Stopa cukrzycowa jest powikłaniem wieloletniej, źle leczonej cukrzycy. Zaniedbanie jej może doprowadzić nawet do amputacji. Dlatego warto wiedzieć czym tak naprawdę jest stopa cukrzycowa, jak ją rozpoznać oraz jak w takim przypadku wygląda pielęgnacja stóp.
Co to jest stopa cukrzycowa?
Stopa cukrzycowa (zespół stopy cukrzycowej) to jedno z najczęstszych powikłań jakie daje nieleczona cukrzyca. Choroba ta charakteryzuje się przede wszystkim niedostatecznym ukrwieniem tkanek stóp. Z tego powodu dochodzi do zaburzeń ich czynności, a więc utrudnienia gojenia się ran w tym obrębie, a także zmniejszenia wrażliwości na ból. Struktura kości i stawów stopy staje się słabsza co prowadzić może do trwałych deformacji stóp i trudności w chodzeniu.
Stopa cukrzycowa – przyczyny
Wysoko utrzymujący się poziom cukru we krwi oraz zaniedbywanie odpowiedniej terapii powoduje negatywne zmiany w naczyniach krwionośnych. Zmiany te powodują trwałe ich uszkodzenie. W końcowym etapie może to doprowadzić do zwiększenia skłonności organizmu na choroby sercowo-naczyniowe.
Zobacz również: glukoza.
Uszkodzenia w małych naczyniach krwionośnych prowadzą do zaburzeń w soczewce oka (retinopatia cukrzycowa), zaburzeń w funkcjonowaniu nerek (nefropatia), a także całego układu nerwowego, co objawia się zaburzeniami czucia lub mrowieniem i drętwieniem kończyn. Z kolei efektem uszkodzenia większych naczyń krwionośnych jest tzw. choroba wieńcowa oraz najczęstsze powikłanie cukrzycy, jakim jest zespół stopy cukrzycowej.
Stopa cukrzycowa – objawy
Do podstawowych objawów stopy cukrzycowej należą:
- uczucie mrowienia i drętwienia kończyn dolnych (najczęściej w nocy);
- zaburzenia czucia bólu oraz temperatury;
- sucha skóra i łuszcząca się skóra;
- skłonność do pękania skóry i wytwarzania się przy tym owrzodzeń;
- utrudnione gojenie się ran;
- deformacje kości i stawów stóp.
Stopa cukrzycowa – leczenie
Leczenie stopy cukrzycowej wymaga wytrwałości i cierpliwości. Jest ono nie tylko długie, ale i kosztowne. Leczenie należy podjąć w odpowiednich placówkach, które ukierunkowane są na tego typu usługi. A więc wyspecjalizowane ośrodki z wykwalifikowanymi osobami takimi jak diabetolog, angiolog, dermatolog.
Można również wybrać się do gabinetu podologicznego, w którym podolog może zaoferować swoją pomoc. Leczenie nakazuje, aby pacjent posiadał odpowiednie wkładki i obuwie ortopedyczne oraz profesjonalnie usunięte zmiany na skórze tj. modzele czy nagniotki.
W przypadku gdy zmiany na stopach przybierają zaawansowaną postać np. trudno gojących się ran lub owrzodzeń, stosuje się leczenie miejscowe w formie preparatów, które posiadają w swoim składzie np. srebro lub opatrunki z podciśnieniem. Ostatecznością w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej jest chirurgiczne oczyszczanie ran, a także przeszczepy skóry.
Ponadto, w poradni stopy cukrzycowej leczenie owrzodzeń na stopach obejmuje 6 elementów:
- regularne, chirurgiczne oczyszczanie rany skalpelem, którego celem jest usunięcie martwiczych tkanek i bakterii. Najlepiej, aby zabieg ten był wykonywany raz na tydzień lub co 2 tygodnie;
- pobranie materiału do badania mikrobiologicznego (najlepiej aspirat, fragment tkanek, ponieważ powierzchowne wymazy są mało wartościowe) – zawsze po oczyszczeniu rany;
- odciążenie kończyny – to najważniejszy, a jednocześnie najtrudniejszy do realizacji w polskich warunkach element leczenia;
- ocena ewentualnego niedokrwienia stopy i w razie potrzeby konsultacja chirurga naczyniowego;
- ocena wyrównania metabolicznego;
- edukacja pacjenta.
Profilaktyka stopy cukrzycowej
Najważniejszym elementem w profilaktyce stopy cukrzycowej jest kontrolowanie i utrzymywanie odpowiedniego poziomu cukru we krwi. Aktywność fizyczna i regularne ćwiczenia będą utrzymywać właściwe krążenie krwi co jest bardzo istotne w stopie cukrzycowej.
Codziennie należy:
- obserwować stopy po umyciu;
- myć dokładnie stopy delikatnym mydłem antybakteryjnym;
- natłuszczać stopy lub używać zasypek w przypadku nadpotliwości;
- używać skarpetek z naturalnego materiału, które nie będą uciskać stóp;
- nosić wygodne obuwie.
Ponadto należy odpowiednio obcinać paznokcie, a pedicure wykonywać tylko u specjalisty. Wskazane są regularne kontrole u lekarza specjalisty. Nie należy:
- chodzić boso;
- stosować samemu żadnych maści;
- używać cążek;
- ogrzewać stóp;
- w obrębie stóp używać ostrych narzędzi.
Polecane produkty:
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... | |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Korzon-Burakowska A., Zespół stopy cukrzycowej – patogeneza i praktyczne aspekty postępowania, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2008.
- Koblik T., Zespół stopy cukrzycowej. Trudno gojące się i przewlekłe rany – istotny problem kliniczny, Diabetologia Praktyczna, 1/2007.