Walina jest organicznym związkiem chemicznym zaliczanym do grona aminokwasów egzogennych. Posiada rozgałęziony łańcuch boczny. Jest niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w przypadku osób aktywnych fizycznie. Właśnie dlatego walina jest często dodatkowo suplementowana.
Co to są aminokwasy?
Białka tworzą najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną pod względem funkcjonalnym grupę cząsteczek w organizmie człowieka. Właściwie każdy proces życiowy jest uzależniony właśnie od nich. Przykładowo, enzymy i hormony polipeptydowe odpowiadają za regulację metabolizmu, podczas gdy białka kurczliwe w mięśniach warunkują ruch. W krwiobiegu hemoglobina i albumina przenoszą cząsteczki niezbędne do życia, z kolei immunoglobuliny zwalczają zakaźne patogeny wywołujące choroby. Bez względu na funkcję, wszystkie białka mają wspólną cechę strukturalną. Są liniowymi polikondensatami aminokwasów. Podsumowując, aminokwasy są materiałem budulcowym białek.
Choć w przyrodzie zaobserwowano ponad 300 rodzajów białek, w ustroju człowieka pojawia się 20 z nich. Podzielono je na aminokwasy endogenne (mogą być syntezowane w organizmie) oraz aminokwasy egzogenne (należy dostarczyć je do organizmu wraz z pożywieniem). Każdy aminokwas posiada grupę karboksylową, pierwszorzędową grupę aminową oraz charakterystyczny dla każdego z osobna łańcuch boczny przy atomie węgla alfa.
Walina – źródła
Walina należy do grona aminokwasów egzogennych, co oznacza, że aby uzupełnić w organizmie jej poziom, należy spożyć pokarm stanowiący jej źródło. Do najbogatszych źródeł waliny zaliczamy między innymi:
- tofu;
- mleko i przetwory mleczne;
- mięso, zwłaszcza wołowe, wieprzowe oraz drób;
- ryby, zwłaszcza tuńczyk, łosoś oraz sardynki;
- dynię;
- fasolę;
- soczewicę;
- soję;
- ryż;
- siemię lniane;
- pestki, np. pestki dyni;
- pistacje, migdały, orzechy.
Walina wspólnie z leucyną i izoleucyną tworzy kompleks BCAA, często suplementowany przez osoby trenujące i aktywne fizycznie. Jest to uniwersalny suplement diety o silnym działaniu anabolicznym.
Za co odpowiada walina?
Ze względu na swoje silne działanie anaboliczne, walina odpowiada za przyrost masy mięśniowej u osób ćwiczących. Bierze bowiem udział w syntezie białek mięśniowych, jednocześnie zapobiegając ich utracie (hamuje procesy degradacji białek mięśniowych). To jednak nie wszystko. Walina bierze udział w wielu ważnych procesach biochemicznych, jest wręcz niezbędna do prawidłowej czynności układu immunologicznego oraz układu nerwowego. Jest jednym ze składników, z których powstaje kwas pantotenowy (witamina B5) odgrywający istotną rolę w syntezie hormonów steroidowych, neuroprzekaźników i innych witamin, a także biorący udział w produkcji przeciwciał.
Walina wpływa pozytywnie na regenerację organizmu, a także reguluje metabolizm, zwłaszcza biosyntezę węglowodanów. Ma istotne znaczenie syntezie i uwalnianiu hormonu wzrostu, co w pewnym sensie łączy się z jej działaniem anabolicznym. Dodatkowo jest dobrym źródłem energii, szczególnie podczas intensywnych treningów fizycznych. Dzieje się tak, ponieważ bierze udział w procesie glukoneogenezy. Gdy w związku z treningiem sportowym poziom glukozy we krwi spada, zaś zapasy glikogenu również znajdują się na wyczerpaniu, organizm pobiera walinę, leucynę i izoleucynę z mięśni, po czym przekształca je na energię.
Zapotrzebowanie na walinę
Dzienne zapotrzebowanie na walinę w przypadku dorosłej osoby wynosi około 19 mg na 1 kg masy ciała. Przy wzmożonej aktywności fizycznej zapotrzebowanie jednak wzrasta. Najlepiej przyjmować jednocześnie walinę, leucynę i izoleucynę.
Niedobór waliny
Charakterystycznymi objawami niedoboru waliny są:
- bezsenność;
- zaburzenia koncentracji;
- drżenie mięśni;
- nadwrażliwość na dotyk;
- utrata lub brak apetytu;
- nagły spadek masy ciała;
- anemia.
Podobne objawy dają jednak niedobory witamin, dlatego lepiej skupić się na zbilansowanej i urozmaiconej diecie.
Nadmiar waliny
Przy nadmiarze waliny najczęściej mamy do czynienia z:
- niedocukrzeniem;
- zaburzeniem pracy wątroby i nerek;
- halucynacjami;
- omamami;
- mrowieniem skóry.
Nadmiar może pojawić się przy nierozsądnym i nieostrożnym suplementowaniu.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drywień M., Dźwigała J., Staszewska-Skurczyńska M., Znaczenie aminokwasów rozgałęzionych w żywieniu człowieka oraz profilaktyce i przebiegu niektórych chorób, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 3/2013.
- Ferrier D., Biochemia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2016.
- Gołębiowska B., Szewczyk L., Pula wolnych aminokwasów w organizmie człowieka, Endokrynologia Pediatryczna, 11/2012.
