Kodeina stanowi słaby środek przeciwbólowy stosowany w farmaceutyce. To postać morfiny poddana metylacji, dzięki czemu jest bardziej przydatna terapeutycznie. Ze względu na ewentualne ryzyko rozwoju uzależnienia, stosowanie kodeiny powinno odbywać się pod nadzorem lekarza i wynosić maksymalnie kilka dni.
kodeina – charakterystyka
Kodeina stanowi 3-metyloeter morfiny. Dobrze wchłania się z układu pokarmowego, gdyż jej biodostępność wynosi 50%. W wątrobie ulega 0-demetylacji do morfiny, N-demetylacji do norkodeiny oraz sprzęganiu z kwasem glukuronowym.
Po podaniu doustnym około 80% zastosowanej dawki zostaje usunięte wraz z moczem w kilku postaciach:
- sprzężonej i wolnej kodeiny;
- sprzężonej i wolnej morfiny;
- norkodeiny i normorfiny.
Bardzo nieznaczna ilość substancji ulega wydaleniu z kałem lub żółcią. Po podaniu doustnym kodeina uzyskuje najwyższe stężenie po około 60 minutach. Następnie jej stężenie stopniowo maleje, a okres półtrwania wynosi od 2 do 4 godzin. Prawie 30% kodeiny wiąże się z białkami osocza.
Kodeina – działanie
Kodeina wywołuj słaby efekt analgetyczny (przeciwbólowy), jednak podana z innymi środkami przeciwbólowymi znacznie nasila ich działanie. Jej słabe działanie wiąże się z tym, że kodeina jedynie zwiększa tolerancję pacjenta na ból i zmniejsza dyskomfort, jednak ból wciąż pozostaje odczuwalny. Dlatego często podaje się ją z paracetamolem lub aspiryną. W bardzo niewielkim stopniu wpływa zwłaszcza na bóle neurogenne, które nie ustępują po zastosowaniu kodeiny.
Działanie przeciwbólowe kodeiny nie wynika z samego działania tego związku, lecz z jego przekształcania się w organizmie człowieka do morfiny. Czas trwania tej przemiany jest bardzo indywidualny i nie można jednoznacznie go określić.
Leki z kodeiną wykazują niewielkie działanie przeciwbiegunkowe. Kodeina stanowi natomiast silny lek przeciwkaszlowy. Podaje się go w przypadku uporczywego, przewlekłego, suchego kaszlu bez odkrztuszania wydzieliny.
Kodeina – przeciwwskazania
Kodeina może powodować senność, ospałość, a także depresję układu oddechowego. Dlatego nie powinny stosować jej osoby z niewydolnością oddechową, niezależnie od stopnia jej nasilenia i zaawansowania. Lek jest przeciwwskazany także u kobiet w ciąży (przede wszystkim w I trymestrze) i karmiących piersią oraz u dzieci poniżej 12. roku życia.
Przeciwwskazane jest stosowanie kodeiny jako lek przewlekły, jedynie doraźnie, gdyż dłuższe jej stosowanie może prowadzić do fizycznego i fizjologicznego uzależnienia. Kodeina wzmaga działanie leków psychotropowych (np. antydepresantów) oraz alkoholu. Dlatego nie należy jej stosować podczas spożywania wymienionych substancji.
Kodeina – skutki uboczne
Kodeina podana pod koniec ciąży może spowodować zahamowanie ośrodka oddechowego u noworodka, a przy długotrwałym stosowaniu występuje ryzyko wystąpienia tak zwanego zespołu odstawienia. Nie należy stosować kodeiny podczas karmienia piersią, ponieważ niewielkie dawki leku przedostają się do mleka i mogą powodować u noworodka szereg objawów, a tym wysypkę skórną. Wskazana jest też rezygnacja z obsługi pojazdów, ponieważ lek może zaburzać sprawność psychofizyczną, powodować ospałość oraz nadmierną senność.
Wśród rzadkich efektów ubocznych wyróżnia się złe samopoczucie, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz zwiększoną aktywność aminotransferaz wątrobowych. Natomiast do jeszcze rzadszych należą:
- reakcje nadwrażliwości;
- bóle brzucha;
- biegunka;
- nudności;
- wymioty;
- kolka nerkowa;
- leukopenia;
- neutropenia;
- trombocytopenia.
Działania niepożądane kodeiny przypominają skutki uboczne innych opioidów, lecz występują w mniejszym nasileniu i przebiegają łagodniej.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szukalski B., Opiaty naturalne i syntetyczne, Alkoholizm i Narkomania, 4/1997.
- Bhandari M., Bhandari A., Bhandari A., Recent updates on codeine, Pharmaceutical Methods, 2/2011.
