Witamina K jest bardzo ważna w procesie krzepnięcia krwi. Odkryta została w 1929 roku. Od tego czasu dowiedziono, że istnieje w dwóch strukturalnie podobnych związkach, czyli K1 i K2. Uważano, iż oba związki mają w organizmie bardzo podobne role, ale ostatnie badania pokazują, że są one całkiem odmienne.
Witamina K i jej funkcje w organizmie
Witamina K1, znana również jako filochinon, wspomaga proces krzepnięcia krwi poprzez aktywację białek w wątrobie, które przenoszą wapń, fibryny i inne składniki w celu zainicjowania procesu krzepnięcia.
Z kolei witamina K2 (menachinon) wspiera i wzmacnia białka GLA takie jak MGP (Matrix GLA Protein), hamując zwapnienia między innymi w chrząstkach i naczyniach krwionośnych, chroniąc przed nadmiernym odkładaniem się wapnia (kierując go do tkanki kostnej). Zapobiega tym samym sztywnieniu i pękaniu naczyń krwionośnych, zapaleniu stawów, zatorów czy odkładaniu się kamieni w nerkach.
Ponadto reguluje również ilość wapnia w kościach nie dopuszczając do jego wyczerpania, które może prowadzić do osteoporozy. Nowe spojrzenie na rolę K2 pomaga wyjaśnić dlaczego miażdżyca i osteoporoza posiadają podobne czynniki ryzyka, w tym podwyższony poziom cholesterolu, siedzący tryb życia, palenie, wiek i są jednocześnie spotykane u wielu pacjentów.
Witamina K2 wykazuje także istotne funkcje niezwiązane z krzepnięciem i przepływem wapnia w organizmie. Wykazano, że bierze udział w aktywacji białek, które regulują wzrost i rozmnażanie komórek. Może to mieć potencjalnie duże znaczenie przy zapobieganiu raka. Wstępne badania i pierwsze analizy sugerują, że witamina K2 może chronić przed rakiem krwi, kości i prostaty.
Wykazano także, że suplementacja wysokimi dawkami witaminy K2 zapobiega nawrotowi raka wątroby po zabiegu. Dodatkowo stwierdzono, że przyczynia się do wytwarzania energii w komórkach, co można wykorzystać w leczeniu chorób związanych z nieprawidłową produkcją energii, takich jak choroba Parkinsona. Ze względu na wzrastającą ilość osób dotkniętych chorobami serca, osteoporozą czy rakiem, zainteresowanie badaczy witaminą K rośnie i jej ewentualnemu wkładowi w zapobieganie tym chorobom.
Podsumowując, witamina K:
- uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej;
- jest niezbędna do wytwarzania czynnika przeciwkrwotocznego w wątrobie (przede wszystkim protrombiny);
- wpływa na zmiany metabolizmu kwasów nukleinowych;
- może uczestniczyć w karboksylacji białek;
- zapobiega określonemu rodzajowi hemofilii;
- posiada właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze;
- działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo.
Niedobór witaminy K
Do przyczyn niedoboru można zaliczyć:
- spożywanie tłuszczów trans;
- mało zróżnicowaną dietę;
- używanie leków przeciwzakrzepowych;
- chorobę pęcherzyka żółciowego;
- choroba Crohna;
- spożywanie fast foodów i dużej ilości produktów mrożonych;
- pestycydy w żywności.
W efekcie hipowitaminozy zauważa się obniżony poziom protrombiny we krwi, co dotyczy głównie ludzi starszych u których występują zaburzenia trawienne i dysfunkcje wątroby. W związku z tym rozwijają się zaburzenia krzepnięcia krwi, co objawia się krwotokami z nosa, układu pokarmowego i moczowego. Natomiast w przypadku noworodków pojawia się skaza krwotoczna, czyli wymioty krwią z jelit.
Źródła witaminy K
W układzie pokarmowym człowieka witaminę K w niewielkiej ilości wytwarzają bakterie symbiotyczne. Jednak stosowanie antybiotyków czy upośledzone wchłanianie mogą prowadzić do jej niedoboru.
Najwyższy poziom stężenia witaminy K1 można znaleźć w zielonych liściach warzyw, niektórych olejach roślinnych, ziarnach, owocach oraz produktach mlecznych. W krajach Unii Europejskiej średni poziom zawartości witaminy K1 wynosi około 70-80 µg i jest mniejszy od zalecanego spożycia (80-120 µg). Ostatnie badania pokazują jednak, że i ta dawka może być za mała.
Poza wątrobą zwierząt, jednego z najbogatszych źródeł, witamina K2 występuje w fermentowanej żywności. Duże ilości można również znaleźć w sfermentowanej kapuście czy Natto. Japońskie tradycyjne danie z fermentowanych ziaren soi i bakterii Laseczki Siennej, to najbogatsze źródło witaminy K2. Można powiązać je śmiało z lepszym stanem zdrowia kości u Japończyków.
Bibliografia
- Gawęcki J., Witaminy, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2002.
- Kucharz J., Stajszczyk M., Kotulska A., (i inni), Rola witaminy K2 w metabolizmie kości i innych procesach patofizjologicznych – znaczenie profilaktyczne i terapeutyczne, Forum Reumatologiczne, 2/2018.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
