Osteoplastyka to zabieg chirurgiczny wykonywany często zarówno w ortopedii, jak i w stomatologii. Jego podstawowym celem jest zmiana anatomicznego kształtu struktur kostnych, a co się z tym wiąże, ich fizjologii i dopasowania względem siebie. Osteoplastyka jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym i zwykle posiada bardzo dobre rokowania.
Na czym polega osteoplastyka?
Osteoplastyka to zabieg przywracający właściwy stosunek struktur anatomicznych względem siebie poprzez ich szlifowanie, usuwanie czy korekcję wyglądu. W ortopedii (omawiając staw biodrowy) odnosi się do oczyszczania i usuwania martwych czy nadmiernie rozrośniętych fragmentów tkanki kostnej głowy i/lub szyjki kości udowej bądź obrąbka stawowego, a także zszywania obrąbka stawowego oraz miejscowego wycięcia błony maziowej.
Z kolei w stomatologii osteoplastyka odnosi się do poprawy kształtu wyrostka zębodołowego w sposób chirurgiczny, celem otrzymania jego lepszego, fizjologicznego zarysu. Chirurg stomatolog tworzy płat śluzówkowo-okostnowy, odwarstwia go raspatorem i za pomocą wiertła bądź narzędzi ręcznych kształtuje wybrane wyrostki zębodołowe. Następnie zaszywa głębsze rany i udziela pacjentowi wszelkich wskazówek odnośnie higieny jamy ustnej w najbliższych dniach i tygodniach.
Osteoplastyka – wskazania
Osteoplastykę w ortopedii zwykle wykonuje się właśnie w odniesieniu do kości udowej. Jest jedną z metod leczenia konfliktu panewkowo-udowego (FAI) – dolegliwości związanej z przerostem tkanki kostnej, co powoduje ból i zmniejsza zakres ruchomości w stawie. Zabieg ten jest w stanie uchronić pacjenta przed endoprotezoplastyką biodra, której rekonwalescencja jest znacznie dłuższa i trudniejsza. Osteoplastykę wykonuje się równie często na stawie kolanowym (nierzadko wspólnie z rekonstrukcją więzadeł czy implantacją łąkotek). Głównymi wskazaniami w ortopedii są:
- konflikt panewkowo-udowy;
- zmiany zwyrodnieniowe stawu o łagodnym lub umiarkowanym charakterze;
- dolegliwości bólowe związane z naroślami tkanki kostnej;
- szpotawe ustawienie stawów kolanowych (kolana szpotawe).
Z kolei w stomatologii osteoplastykę wykonujemy przy obecności wyrośli kostnych oraz przy pogrubiałych blaszkach zewnętrznej przestrzeni międzyzębowej i międzykorzeniowej. Nierzadko wykonuje się ją w wspólnie z innymi zabiegami na strukturach przyzębia.
Osteoplastyka – przeciwwskazania
Zabieg, choć rzadko wiąże się z powikłaniami, nie zawsze może być wykonany. Najczęściej diagnozowanymi przeciwwskazaniami są:
- wiek powyżej 60. roku życia;
- bardzo zły ogólny stan zdrowia;
- infekcje, choroby przewlekłe w stanie ostrym;
- gorączka;
- rozległe zmiany zwyrodnieniowe lub zwyrodnienia o zaawansowanym charakterze;
- znacznego stopnia uszkodzenie chrząstek stawowych;
- otyłość;
- nikotynizm;
- ciąża;
- cukrzyca;
- osteoporoza;
- choroby reumatoidalne;
- przykurcz zgięciowy stawu kolanowego powyżej 10 stopni, jeśli zabieg ma dotyczyć tej okolicy;
- bardzo zły stan jamy ustnej, jeśli zabieg ma być wykonywany na tej okolicy.
Decyzję o zakwalifikowaniu pacjenta do osteoplastyki podejmuje zawsze lekarz po wykonaniu badań obrazowych (zwykle RTG).
Zalecenia po osteoplastyce
Po osteoplastyce na stawach obwodowych wskazana jest rehabilitacja. Powinna trwać do 4-6 miesięcy, ponieważ właśnie tyle czasu zajmuje pacjentowi powrót do zdrowia i pełnej sprawności. W pierwszych tygodniach należy odciążać kończynę dolną operowaną i poruszać się o kulach ortopedycznych. Każdego dnia wykonuje się indywidualnie dobrane ćwiczenia, a 1-2 razy w tygodniu uczęszcza na wizytę do fizjoterapeuty, który prowadzi profesjonalną terapię manualną.
Zobacz również: Osteoplastyka biodra.
Osteoplastyka wykonywana w obrębie jamy ustnej wymaga jedynie ostrożności podczas szczotkowania zębów (początkowo zaleca się omijanie tej okolicy) oraz spożywania pokarmów (odradza się pokarmy bardzo twarde, ostre i kwaśne). Bezwzględnie należy zrezygnować z picia alkoholu i palenia papierosów do momentu zagojenia się tkanek.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rychlik D., Wójcicki P., Osteoplastyka wyrostka zębodołowego w całkowitym jednostronnym i obustronnym rozszczepie wargi, wyrostka zębodołowego i podniebienia – badanie prospektywne, Dental and Medical Problems, 4/2010.
- Witoński D., Artroskopia w chorobie zwyrodnieniowej, Journal of Health Study and Medicine, 3/2016.
- Canale S., Beaty J., Campbell. Ortopedia operacyjna, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2017.
- Miller M., Ortopedia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Kaczmarzyk T., Dominiak M., Chirurgia stomatologiczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.