Mięśnie przykręgosłupowe nie są określoną i zdefiniowaną anatomicznie grupą mięśniową. Jednak pojęciem tym nazywa się potocznie struktury mięśniowe zlokalizowane symetrycznie w pobliżu kręgosłupa po obu jego stronach. W dzisiejszych czasach są one bardzo często nadmiernie napięte. Można rozluźniać je domowymi sposobami, bądź w gabinecie fizjoterapeutycznym.
Mięśnie przykręgosłupowe – anatomia
Mięśnie przykręgosłupowe to przede wszystkim warstwa głęboka mięśni grzbietu, którą budują krótkie, silne mięśnie przyczepiające się bezpośrednio do kolejnych kręgów. Nazywa się je również mięśniami właściwymi grzbietu. Unerwiają je gałęzie tylne nerwów rdzeniowych. Warstwa tych mięśni sięga od miednicy aż do czaszki (przebiegają one w bruździe po obu stronach wyrostków kolczystych). Noszą nazwę mięśnia prostownika grzbietu (łac. erector spinae). Pasma mięśniowe mogą przebiegać niemal poprzecznie lub skośnie od wyrostków poprzecznych do wyrostków kolczystych.
Pasmo boczne mięśni głębokich grzbietu tworzy wspólną masę nazywaną mięśniem krzyżowo-grzbietowym (łac. musculus sacrospinalis), dzielącą się na mięsień biodrowo-żebrowy (łac. musculus iliocostalis) oraz mięsień najdłuższy (łac. musculus longissimus). Do pasma bocznego zalicza się ponadto mięśnie płatowate (łac. musculi splenii) – jedyne o przebiegu kolcowo-poprzecznym.
Spośród mięśni przykręgosłupowych ogromne znaczenie ma wspomniany mięsień najdłuższy. Przebiega między wyrostkami poprzecznymi lub ich odpowiednikami. Składa się z 3 części zachodzących na siebie dachówkowato (część szyjna, głowowa i klatki piersiowej). Inną ważną grupą są mięśnie międzykolcowe (łac. musculi interspinales) zaliczane do pasma przyśrodkowego mięśni grzbietu. Występują między wszystkimi kręgami części szyjnej i lędźwiowej, łącząc sąsiadujące ze sobą wierzchołki kolczyste. Posiadają dużą siłę. Z kolei mięśnie międzypoprzeczne (łac. musculi intertransversarii) znajdują się w tej samej okolicy, jednak wykonują inną funkcję (zginają kręgosłup bocznie, zamiast go prostując).
Mięśnie przykręgosłupowe – funkcje
Mięśnie przykręgosłupowe spełniają wiele funkcji. Przede wszystkim stabilizują kręgosłup, dzięki czemu może zachować on swoje fizjologiczne krzywizny oraz utrzymywany jest stale we właściwej pozycji. Dodatkowo pełnią funkcję motoryczną (odpowiadają za wszystkie ruchy kręgosłupa) wyprost, zgięcie, zgięcie boczne oraz rotacje. Ich wzmacnianie ma spore znaczenie dla redukcji dolegliwości bólowych kręgosłupa. Ze względu na siedzący tryb życia w dzisiejszych czasach mięśnie przykręgosłupowe wielu osób są nadmiernie napięte i osłabione. Warto więc zwrócić uwagę na ich rozluźnienie i zadbać o systematyczną aktywność fizyczną.
Rozluźnianie mięśni przykręgosłupowych
Rozluźnianie mięśni przykręgosłupowych może następować na wiele sposobów. W warunkach domowych najlepiej rolować je przy pomocy rollera w formie wałka, a jeszcze lepiej – w formie połączonych ze sobą piłeczek. Uzupełnieniem może być korzystanie z maty do akupresury oraz ćwiczenia rozciągające, które jednak powinny być uzupełniane wspomnianymi wcześniej metodami ze względu na lokalizację tych mięśni (są trudne do rozciągania). Przykładowe ćwiczenia rozluźniające mogą być następujące:
- pozycja leżąca na plecach, przyciągnięcie kolan mocno do klatki piersiowej i zgięcie głowy ku przodowi (tzw. kołyska);
- kocie grzbiety, czyli skrajne ruchy zgięcia i wyprostu kręgosłupa w pozycji klęku podpartego;
- pozycja kobry – uniesienie klatki piersiowej na podpartych, prostych w łokciach kończynach górnych w pozycji leżenia przodem;
- ukłon japoński przy maksymalnym zgięciu bocznym kręgosłupa w jedną stronę, a następnie w drugą stronę.
Na wizycie u fizjoterapeuty celem rozluźniania mięśni przykręgosłupowych wykonuje się przede wszystkim masaż tkanek głębokich oraz masaż poprzeczny, choć bardzo dobrze sprawdza się także suche igłowanie, terapia punktów spustowych oraz rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, zwłaszcza przebiegające z rolowaniem powięzi.
Polecane produkty:
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... | |
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Saulicz E., Tanno-Rast H., Mięśniowo-powięziowe punkty spustowe. Diagnostyka, terapia, działanie, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.