Patofizjologia (inaczej: fizjologia patologiczna) jest dość charakterystycznym działem medycyny, zajmującym się przede wszystkim rozmaitymi procesami zachodzącymi w organizmie żywym podczas różnorodnych chorób i problemów zdrowotnych. Skupia się więc na mechanizmach obserwowanych podczas rozwoju danych schorzeń – łączy fizjologię ludzkiego ciała z medycyną kliniczną. Jest niezmiernie ważna, aby zrozumieć istotę problemów zdrowotnych i tym samym wpłynąć na procesy ich leczenia.

Patofizjologia – na czym polega?
Nazwa patofizjologia wywodzi się z połączenia dwóch greckich słów: pathos (choroba) oraz logos (nauka). Można się więc domyślać, że jest to, najprościej ujmując, nauka o chorobach. Zgodnie z jedną z najpopularniejszych definicji, patofizjologia opisuje mechanizmy prowadzące od przyczyny do obrazu klinicznego danej choroby. Natomiast mówiąc bardziej szczegółowo, patofizjologia dodatkowo:
- pozwala na lepsze zrozumienie działania poszczególnych leków w danych jednostkach chorobowych;
- szuka zależności i czynników ryzyka wpływających na zaostrzanie chorób lub występowanie ich powikłań;
- analizuje wpływ procesów patologicznych na wszystkie poziomy ludzkiego życia, a więc począwszy od komórki, idąc przez narządy i tkanki, kończąc na całych układach ustroju.
Aby jeszcze lepiej zrozumieć, czym jest patofizjologia, warto wiedzieć, czym jest zdrowie oraz choroba. Mianem zdrowia określa się stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, społecznego i psychicznego. Chorobą natomiast nazywa wie się stan zaburzonej homeostazy organizmu, prowadzący do wystąpienia obniżenia samopoczucia oraz dobrostanu fizycznego i psychicznego. Mówiąc w skrócie, patofizjologia zajmuje się badaniem wszelkich zaburzeń czynności chorego organizmu. Nie należy mylić pojęcia patofizjologii z patomorfologią, która z kolei zajmuje się zaburzeniami budowy anatomicznej organizmu, prowadzącymi do zmian morfologicznych tkanek i narządów.
Współcześnie patofizjologia rozwija się niezwykle intensywnie i prężnie. Jest to możliwe przede wszystkim ze względu na dostęp do coraz bardziej innowacyjnych badań obrazowych i laboratoryjnych. Wzrasta też zaawansowanie metody biologii molekularnej oraz badań genetycznych. Dzięki temu można coraz bardziej szczegółowo określać powstawanie i mechanizm rozwoju wielu chorób, także tych, u których do tej pory było to niemożliwe.
Patofizjologia dawniej
Ciekawostką jest, że patofizjologia nie jest nową dziedziną medycyny, wręcz przeciwnie. Można zaliczyć ją do grona najstarszych, najwcześniej poznawanych działów, związanych z niezwykłą historią. Koncepcje patofizjologii były wstępnie zaznaczone już w czasach Hipokratesa, który uważał, że zmiana objętości niektórych płynów ustrojowych może przemawiać za tendencją do określonych chorób. Dzisiejsze twierdzenia w zakresie patofizjologii są wyraźnie inne. Jednak samo założenie powstawania chorób w odpowiedzi na zaburzenia homeostazy pozostaje takie same. Znanym następcą Hipokratesa zajmującym się analizą patofizjologii był rzymski lekarz Asklepiades. Odrzucił on hipotezę o płynach na rzecz twierdzenia, że przyczyną chorób jest zmiana w atomach oraz w przestrzeniach międzyatomowych. Była to również pierwsza teoria komórkowa, na której bazuje się po dzień dzisiejszy.
Przykład patofizjologii
Zgodnie z definicją, zmiana patofizjologiczna, w przeciwieństwie do wady strukturalnej, jest zmianą funkcji. Omawiając to na przykładzie konkretnej jednostki chorobowej: miażdżyca tętnic wieńcowych rozwija się w momencie, w którym blaszka miażdżycowa składająca się z cholesterolu i komórek tłuszczowych zwęża lub częściowo blokuje tętnice wieńcowe (podobnie jak lepka substancja blokuje słomkę), czego konsekwencją jest zmniejszenie przepływu krwi. Sam problem nie wynika więc ze zmian w anatomicznej budowie tętnic, na przykład w pogrubieniu / ścieńczeniu (zmniejszenie grubości) jej ścian lub w ubytkach na powierzchni, lecz z modyfikowalnych czynników dotyczących samej jej funkcji, co pośrednio może wpływać na zmiany anatomiczne. Innymi słowy, to nie pierwotna wada anatomiczna przyczynia się do zablokowania przepływu krwi, lecz blaszka cholesterolowa która powstała na przestrzeni czasu w związku z niewłaściwymi nawykami dietetycznymi. Powstawaniem tego typu chorób w dużej mierze zajmuje się patofizjologia.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
![]() |
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Purchałka M., Zarys patofizjologii człowieka, Centrum Rozwoju Edukacji EDICON, Poznań 2019.
- Zahorska-Markiewicz B., Małecka-Tendera E., Olszanecka-Glinianowicz M., Chudek J., Patofizjologia kliniczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2017.