Esica (inaczej: okrężnica esowata, łac. colon sigmoideum) jest częścią jelita grubego o charakterystycznym kształcie litery „S”. Anatomicznie stanowi przedłużenie wcześniej zlokalizowanej okrężnicy zstępującej. Jej długość jest zmienna, waha się od 15 cm nawet do 90 cm, w zależności od uwarunkowań indywidualnych i wzrostu człowieka. Pełni funkcję podobną do innych odcinków jelita grubego.
Esica – budowa
Jelito grube (łac. intestinum crassum) anatomicznie podzielić można na następujące części:
- okrężnica wstępująca (zlokalizowana zwykle zewnątrzotrzewnowo);
- zgięcie prawe okrężnicy;
- okrężnica poprzeczna;
- zgięcie lewe okrężnicy (wzmocnione przez więzadło przeponowo-okrężnicze);
- okrężnica zstępująca (również zlokalizowana zewnątrzotrzewnowo);
- okrężnica esowata (esica wraz z jej krezką).
Błona śluzowa okrężnicy esowatej jest bogata w liczne komórki kubkowe i gruczoły jelitowe. Część z nich produkuje śluz, który chroni błony śluzowe przed uszkodzeniami i podrażnieniami, a także ułatwia przesuwanie się strawionej treści pokarmowej w kierunku odbytnicy, która znajduje się tuż po esicy. Charakterystyczną cechą budowy esicy jest obecność taśm, wpukleń i tzw. przyczepek sieciowych. Od wewnątrz błona śluzowa tworzy ponadto liczne fałdy półksiężycowate.
Nazwa „esica” nawiązuje bezpośrednio do jej kształtu, który przypomina literę „S”. Kieruje się początkowo łukiem wypukłym ku prawej stronie, po czym zakręca w dół, przechodząc w odbytnicę. Esica zawieszona jest na krezce otrzewnej, która trzyma ją we względnie stałym ułożeniu.
Esica – położenie
Omawiając anatomiczną lokalizację esicy, należy wymienić lewą, dolną część brzucha. Doświadczony osteopata lub terapeuta zajmujący się terapią wisceralną jest w stanie wyczuć część esicy podczas badania palpacyjnego brzucha.
Esica – funkcje
Esica, podobnie jak pozostałe fragmenty jelita grubego, odpowiada za:
- wchłanianie wody i elektrolitów z przesuwającej się treści pokarmowej;
- zagęszczanie treści jelitowej, przemieniając ją w kał;
- produkcję śluzu zabezpieczającego błony śluzowe jelita grubego i ułatwiające przesuwanie się kału w kierunku odbytnicy.
Jest ponadto kanałem, którym zbędna już treść pokarmowa przesuwa się w kierunku odbytnicy i odbytu, zatem odpowiada pośrednio za pozbywanie się kału. W obrębie esicy zachodzić mogą procesy fermentacyjne, tym bardziej że żyją tu miliony bakterii jelitowych. Ciekawostką jest, że bakterie te uczestniczą w produkcji pewnych ilości witamin z grupy B (zwłaszcza witaminy B12), witaminy K oraz krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych.
Unerwienie esicy
Unerwienie esicy pochodzi z układu współczulnego oraz układu przywspółczulnego, zaś włókna te odchodzą w dużej mierze z odcinka krzyżowego. Włókna czuciowe mogą dochodzić do Th10-L1 rdzenia kręgowego.
Unaczynienie esicy
Esica, podobnie jak całe jelito grube, jest mocno unaczyniona i bardzo dobrze zaopatrzona w krew. Jest ona doprowadzana głównie przez tętnicę krezkową górną i dolną.
Zobacz również: Jelito cienkie i jelito grube – budowa i funkcje.
Choroby esicy
Zaburzeniami budowy i czynności esicy zajmuje się lekarz gastroenterolog lub proktolog. Bardzo często diagnozuje się m.in.:
- uchyłkowatość esicy – drobne przepukliny tworzące się w obrębie światła okrężnicy esowatej. Bardzo długo choroba przebiega bezobjawowo, mogą jedynie pojawiać się naprzemienne zaparcia i biegunki. Wraz z upływem czasu może jednak dojść do zapalenia uchyłków, a nawet perforacji jelita grubego;
- ostre zapalenie uchyłków esicy – będące odrębną jednostką chorobową. Gdy w przepuklinach gromadzą się resztki pokarmowe, zaczynają fermentować i nie są wydalane na zewnątrz. Pojawiają się objawy ogólnoustrojowe, a także poważne powikłania w postaci ropni okołojelitowych, niedrożności przewodu pokarmowego czy rozlanego zapalenia otrzewnej;
- polipy esicy – łagodne zmiany rozrostowe, które mogą ulegać zezłośliwieniu, dlatego przeważnie zaleca się ich chirurgiczne usunięcie;
- nowotwory esicy – rak jelita grubego zaliczany jest do najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych w Polsce;
- skręt esicy – któremu towarzysza silne bóle brzucha. Jeśli dojdzie do niedrożności, niezbędna jest natychmiastowa pomoc lekarska. Stanowi ona bowiem bezpośrednie zagrożenie życia.
Wiele problemów esicy można zdiagnozować na podstawie badania USG jamy brzusznej lub kolonoskopii.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
