Nierówne stopy u dziecka są dość powszechnym zjawiskiem, zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Wiąże się to po części z siedzącym trybem życia oraz zakładaniem dziecku źle dobranego obuwia. Schorzenia tego typu zalicza się do grona wad postawy wieku dziecięcego. Zawsze warto skonsultować je z fizjoterapeutą.
Nierówne stopy u dziecka – przyczyny
Wciąż nie do końca znane są pewne przyczyny powstawania wad stóp w okresie dzieciństwa, choć udało się wyszczególnić czynniki wysokiego ryzyka. Są nimi przede wszystkim:
- predyspozycje genetyczne, na które niestety nie mamy większego wpływu;
- nieprawidłowe układanie stóp podczas chodzenia lub innych aktywności fizycznych, co z kolei może wiązać się z zaburzeniami napięcia mięśni, deformacjami anatomicznymi, nawykami;
- zaburzenia neurologiczne;
- przewlekłe schorzenia stawów stóp, co jednak w okresie dzieciństwa zdarza się wyjątkowo rzadko;
- noszenie źle dobranego, zbyt ciasnego obuwia;
- choroby genetyczne i wrodzone wpływające na całość narządu ruchu;
- niedobory pokarmowe, w szczególności w odniesieniu do wapnia, fosforu, witaminy K oraz witaminy D.
Nierówne stopy u dziecka są zawsze niepokojące dla rodziców, dlatego nie należy ich bagatelizować. W pierwszej kolejności zaleca się wizytę u fizjoterapeuty lub lekarza pediatry.
Nierówne stopy u dziecka – jak wyglądają?
Nierówność stóp w przypadku dziecka może przyjmować różną postać. Do najczęściej diagnozowanych wad należą:
- stopa końsko-szpotawa – objawia się podeszwowym zgięciem stopy oraz jednoczesnym przywiedzeniem przodostopia (wypukłość brzegu bocznego stopy);
- stopa płasko-koślawa – manifestuje się odwróceniem na zewnątrz łuku podłużnego stopy, czemu towarzyszy uniesienie ku górze krawędzi bocznej stopy i pięty;
- stopa piętowa — polega na zgięciu grzbietowym stopy, a niekiedy także na pionowym ustawieniu kości piętowej;
- stopa sierpowata – objawia się przywiedzeniowym ustawieniem przodostopia względem tyłostopia, jak również przyśrodkowym odchyleniem w stawach Lisfranca;
- stopa wydrążona – w jej przebiegu łuk stopy staje się zbyt wysoki, w konsekwencji czego podeszwa stopy staje się wklęsła. Pacjenci tacy mają sporą tendencję do chodzenia na palcach lub piętach, ponieważ ich podeszwy stóp nie dotykają ziemi w taki sposób, w jaki powinny;
- płaskostopie – stan, w którym zanika jeden lub dwa łuki stopy. Płaskostopie może być poprzeczne lub podłużne.
Wady te mogą występować u dzieci w każdym wieku. Należy mieć na uwadze, że stopa końsko-szpotawa i stopa sierpowata najczęściej mają charakter wrodzony – dziecko rodzi się z tą patologią, a jej przyczyny nie są do końca znane. W późniejszym wieku zdecydowanie częściej zaobserwować można płaskostopie, które jest z reguły wadą nabytą. Jednak do pewnego wieku płaskostopie jest fizjologiczne i wiąże się z naturalnym procesem kształtowania łuków stopy. Takie fizjologiczne płaskostopie zauważyć można u dzieci do 5. roku życia. Wcześniej nie należy się zamartwiać i konsultować stóp ze specjalistą, chyba że obserwuje się ich inne zniekształcenia.
Nierówne stopy u dziecka mogą również przybrać formę zbyt krótkiej lub zbyt długiej jednej stopy. W skrajnych przypadkach problem wiąże się z różnicą rzędu nawet 1 cm. Przyczyny nie są znane, jest to wada wrodzona.
Zobacz również: Wady stóp u dzieci.
Diagnostyka nierównych stóp u dziecka
W przypadku zaobserwowania u dziecka wad stóp, należy udać się do fizjoterapeuty. Specjalista określi poziom aktywności dziecka, przeanalizuje stosowane przez nie obuwie, oceni stan zdrowia i przeprowadzi z rodzicami szczegółowy wywiad dotyczący również ciąży i porodu. Następnie stwierdzi, czy nierówność jest normą na tym etapie życia, czy może wymaga wdrożenia postępowania terapeutycznego. Jeśli podejrzewa deformacje kostne, skieruje pacjenta do pediatry lub lekarza rodzinnego, aby możliwe było wykonanie RTG.
Nierówne stopy u dziecka – leczenie
Większość wad postawy można z powodzeniem leczyć zachowawczo za pomocą indywidualnie prowadzonej fizjoterapii. Obejmuje ona zarówno pracę manualną nad stopami i całą postawą dziecka, jak i ćwiczenia, które młody pacjent musi wykonywać systematycznie każdego dnia w domu. U maluszków ćwiczenia wykonywane są przez rodziców, jako że niemowlę lub bardzo małe dziecko nie jest w stanie samodzielnie pilnować własnych treningów domowych. Fizjoterapię uzupełnia się o kinesiotaping lub specjalne, bezpieczne bandażowanie stóp. Niekiedy konieczne jest dobranie obuwia ortopedycznego. Zawsze jednak obuwie powinno być wygodne, dopasowane do kształtu stopy i jej fizjologicznych potrzeb.
Zabieg chirurgiczny potrzebny jest skrajnie rzadko. Zwykle są to takie sytuacje, w których wady nie są możliwe do wyprowadzenia zachowawczego ze względu na rodzone asymetrie lub anomalie kostne, a także gdy pojawia się silny ból uniemożliwiający normalne funkcjonowanie na co dzień. O takim postępowaniu zawsze decyduje lekarz na podstawie badania RTG i własnej obserwacji.
Polecane produkty:
![]() |
Drewniany masażer do stóp
Wałek drewniany to masażer do stóp wykonany z wysokiej jakości drewna bukowego. Jest bardzo trwały i bezpieczny podczas stosowania. Wykorzystuje się go głównie przy dolegliwościach takich jak np. ostroga piętowa, w celu poprawy krążenia, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zukunft-Huber B., Trójpłaszczyznowa manualna terapia wad stóp u dzieci, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Gołębiowska-Sosnowska J., Synder M., Gołębiowski P., Wojciechowska K., Niedzielski J., Częstość występowania wad rozwojowych kończyn dolnych u dzieci w wybranych przedszkolach aglomeracji łódzkiej, Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2019; 6(6); Vol. 21, 443-450.