Konflikt panewkowo-udowy (FAI) wyjaśnia przyczyny rozwoju zmian zwyrodnieniowych u młodych osób z prawidłową budową stawów biodrowych i prawidłowym rozkładem sił śródstawowych. Jest jedną z możliwych przyczyn dolegliwości bólowych w stawie biodrowym w tej grupie osób. Zjawisko opisał po raz pierwszy Ganz i współpracownicy w 2003 roku. Zdefiniował je jako powtarzający się stan nieprawidłowego kontaktu panewki stawu biodrowego z okolicą szyjkowo-głowową kości udowej, co prowadzi do zmian degeneracyjnych chrząstki stawowej i obrąbka.
Konflikt panewkowo-udowy (FAI) – charakterystyka
Uszkodzenie obrąbka stawowego i chrząstki stawowej powstaje w wyniku powtarzalnych ruchów w stawie biodrowym, a nie z powodu znacznego obciążenia osiowego. Podczas ruchu (szczególnie zgięcia i rotacji) guzek kości udowej uderza o obrąbek panewki i/lub sąsiadującą powierzchnię stawową. W efekcie zjawisko to prowadzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych.
Do rozwoju FAI mogą predysponować także:
- choroba Perthesa;
- zmiany patologiczne w obrębie chrząstki stawowej;
- przebyte urazy (np. złamanie szyjki głowy kości udowej).
Objawy
Głównym objawem dolegliwości jest ból w pachwinie, znacznie rzadziej z tyłu lub bocznie oraz ograniczona ruchomość w stawie biodrowym. Objawy mogą się nasilać podczas wstawania po długim siedzeniu. Niekiedy staw biodrowy może przeskakiwać lub częściowo się zablokować z powodu uszkodzeń jego obrąbka. Pozostałe objawy:
- ból nasila się podczas wykonywania sportów wymagających częstych rotacji wewnętrznych i zginania;
- ból dolnego odcinka kręgosłupa lub w obrębie uda;
- usztywnienie stawu biodrowego w końcowej fazie;
- zniekształcenie głowy i panewki (struktury nie pasują do siebie) w zaawansowanej postaci choroby.
Pacjenci zgłaszający się z takimi objawami często nie mają historii urazowej.
Rozpoznanie
W badaniu można posłużyć się trzema popularnymi testami:
- FADIR – uważany za najbardziej czuły i specyficzny. Pacjent leży na plecach, a fizjoterapeuta zgina staw kolanowy do 90 stopni, rotuje go wewnętrznie i wykonuje przywiedzenie. Test uznaje się za dodatni gdy wywołuje ból w pachwinie.
- FABER – pacjent leży na plecach, fizjoterapeuta umieszcza jego stopę na przeciwnym stawie kolanowym, a następnie wywiera nacisk na kolano po stronie badanej. Jest dodatni gdy wywołuje ból w pachwinie.
- Test tylnego konfliktu – pacjent leży na plecach, fizjoterapeuta odwodzi i rotuje zewnętrznie kończynę dolną. Test uznaje się za dodatni gdy wywołuje ból w tylno-bocznej części pośladka.
Dodatkowym potwierdzeniem FAI jest wykonanie badania rentgenowskiego (RTG).
Konflikt panewkowo-udowy – leczenie
Konflikt panewkowo-udowy może być leczony zarówno nieoperacyjne jak i chirurgiczne.
Podstawą postępowania zachowawczego jest modyfikacja stylu życia – przede wszystkim codziennej aktywności. Należy unikać skrajnych ruchów w stawie biodrowym i przyjmować niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Celem leczenia chirurgicznego jest odtworzenie prawidłowej struktury głowowo-szyjkowej, zlikwidowanie konfliktu oraz likwidacja współtowarzyszących patologii zarówno obrąbka jak i chrząstki stawowej. Wyróżnia się następujące metody inwazyjne:
- osteochondroplastyka ze zwichnięciem stawu;
- osteochondroplastyka bez zwichnięcia stawu;
- artroskopia stawu biodrowego.
Na ostateczny wynik leczenia największy wpływ ma wdrożony proces rehabilitacji. Na przestrzeni kilku lat wytworzono następujący schemat:
- pobyt w szpitalu – około 3-4 dni;
- brak zezwolenia na obciążanie kończyny – 4-6 tygodni;
- rozpoczęcie fizjoterapii – w dniu zabiegu;
- zakaz ruchów rotacyjnych na około 6 tygodni;
- wizyty kontrolne po 6 tygodniach, 3 i 6 miesiącach.
Powrót do aktywności sportowej nie jest możliwy wcześniej niż po upływie co najmniej 6 miesięcy.
Bibliografia
- Mielnik M., Hermanson J., Wawrzynek W. (i inni) – Konflikt udowo-panewkowy jako przyczyna dolegliwości bólowych stawu biodrowego u młodych dorosłych pacjentów. Sposoby diagnozowania i leczenia z zastosowaniem technik artroskopowych, Via Medica, 17/2015.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
