Endokrynologia to dziedzina medycyny zajmująca się diagnostyką i leczeniem wszelkich chorób związanych z narządami wewnątrzwydzielniczymi (zwanymi także narządami dokrewnymi). Zaburzenia hormonalne są w dzisiejszych czasach bardzo częste, a w wielu przypadkach przyczyną tego jest nie tyle choroba, co przyjmowanie leków hormonalnych, antykoncepcja, niezdrowy tryb życia czy nawet przewlekły stres.
Endokrynologia – czym się zajmuje?
Endokrynologia zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem wszelkich chorób układu hormonalnego. Są nimi między innymi:
- niedoczynność tarczycy i nadczynność tarczycy;
- choroba Hashimoto;
- niedoczynność przysadki mózgowej;
- cukrzyca;
- zespół policystycznych jajników;
- trądzik hormonalny;
- hipoaldosteronizm;
- endometrioza;
- choroba Cushinga;
- choroba Addisona;
- akromegalia;
- choroba Gravesa-Basedowa;
- zespół Conna;
- niepłodność.
I wiele innych objawów, które mogą wskazywać na problemy z gospodarką hormonalną, są przede wszystkim:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego, problemy z libido;
- nadmierne wypadanie włosów;
- zmiany skórne;
- zahamowanie wzrostu lub wręcz przeciwnie – nadmierny wzrost;
- wahania nastroju, zaburzenia osobowości;
- nagła utrata masy ciała lub nagłe tycie bez konkretnego powodu;
- pojawienie się nadmiernego owłosienia w przypadku kobiet (tzw. hirsutyzm) lub wzrost piersi u mężczyzn (ginekomastia);
- tachykardia, duszności.
Podstawowy podział w endokrynologii wyróżnia choroby przebiegające z zahamowaniem syntezy poszczególnych hormonów oraz choroby przebiegające z nadmierną produkcją niektórych hormonów. Aby udać się do endokrynologa w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) należy posiadać skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Jak wygląda leczenie endokrynologiczne?
Leczenie endokrynologiczne bazuje na szczegółowym wywiadzie. Na jego podstawie często można wyciągnąć wnioski dotyczące stanu zdrowia pacjenta. Nie może zabraknąć pytań o przyjmowane leki i suplementy diety, antykoncepcję, przebyte i aktualne choroby, choroby w rodzinie, jak również styl życia i poziom stresu. Następnie pacjent powinien szczegółowo opisać objawy, które wskazują na problemy zdrowotne. Na podstawie wywiadu endokrynolog kieruje pacjenta na badania krwi (podstawowa morfologia i ocena poszczególnych hormonów) i badanie moczu. W zależności od podejrzeń i wyników badań laboratoryjnych, wykonuje się również USG narządów dokrewnych, testy alergiczne, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny oraz badanie psychologiczne.
Jeśli przyczyna problemu jest już znana, lekarz wdraża leczenie przyczynowe. W niektórych przypadkach (np. niepłodność czy zmiany skórne wywołane doustną antykoncepcją) jest możliwe całkowite wyleczenie pacjenta za pomocą zmiany stylu życia i odpowiedniej farmakoterapii. U wielu innych pacjentów leczenie endokrynologiczne trwa jednak przez całe życie (np. przy cukrzycy, niedoczynności tarczycy i nadczynności tarczycy czy chorobie Hashimoto). Wówczas wymagane są regularne kontrole u endokrynologa, oceniające, czy leczenie wciąż pozostaje skuteczne czy może pojawia się konieczność jego modyfikacji, np. zmiany dawki lub rodzaju leków.
Rodzaje endokrynologii
Endokrynologia to bardzo szeroka dziedzina medycyny. Lekarz endokrynolog może specjalizować się w konkretnym kierunku, w związku z czym wyróżniamy między innymi endokrynologię dziecięcą, endokrynologię ginekologiczną i inne. Aby zostać endokrynologiem należy ukończyć studia medyczne (6-letnie), a następnie ukończyć specjalizację z endokrynologii (5 lub 7 lat). Nauka kończy się specjalistycznymi egzaminami zawodowymi. Ciekawostką jest, że egzamin specjalizacyjny z chorób wewnętrznych uważany jest za jeden z najtrudniejszych ze wszystkich egzaminów kończących specjalizacje.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lewiński A., Murphy R., O’Neill R., Crash Course – endokrynologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
- Zgliczyński W., Wielka interna – endokrynologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2020.
