Ptoza (łac. ptosis) to pojęcie medyczne stosowane w odniesieniu do opadania tkanek miękkich tworzących powiekę górną oka. Może mieć charakter wrodzony lub nabyty, zaś częste występowania tej dolegliwości obserwowane jest głównie u seniorów, co ma związek z naturalną utratą jędrności skóry i spadkiem poziomu kolagenu w jej obrębie. Jeśli ptoza utrudnia prawidłowe widzenie, powinna zostać skonsultowana z lekarzem. W innym razie jest wyłącznie defektem estetycznym.
Ptoza – przyczyny
Ptoza może mieć charakter wrodzony lub nabyty. W pierwszym przypadku zależy głównie od uwarunkowań genetycznych i osobniczych, jest po prostu cechą wyglądu danego człowieka. Przyjmuje się, że prawidłowa szerokość szpary powiekowej wynosi około 9 mm i zależy od odpowiedniego napięcia i działania mięśni otaczających powiekę. Są nimi głównie: mięsień dźwigacz powieki, mięsień tarczkowy górny (mięsień Müllera), mięsień okrężny oka oraz mięsień czołowy. Ptoza nabyta może więc utworzyć się wskutek uszkodzenia lub niewydolności dowolnej z wymienionych struktur, czego przyczynami mogą być np.:
- uszkodzenie nerwu okoruchowego;
- porażenie nerwu twarzowego;
- udar mózgu;
- tętniak mózgu;
- guzy mózgu;
- miastenia;
- zespół Hornera;
- miopatie;
- dystrofia mięśniowa.
Może obejmować jedno lub dwoje oczu, a jeśli ma charakter nabyty, do jej powstania dochodzi zazwyczaj w ciągu godzin lub dni.
Ptoza – objawy
Mianem ptozy określa się niższe umiejscowienie powieki górnej, która przykrywa przynajmniej 2 mm tęczówki przy ustawieniu gałki ocznej „na wprost”. Opadanie powieki prowadzi do widocznego i odczuwalnego przez pacjenta zwężenia szczeliny ocznej i przysłonięcia gałki ocznej. To z kolei przekłada się na pogorszenie zdolności widzenia, wiotka powieka po prostu przysłania widziany obraz. Zazwyczaj nie towarzyszą temu żadne inne dolegliwości somatyczne typu pieczenie oczu, zaczerwienienie spojówek, nadmierne łzawienie, światłowstręt czy świąd. Ewentualne objawy dodatkowe wynikają raczej z choroby podstawowej, która wywołała ptozę, a nie z samego faktu opadania powieki. Można jednak zaobserwować:
- objaw Bella – niezdolność do całkowitego domknięcia powiek, czemu towarzyszy współruch uniesienia gałki ocznej ku górze i na zewnątrz podczas zamykania oka;
- zespół Marcusa Gunna – poruszanie się opadniętej powieki podczas ruchów żuchwy.
Należy zaznaczyć, że w warunkach prawidłowych brzeg dolny powieki górnej u dorosłego człowieka powinien znajdować się około 0,5-2 mm poniżej przedniego rąbka rogówki i jest najwyższy nad źrenicą (tzw. górna wysokość powieki). To właśnie analiza tego miejsca odbywa się podczas diagnostyki ptozy.
Diagnostyka ptozy
W diagnostyce dąży się przede wszystkim do ustalenia, czy ptoza jest wywołana niedowładem, czy może nieprawidłowym przyczepem mięśni unoszących powiekę. Jednocześnie określa się, który mięsień funkcjonuje nieprawidłowo. Rozpoznanie prozy jest możliwe już na podstawie obserwacji ustawienia gałek ocznych i powiek podczas patrzenia wprost na lekarza. Nieco trudniejsze jest odnalezienie przyczyn takiego stanu. W tym celu wykonuje się np. rezonans magnetyczny głowy, EMG czy EEG, w zależności od podejrzeń lekarza.
Ptoza – leczenie
Leczenie ptozy powinno być przyczynowe, jeśli tylko jest to możliwe. Dąży się do usunięcia czynnika sprawczego opadania powieki, np. guza mózgu poprzez jego chirurgiczne wycięcie. W wielu przypadkach działania przyczynowe nie są jednak możliwe, wówczas celem staje się ustabilizowanie choroby. Jeśli ptoza nie cofnie się samoistnie, pacjent może zdecydować się na prosty zabieg korekcyjny. Trwa on maksymalnie do 2 godzin i odbywa się w znieczuleniu miejscowym.
Procedura plastyki powiek wchodzi w skład świadczeń gwarantowanych na NFZ, jednak wyłącznie w określonym przypadku – gdy przyczyni się do poprawy funkcji powiek i pola widzenia. Jeśli celem jest wyłącznie poprawa estetyki wyglądu, za zabieg należy zapłacić osobiście. Koszt ten wynosi około 5-6 tysięcy zł.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rogoziewicz M., Wiszniewska M., Opadanie powiek w praktyce neurologicznej: opis przypadku, Postępy Psychiatrii i Neurologii 2013; 22(2): 157-161.
- Grzybowski A., Okulistyka, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2018.
