Zaburzenia somatyczne to zróżnicowana grupa różnego rodzaju przewlekłych lub nawracających dolegliwości somatycznych. Stanowią dość charakterystyczny zbiór objawów, ponieważ pacjent stale uskarża się na swoje dolegliwości, regularnie wykonuje badania diagnostyczne, jednak żadne z nich nie wskazuje na realne źródło problemów. Innymi słowy, nie można określić przyczyn tych dolegliwości – zgodnie z wynikami badań pacjent wydaje się być względnie zdrowy. Zaburzenia somatyczne mają podłoże psychiczne.
Zaburzenia somatyczne – przyczyny
Przede wszystkim należy pamiętać, że somatyzacja nie jest tym samym co symulacja. Dolegliwości rzeczywiście występują, jednak ze względu na podłoże psychiczne trudno jest wskazać ich przyczyny. Objawy somatyczne bardzo często spotyka się u dzieci i młodzieży, choć nierzadko pojawiają się także u osób dorosłych. Przykładem może być choćby ból głowy przed trudną klasówką czy ważnym spotkaniem w pracy. U podłoża zaburzeń somatycznych leży wiele czynników, między innymi:
- uwarunkowania genetyczne;
- indywidualna podatność na stres;
- umiejętność radzenia sobie z emocjami;
- relacje interpersonalne z najbliższymi oraz swoim otoczeniem;
- inne choroby ogólnoustrojowe lub psychiczne.
Udowodniono, że zbyt intensywne skupianie się na własnym zdrowiu może wzmacniać niepokój i napięcie psychiczne. Oznacza to, że jeśli stale martwimy się o rozwój różnego rodzaju chorób, niepokoi nas każda ewentualna odmienność od norm czy wręcz patologicznie doszukujemy się jakichkolwiek dolegliwości, z dużym prawdopodobieństwem wystąpią zaburzenia somatyczne.
Zaburzenia somatyczne – objawy
Zaburzenia somatyczne mogą mieć różny obraz kliniczny. Małe dzieci najczęściej zgłaszają ból głowy lub ból brzucha, jednak o nieokreślonym bliżej charakterze. Ich skargi są nieprecyzyjne, ciężko jest określić rodzaj bólu. U starszych dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych (a więc pacjentów, którzy są w stanie dokładniej opisać swoje objawy), oprócz wcześniej wymienionych częste są również:
- bóle mięśni i kostno-stawowe;
- zawroty głowy;
- osłabienie organizmu;
- omdlenia;
- duszności;
- uporczywy kaszel;
- kołatanie serca;
- ból w klatce piersiowej;
- częstomocz lub moczenie nocne;
- drgawki, drżenie mięśniowe;
- drętwienie kończyn;
- osłabienie siły mięśniowej.
Takich objawów jest znacznie więcej, mogą dotyczyć każdego układu organizmu. Dlatego diagnostyka podłoża psychicznego jest niezwykle trudna.
Diagnostyka zaburzeń somatycznych
W pierwszej kolejności należy wykluczyć wszystkie ewentualne przyczyny organiczne. Przykładowo, przy bólach w klatce piersiowej wyklucza się upośledzenie pracy mięśnia sercowego, zaburzenia układu oddechowego, złamanie żeber czy mostka, a nawet zwyrodnienie kręgosłupa. W tym celu wykonuje się m.in. badania krwi, spirometrię, RTG klatki piersiowej oraz badanie fizykalne. Dopiero wykluczenie wszystkich możliwych przyczyn, przy jednoczesnym trwaniu zgłaszanych objawów, można zakwalifikować do zaburzeń somatycznych. Dobrze, aby diagnozę potwierdził lekarz psychiatra lub psychoterapeuta. Konieczne jest przeprowadzenie szczegółowej rozmowy, dotyczącej zwłaszcza traumatycznych przeżyć, dzieciństwa, problemów i stresu w życiu codziennym.
Zaburzenia somatyczne – leczenie
W związku z brakiem przyczyn organicznych i obecnością przyczyny psychicznej, leczeni zaburzeń somatycznych powinno obejmować odpowiednio dobraną psychoterapię. Specjalistę warto wybrać w zależności od wieku. Dobrze sprawdzają się terapie indywidualne, uczące rozpoznawania reakcji emocjonalnych, radzenia sobie ze stresem i odporności na nieprzyjemne sytuacje w życiu. Z psychoterapeutą można rozwiać wątpliwości dotyczące wielu problematycznych sytuacji, znaleźć rozwiązanie trudności, czy po prostu spojrzeć na dany problem z zupełnie innej perspektywy.
Jeśli zaburzeniom somatycznym towarzyszy duży lęk czy niepokój, lekarz może zadecydować o przepisaniu leków uspokajających czy przeciwdepresyjnych. Należy jednak pamiętać, że same leki bez psychoterapii i wsparcia bliskich nie pomogą. Przy odpowiednim leczeniu rokowania są bardzo dobre. Szanse na całkowite pozbycie się problemu spadają przy alkoholizmie, przemocy w rodzinie czy innych, poważnych problemach osobistych.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Otlewska A., Współistnienie chorób somatycznych i psychicznych, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 1/2018.
- Woźniewicz A., Sposoby klasyfikowania zaburzeń psychosomatycznych, Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 18/2019.
- Nitsch K., Jabłoński M., Samochowiec J., Kurpisz J., Zaburzenia pod postacią somatyczną: problematyczne zjawisko – problematyczna diagnoza, Psychiatria, 2/2015.
