Zonulina jest białkiem biorącym udział w regulacji przepuszczalności ścisłych połączeń pomiędzy komórkami ściany jelit. Odpowiada zatem za przeznabłonkowy transport substancji pomiędzy światłem jelita a krwiobiegiem, a ponadto reguluje przepuszczalność bariery jelitowej. Jest często badana celem diagnostyki zespołu jelita nieszczelnego.
Zonulina – charakterystyka
Nabłonek jelitowy pełni bardzo ważną funkcję dla całego organizmu. Warunkuje prawidłową regulację wymiany substancji i płynów oraz wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia. Ważne jest, aby ściany jelit zbudowane były ze ściśle ulokowanych względem siebie połączeń komórkowych. To właśnie zonulina jest białkiem będącym fizjologicznym markerem integralności ścisłych połączeń pomiędzy komórkami nabłonka jelita cienkiego, czyli enterocytami. Nie tylko tworzy te połączenia, ale również reguluje przepuszczalność śluzówki, tolerancję i odpowiedź immunologiczną.
Badanie zonuliny
Badanie ilości zonuliny w organizmie może odbyć się na podstawie kału lub krwi – oba materiały biologiczne dają rzetelne wyniki. Wskazaniami do badania są przede wszystkim podejrzenia:
- chorób autoimmunologicznych, zwłaszcza związanych z układem pokarmowym;
- celiakii;
- zespołu jelita nieszczelnego;
- przewlekłych stanów zapalnych jelit;
- choroby Leśniowskiego-Crohna.
Badanie nie wskaże konkretnie na obecność wybranej choroby, jednak w całą pewnością wskaże na rozszczelnienie jelit. Wymagana jest jednak dalsza, szczegółowa diagnostyka, aby móc znaleźć przyczynę tego rozszczelnienia. Badanie warto wykonać zawsze wtedy, gdy chcemy po prostu ocenić funkcjonowanie swojej bariery jelitowej.
Wysoki poziom zonuliny
Wysoki poziom zonuliny może przyczyniać się do zaburzonego funkcjonowania całego jelita cienkiego, a więc i organizmu jako ogółu. Bariera jelitowa staje się rozszczelniona, co jest charakterystycznym objawem przede wszystkim zespołu jelita nieszczelnego – popularnej w dzisiejszych czasach choroby układu pokarmowego. Zbyt duża przepuszczalność jelit skutkuje przedostawaniem się do krwi zbyt dużych cząsteczek białek pokarmowych, które są zdolne do wywoływania odpowiedzi immunologicznej. Do krwi przedostają się również toksyny, antygeny bakteryjne czy inne patogeny. W efekcie rozszczelnione jelita wiążą się z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi. Warto wiedzieć, że na przepuszczalność jelit wpływ ma także sam skład mikroflory jelitowej.
Przy wysokim poziomie zonuliny przede wszystkim zaleca się zmianę stylu życia. Wskazane są zbilansowane i systematyczne posiłki, unikanie papierosów i alkoholu, unikanie stresu, wysypianie się oraz regularna aktywność fizyczna. Podstawą jest także przyjmowanie wysokiej jakości probiotyków i prebiotyków (zarówno w postaci suplementów diety, jak i żywności naturalnej).
Czym jest zespół nieszczelnego jelita?
Zespół nieszczelnego jelita (inaczej zespół cieknącego jelita) to stan charakteryzujący się zapaleniem oraz zwiększoną przepuszczalnością błony śluzowej jelit, zaburzeniami procesów trawienia i wchłaniania wskutek bezpośredniego uszkodzenia błony śluzowej lub/i zaburzenia jelitowej mikroflory bakteryjnej. Poznano mechanizm, na drodze którego zwiększona ekspresja zonuliny przyczynia się do zespołu nieszczelnego jelita. Szlak aktywacji angażuje nabłonkowy receptor CXCR3, który z kolei wiąże gliadynę i za pośrednictwem białka MyD88 indukuje produkcję i uwalnianie zonuliny. Dodatkowo gliadyna może stymulować inne komórki wykazujące obecność receptora CXCR3, takie jak limfocyty T czy komórki NK, przyczyniając się do podwyższonej aktywacji układu odpornościowego i rozwoju stanu zapalnego.
Głównymi objawami zespołu nieszczelnego jelita są bóle brzucha, wzdęcia, zgaga, biegunka lub zaparcia oraz alergie pokarmowe. Znacznie spada ogólna odporność organizmu, ponieważ jelita stają się przepuszczalne dla wszelkich patogenów. Jednocześnie nie wchłaniają w odpowiednim stopniu ważnych składników odżywczych z pożywienia, co może prowadzić do poważnych niedoborów. Udowodniono, że zwiększona przepuszczalność jelit występuje również w chorobach takich jak celiakia, zespół jelita drażliwego, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane czy cukrzyca typu 1.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Liśkiewicz P., Pełka-Wysiecka J., Wroński M., Bąba-Kubiś A., Samochowiec J., Flora jelitowa a patomechanizm powstawania zaburzeń afektywnych i lękowych – aktualny stan wiedzy i dalsze perspektywy, Psychiatria, 2/2018.
- Drąg J., Goździalska A., Knapik-Czajka M., Matuła A., Jaśkiewicz J., Nieszczelność jelit w chorobach autoimmunologicznych, Państwo i Społeczeństwo, 4/2017.
- Janczy A., Kochan Z., Małgorzewicz S., Endotoksemia i zaburzenia bariery jelitowej towarzyszące nadwadze i otyłości, Postępy Mikrobiologii, 4/2019.
