Zwichnięcie stawu ramiennego to uraz powstający najczęściej wskutek upadku na odwiedzone ramię lub bezpośredniego uderzenia w bark, gdy w jego trakcie powstały bardzo duże siły. Kontuzja charakteryzuje się tym, że obie powierzchnie stawowe oddzielają się od siebie, tracąc wzajemny kontakt. Objawem jest zwłaszcza silny ból i zniekształcenie obrysu stawu ramiennego, co wymaga nastawienia zwichnięcia przez specjalistę.
Zwichnięcie stawu ramiennego – przyczyny
Do zwichnięcia stawu ramiennego może dojść wskutek urazu bezpośredniego (np. przy uprawianiu sportów ekstremalnych czy w wypadku komunikacyjnym), upadku na odwiedzone ramię bądź gwałtownego uniesienia ramienia bez jednoczesnego wykonania rotacji zewnętrznej. W wymienionych sytuacjach głowa kości ramiennej przerywa torebkę stawową lub odrywa ją z fragmentem obrąbka panewki w dolno-przedniej, wolnej od mięśni części stawu, a następnie przemieszcza się dalej w zależności od kierunku ruchu ramienia.
Ponadto należy zawsze odróżniać zwichnięcia pierwotne od nawykowych, które pojawiają się co pewien czas nawet przy niewielkim urazie, np. podczas snu. Zwichnięcia nawykowe zwykle dotyczą osób młodych.
Zwichnięcie stawu ramiennego – objawy
Podstawowym objawem umożliwiającym podejrzenie zwichnięcia stawu ramiennego jest zniekształcenie zarysów stawu ramiennego (wyrostek barkowy łopatki mocno wystaje poza fizjologiczne położenie, zaś głowa kości ramiennej nie znajduje się w panewce lecz jest wyczuwalna poza nią, w przedłużeniu kości ramiennej). Towarzyszy temu bardzo silny ból – zarówno podczas spoczynku, jak i przy próbach wykonania ruchu ramieniem. Kończyna górna ustawiona jest w lekkim odwiedzeniu. Dokładne ustawienie stawu po zwichnięciu zależy od rodzaju urazu, wyróżniamy bowiem zwichnięcia:
- przednie – podkrucze i podobojczykowe;
- dolne – pachowe i wyprostne;
- tylne (występują bardzo rzadko);
- górne (występują bardzo rzadko);
- piersiowe (przy bardzo ciężkich urazach, w efekcie czego głowa kości ramiennej wklinowuje się między żebra).
Do powikłań, które mogą towarzyszyć zwichnięciu stawu ramiennego, zaliczamy przede wszystkim:
- uszkodzenie nerwu pachowego (neuropatia nerwu pachowego);
- porażenie nerwu mięśniowo-skórnego;
- parestezje w obszarze unerwianym przez nerw łokciowy;
- uszkodzenia splotu barkowego;
- zaburzenia krążenia;
- uszkodzenie pierścienia rotatorów.
Powikłaniem późnym mogą być zwichnięcia nawykowe.
Zobacz również: Hipermobilność stawu ramiennego.
Zwichnięcie stawu ramiennego – diagnostyka
Przy zwichnięciach stawu ramiennego rekomenduje się wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Oba badania uwidocznią z dużą dokładnością zarówno tkanki miękkie (ścięgna, więzadła, mięśnie), jak i tkanki twarde (stawy i kości). Badanie RTG wyróżnia się gorszą widocznością w stosunku do tkanek miękkich, jednak jest rekomendowane jako badanie uzupełniające przy jednoczesnym podejrzeniu złamań kości.
Zwichnięcie stawu ramiennego – leczenie
Każde zwichnięcie stawu ramiennego wymaga pilnego nastawienia. Im szybsze ustawienie powierzchni stawowych w pozycji prawidłowej, tym mniejsze ryzyko ewentualnych powikłań. Czynność wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym, ponieważ wymaga całkowitego zwiotczenia okolicznych mięśni. Istnieje wiele metod nastawiania zwichnięcia, np. Hipokratesa, Arlta czy Kochera. Przykładowo, metoda Kochera polega na nastawieniu stawu w 4 etapach: przywiedzenie, rotacja zewnętrzna, uniesienie i rotacja wewnętrzna. Ma zastosowanie szczególnie w zwichnięciach przednich, nie sprawdzi się jednak przy zwichnięciach ze złamaniem czy uszkodzeniem ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia. Po nastawieniu ponownie wykonuje się badanie obrazowe, a następnie umieszcza ramię w unieruchomieniu.
U osób młodszych stosuje się opatrunek Desaulta przez 3-4 tygodnie, u osób starszych wykorzystuje się ortezy na 7-10 dni, ze względu na ryzyko szybkiego zesztywnienia stawu ramiennego. Rokowania są dobre, jeśli wdrożona zostanie kompleksowa rehabilitacja. Powrót do pełnej sprawności następuje po około 6 miesiącach. W tym czasie prowadzi się indywidualne ćwiczenia, terapię manualną, masaż oraz wiele technik pomocniczych (suche igłowanie, pinoterapia, kinesiotaping, ultradźwięki).
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dziak A., Tylman D., Traumatologia narządu ruchu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.