Dystonia (łac. dystonia) to choroba neurologiczna, w której charakterystycznym objawem są mimowolne skurcze mięśni, powodujące skręcanie i wyginanie różnych części ciała. Przyjmują one nienaturalną pozycję, co budzi niepokój wśród pacjentów. Choroba może obejmować wiele części ciała (wówczas ma postać uogólnioną) lub dotyczyć tylko jednej okolicy (postać ogniskowa).
Dystonia – rodzaje
Do najczęściej występujących i opisywanych rodzajów dystonii należą:
- dystonia szyjna – mimowolne skurcze mięśni szyi powodują nienaturalne skręcanie i obracanie głowy, Nierzadko towarzyszy temu drżenie;
- kurcz powiek – skurcze mięśni górnej połowy twarzy, powodujące nadmierne i mimowolne mruganie czy zaciskanie powiek;
- dystonia krtaniowa – mimowolne skurcze mięśni krtani, powodujące przytłumiony i napięty głos;
- dystonia zadaniowa – powstaje wskutek częstego powtarzania tej samej czynności, np. pisania czy grania na instrumencie muzycznym;
- dystonia uogólniona – obejmuje niemal wszystkie części ciała, głównie tułów i kończyny. Rozpoczyna się jeszcze w okresie dzieciństwa.
Podczas diagnostyki należy rozpoznać rodzaj dystonii. Charakterystycznym zjawiskiem jest dystonia polekowa, pojawiająca się po spożyciu określonych preparatów farmaceutycznych.
Dystonia polekowa
Ostre reakcje dystoniczne mogą pojawić się już po pierwszej, małej dawce neuroleptyku. Ich ogólną częstość ocenia się na około 12%. Przejawiają się w postaci:
- tonicznych kurczów mięśni twarzy i szyi;
- kurczów powiek;
- kręczu karku;
- grymasów twarzy;
- dziwacznych ruchów języka;
- skręcenia kręgosłupa;
- tężyczkowego ustawienia rąk i stóp.
Może wystąpić znacznie wiele innych objawów. Trwają zazwyczaj bardzo krótko i ustępują bez śladu po odstawieniu leku, który je wywołał. Budzą przerażenie u pacjentów i ich rodzin, ponieważ niekiedy traktowane są jako tężec czy zapalenie mózgu. Najczęściej nie wymagają leczenia.
Dystonia – przyczyny
Do dnia dzisiejszego nie ustalono, co dokładnie jest przyczyną dystonii. Sugeruje się udział czynników genetycznych, infekcji mózgu oraz przebytego urazu głowy. Dystonia może być również efektem przyjmowania leków czy zatrucia organizmu. Udowodniono, że za większość przypadków pierwotnych dystonii o wczesnym początku odpowiada mutacja DYT1. Mutację tą dziedziczy się w sposób autosomalny dominujący. Dystonia ujawnia się wówczas jeszcze przed ukończeniem 24. roku życia. Uważa się również, że jedną z przyczyn jest zaburzenie funkcjonowania połączeń nerwowych w obrębie jąder podkorowych. Odpowiadają one za utrzymanie odpowiedniej postawy ciała i kontrolują każdy ruch. Dystonia pojawia się między innymi w przebiegu:
- guzów mózgu;
- udaru mózgu;
- krwotoku mózgowego;
- choroby Parkinsona;
- choroby Wilsona;
- schorzeń mitochondrialnych;
- choroby Huntingtona.
Może pojawić się również w przebiegu wielu innych chorób, bez względu na wiek pacjenta. O dystonii pierwotnej mówi się wówczas, gdy nie znaleziono przyczyn choroby mimo wykonanych badań.
Dystonia – leczenie
Przyczynowe leczenie dystonii możliwe jest jedynie w sytuacjach, gdy lekarzowi uda się zdiagnozować przyczynę problemu. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Jeśli przyczyna pozostaje nieznana, stosuje się farmakoterapię objawową. Ulgę przynoszą m.in. leki takie jak baklofen, benzodiazepiny oraz leki antycholinergiczne i rozluźniające mięśnie. Niestety, długotrwałe przyjmowanie tych leków wiąże się z wystąpieniem działań niepożądanych, dlatego tak duży nacisk kładzie się na odszukanie przyczyny dystonii i wdrożenie leczenia przyczynowego. Nierzadko w terapii stosuje się ostrzykiwanie mięśni toksyną botulinową, co daje krótkotrwałe, ale skuteczne efekty. Trzeba jednak korzystać z metody około 4 razy do roku.
Należy mieć na uwadze, że objawy dystonii będą narastać na przestrzeni najbliższych lat. Mogą nie tylko się nasilać, ale i rozprzestrzeniać na inne, dotychczas zdrowe części ciała. W niektórych przypadkach pojawiają się dodatkowe objawy neurologiczne. Dlatego rekomenduje się wsparcie psychologa lub psychoterapeuty. Pacjent powinien pozostawać pod stałą opieką lekarza neurologa.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gajos A., Bogucki A., Dystonie wieku dziecięcego, Neurologia Dziecięca, 16/2007.
- Jinnah H., Diagnosis & Treatment of Dystonia, Neurol Clin, 1/2015.
- Prusiński A., Neurologia Praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
