Aorta brzuszna (łac. Aorta abdominalis) wspólnie z aortą piersiową i ich licznymi gałęziami tworzą aortę – największe naczynie tętnicze w ciele człowieka, łączące się bezpośrednio z mięśniem sercowym (wychodzi z lewej komory) i tworzące tzw. krążenie duże. Jak wskazuje nazwa, aorta brzuszna przebiega przez jamę brzuszną, a jej głównym zadaniem jest dostarczanie krwi to ważnych struktur tej okolicy. Współcześnie częstym problemem jest tętniak aorty brzusznej, który zawsze wymaga konsultacji kardiologicznej.
Aorta – charakterystyka
Aorta to największa i jednocześnie najważniejsza tętnica w ciele człowieka. Jej początkowy odcinek nosi nazwę aorty wstępującej i to właśnie on wychodzi bezpośrednio z lewej komory serca. Na poziomie zastawki aorty oddaje obie tętnice wieńcowe, również niezwykle istotne dla zdrowia organizmu. Częstym problemem jest miażdżyca tych tętnic, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. W dalszym ciągu aorta wstępująca przechodzi w tzw. łuk aorty, aby następnie przejść w aortę zstępującą.
W obrębie klatki piersiowej aorta zstępująca nazywa się również aortą piersiową. Jej dalszy przebieg obejmuje kanał między przełykiem a kręgosłupem, zaś po przejściu przez rozwór aortowy (w okolicach XII kręgu piersiowego), przyjmuje nazwę aorty brzusznej. Aorta brzuszna przebiega przez jamę brzuszną, aby na wysokości IV kręgu lędźwiowego rozdwoić się na dwie duże tętnice biodrowe wspólne.
Aorta brzuszna – anatomia
Część brzuszna aorty ma swój początek w rozworze aortowym w przeponie na poziomie Th12 kręgosłupa piersiowego. Dalej biegnie po przedniej powierzchni kręgów lędźwiowych, delikatnie przesuwając się w lewą stronę. Za jej koniec przyjmuje się granicę kręgu L4, gdzie dzieli się na tętnice biodrowe wspólne. Jej średnica zmienia się znacznie na całym jej przebiegu, a różnica między największym wymiarem a najmniejszym wynosi nawet 4 mm. Grubość ściany aorty brzusznej u człowieka wynosi 0,7 mm, a jej błona środkowa zawiera około 30 blaszek sprężystych. Włókna kolagenowe układają się okrężnie i równolegle do cienkich włókien elastyny. Ściana ta jest niezwykle elastyczna i wytrzymała – to konieczne, ponieważ krew przebiega w niej pod bardzo dużym ciśnieniem.
Aorta brzuszna – odgałęzienia
Aorta brzuszna (podobnie zresztą jak aorta piersiowa) oddaje liczne odgałęzienia, dzięki czemu może odpowiadać za ukrwienie bardzo dużej liczby narządów wewnętrznych i tkanek. Wysyła więc zarówno gałęzie ścienne, jak i gałęzie trzewne. Gałęzie ścienne zaopatrują przeponę i ścianę jamy brzusznej, natomiast gałęzie trzewne – organy znajdujące się w jamie brzusznej oraz miednicy mniejszej. Do grona gałęzi trzewnych zaliczyć można:
- tętnice krezkową górną i dolną;
- tętnice nerkowe;
- tętnice nadnerczowe;
- tętnice jądrowe lub tętnice jajnikowe;
- pień trzewny.
Gałęziami ściennymi aorty brzusznej są:
- tętnice przeponowe dolne;
- tętnice lędźwiowe.
Z kolei gałęziami końcowymi aorty brzusznej są:
- tętnica krzyżowa pośrodkowa;
- tętnice biodrowe wspólne (zaopatrujące kończyny dolne oraz miednicę).
Wszystkie te naczynia krwionośne są niezwykle ważną częścią całego układu krwionośnego.
Aorta brzuszna – czynność
Aorta brzuszna odpowiada za unaczynienie kluczowych narządów wewnętrznych znajdujących się w obrębie jamy brzusznej (m.in. nerek, jelita cienkiego i jelita grubego itd.) oraz w obrębie miednicy mniejszej (jajniki, jądra itd.). Także ona unaczynia ścianę jamy brzucha oraz niektóre mięśnie tej okolicy.
Zobacz również: Niedomykalność zastawki aortalnej.
Tętniak aorty brzusznej
Tętniak aorty brzusznej jest schorzeniem kardiologicznym o złożonej etiologii. Jako że przeważnie przebiega bezobjawowo, charakteryzuje się wysoką śmiertelnością wśród pacjentów, ponieważ jest bagatelizowany. Niewykryty i nieleczony stale powiększa swój rozmiar, aż do momentu pęknięcia, co wiąże się z wysokim ryzykiem zgonu wynoszącym 65-90%. Najważniejszym czynnikiem ryzyka tętniaka aorty brzusznej jest palenie papierosów oraz niektóre zespoły genetyczne, np. zespół Marfana.
Tętniaki aorty brzusznej diagnozuje się na podstawie badania USG jamy brzusznej. Jest ono szybkie, bezbolesne i nieobarczone ryzykiem powikłań. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz kardiolog. Podstawą leczenia jest modyfikacja stylu życia, w tym bezwzględna rezygnacja z papierosów. Natomiast samego tętniaka usuwa się drogą operacji otwartej lub w formie wewnątrznaczyniowego zabiegu naprawczego.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Witkiewicz W., Gnus J., Hauzer W., Kobielarz M., Będziński R., Szotek S., Kosiński M., Pfanhauser M., Bałasz S., Charakterystyka właściwości biomechanicznych ścian aorty brzusznej, Acta Angiol., 3/2007.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Stępień K., Lesiak M., Sieroń A., Czynniki charakterystyczne dla tętniaka aorty brzusznej i jego potencjalne biomarkery, Choroby Serca i Naczyń, 4/2019.
