścięgna Achillesa należy utrzymywać kończynę dolną w założonym przez lekarza unieruchomieniu. Przeciwwskazane jest obciążanie nogi, zatem jeszcze przed zabiegiem należy nauczyć pacjenta poruszania się o kulach ortopedycznych. Pod koniec 1. miesiąca wdraża się rehabilitację ruchową. Jej celem jest przywrócenie pełnego zakresu ruchomości stopy i kolana, a także utrzymanie elastyczności struktur mięśniowo-powięziowych. Na samym początku reedukuje się chód i mobilizuje blizny. Rehabilitacja trwa do 12 miesięcy.
Na poniższym filmie pokazujemy jak może wyglądać przykładowa rehabilitacja ścięgna Achillesa na przykładzie jednego z naszych pacjentów Centrum Fizjoterapeuty. W tym przypadku po zerwaniu ścięgna Achillesa i zabiegu operacyjnym metodą otwartą, który miał na celu przywrócenie jego ciągłości, zostało wdrożone niezbędne leczenie pooperacyjne z fizjoterapeutą.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Humpa F., Kubasik W., Pawlak D., Rodak P., Postępowanie rehabilitacyjne po rekonstrukcji ścięgna Achillesa, Rehabilitacja, 6/2015.
- Canale S., Beaty J., Campbell Ortopedia operacyjna, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2015.
- Hoshino M., Harris T., Tiberi J., Wydawnictwo Medisfera, Warszawa 2016.