Koślawość kolana to jedna z częściej występujących wad postawy u dzieci, choć przy braku odpowiedniego leczenia może ulec utrwaleniu i towarzyszyć pacjentowi także w życiu dorosłym. W jej przebiegu oś podudzia i oś uda układają się w kąt otwarty na zewnątrz. Charakterystyczny jest odstęp powyżej 5 cm pomiędzy kostkami przyśrodkowymi lub odchylenie od osi większe niż 15 stopni.
Koślawość kolana – przyczyny
Czynniki ryzyka koślawości kolan dzieli się na 2 podstawowe grupy:
- morfologiczne – odstępstwa od norm statycznych i symetrii. Im dziecko jest starsze, tym asymetria staje się bardziej widoczna;
- środowiskowe – m.in. niska aktywność fizyczna, otyłość, obciążenie nauką, siedzący tryb życia, dieta uboga w witaminę D i wapń, osłabienie mięśni.
Wykazano, że omawiany problem częściej dotyczy dziewczynek, co wiąże się z żeńską budową miednicy. W wieku wczesnoszkolnym prawidłowy rozwój czynnościowy kończyn dolnych jest niezmiernie ważny, gdyż pozwala dziecku na zachowanie prawidłowej postawy ciała i jak najlepszy rozwój lokomocji. Umożliwia również kształtowanie równowagi dynamicznej mięśni oraz wzmacnia mięśnie stabilizujące poszczególne części ciała.
Tuż po narodzinach kończyny dolne noworodka ustawiają się szpotawo (od siebie). Po rozpoczęciu chodzenia u większości dzieci ustawienie kolan zmienia się na koślawe. Pojawia się tzw. fizjologiczna koślawość, najmocniej zaznaczona między 2. a 4. rokiem życia. Ulega zmniejszeniu między 4. a 6. rokiem życia, gdy dochodzi do znacznego wzmocnienia i rozwoju tkanki mięśniowej. Fizjologicznej koślawości kolan nie leczy się, jednak należy ją obserwować w kilkumiesięcznych odstępach czasu. Jeżeli utrzymuje się powyżej 6. roku życia, należy udać się do fizjoterapeuty dziecięcego, aby uniknąć poważnych konsekwencji.
Koślawość kolana – objawy
Podstawowym objawem kolan koślawych jest przerost kłykcia wewnętrznego kości udowej oraz przeprost w stawie kolanowym, czemu towarzyszy skręcenie podudzi do zewnątrz. Zaobserwować można także skrócenie więzadła pobocznego strzałkowego oraz rozciągnięcie więzadła pobocznego piszczelowego, co znacznie zwiększa ryzyko kontuzji w obrębie kolan. Nogi układają się w kształcie litery „X”, a więc kolanami do siebie, czemu towarzyszy utworzenie się odstępu przynajmniej 5 cm pomiędzy kostkami przyśrodkowymi przy złączonych nogach. W konsekwencji tego chód staje się niezgrabny, niepewny, chwiejny. Dziecko może skarżyć się na ból i szybkie męczenie się podczas chodzenia.
Koślawość kolana – diagnostyka
Diagnostyką i leczeniem większości wad postawy zajmuje się fizjoterapeuta. Diagnostyka kolan koślawych opiera się na wykonaniu prostych testów, takich jak analiza chodu, ocena siły mięśniowej czy pomiar odległości między kostkami przyśrodkowymi. Niektórzy specjaliści rekomendują dodatkowe wykonanie RTG, szczególnie wtedy, gdy istnieje podejrzenie anomalii kostnych lub urazów.
Leczenie koślawości kolana
Podstawą leczenia każdej wady postawy, w tym także koślawości kolan, jest systematyczna rehabilitacja. Mimo tego warto pamiętać o kwestiach takich jak:
- zbilansowana dieta bogata w białko, witaminę D, wapń, fosfor, witaminę K, witaminę C;
- unikanie długiego stania, szczególnie w rozkroku, aż do uzyskania stabilnej korekcji wady;
- unikanie siadania w kształt litery „W”;
- systematyczna aktywność fizyczna, w tym chodzenie przez dłuższy czas boso po różnym podłożu.
Rehabilitacja obejmuje głównie ćwiczenia korekcyjne, które należy wykonywać każdego dnia, a najlepiej nawet kilkukrotnie w ciągu dnia. Taka terapia trwa dłuższy czas, nawet kilka lub kilkanaście miesięcy, jednak zaangażowanie pacjenta daje bardzo dobre efekty w większości przypadków. Wizyty u fizjoterapeuty dziecięcego uzupełniane są terapią manualną, której celem jest rozluźnienie struktur miękkich zbyt napiętych i stymulacja tych osłabionych. W bardzo zaawansowanych kolanach koślawych zaleca się noszenie specjalnych szyn. Rekomendowane aktywności dla dziecka z kolanami koślawymi to m.in.: piłka nożna, pływanie, jazda na rowerze.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Simińska J., Bukowska W., Ratuszek-Sadowska D., Nowacka K., Hagner W., Częstość występowania kolan koślawych i szpotawych u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
- Wilczyński J., Korekcja wad postawy człowieka, Wydawnictwo Anthropos, Starachowice 2005.
- Kruczyński J., Szulc A., Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2015.
