Lipidogram

Lipidogram (inaczej: profil lipidowy) to jedno z najczęściej wykonywanych badań z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Mówiąc w skrócie, ocenia poziom poszczególnych składników tłuszczowych występujących we krwi. Wykazano, że w związku z niezdrową dietą i brakiem aktywności fizycznej wiele osób zmaga się z podwyższonymi parametrami lipidogramu.

Co to jest lipidogram?

Lipidogram (inaczej: profil lipidowy) jest prostym badaniem laboratoryjnym polegającym na ocenie składników lipidowych na podstawie próbki krwi. W skład lipidogramu wchodzą następujące parametry:

• cholesterol całkowity;
• lipoproteiny wysokiej gęstości (cholesterol HDL);
• lipoproteiny niskiej gęstości (cholesterol LDL);
• trójglicerydy.

Rekomenduje się wykonywanie lipidogramu wspólnie z morfologią krwi raz w roku celem monitorowania stanu zdrowia. Dotyczy to również osób zdrowych. Udowodniono, że wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, do których zaliczamy choćby zawał serca, udar mózgu, miażdżycę.

Lipidogram – przygotowanie do badania

Na badanie lipidogramu należy przyjść na czczo, a więc najlepiej z samego rana. Ostatni posiłek powinien być spożyty nie później niż 12 godzin przed badaniem. Aby wynik był wiarygodny, w ciągu 2-3 tygodni wcześniej nie należy wprowadzać w swojej diecie drastycznych zmian. Zaleca się również rezygnację z alkoholu. W dniu badania można wypić szklankę wody, aby rozrzedzić nieco krew, co ułatwi jej pobranie.

Lipidogram – cena

Koszt lipidogramu wynosi około 40 zł. Można jednak wykonać to badanie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Należy wówczas posiadać skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Lipidogram – normy

Normy dla poszczególnych parametrów wchodzących w skład lipidogramu wynoszą:

• cholesterol HDL: ponad 40 mg/dl w przypadku mężczyzn oraz ponad 45 mg/dl w przypadku kobiet;
• cholesterol LDL: poniżej 115 mg/dl w przypadku niskiego lub umiarkowanego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, poniżej 100 mg/dl dla dużego ryzyka sercowo-naczyniowych oraz poniżej 70 mg/dl w przypadku bardzo wysokiego ryzyka chorób sercowo naczyniowych;
• trójglicerydy: poniżej 150 mg/dl;
• cholesterol całkowity: poniżej 190 mg/dl.

Pierwszym analizowanym parametrem jest cholesterol całkowity, na podstawie którego szacuje się ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Jego wysokie stężenie obserwuje się m.in. przy:

• cukrzycy;
• chorobach nerek;
• niedoczynności tarczycy;
• niedrożności dróg żółciowych;
• alkoholizmie.

Skrajne obniżenie tego parametru może natomiast wskazywać na długotrwałe niedożywienie, ciężkie choroby wątroby czy zespół złego wchłaniania.

Cholesterol LDL nazywa się złym cholesterolem, gdyż jeśli występuje w nadmiarze, odkłada się w ścianach naczyń krwionośnych, tworząc tzw. blaszki miażdżycowe. Jego nadmierny poziom zwiększa ryzyko miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, zespołu metabolicznego. Cholesterol HDL nazywany jest natomiast dobrym cholesterolem, ponieważ wspiera usuwanie LDL ze światła naczyń krwionośnych. Dodatkowo uczestniczy we wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz uczestniczy w produkcji ważnych hormonów czy neuroprzekaźników.

Trójglicerydy stanowią magazyn rezerwowy w tkance tłuszczowej. Ściśle wiążą się ze stylem życia – obserwuje się je w nadmiarze u palaczy, osób prowadzący siedzący tryb życia, stosujących niezdrową i tłustą dietę. Współcześnie wszystkie powyższe parametry poza HDL przeważnie wiążą się właśnie z nieodpowiednim stylem życia.

Lipidogram – wskazania

Szczególne wskazania do wykonania lipidogramu to:

• choroby sercowo-naczyniowe lub choroby metaboliczne występujące w rodzinie;
• siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej na co dzień;
• wysokie ryzyko lub wcześniejsze zdiagnozowanie chorób takich jak choroba wieńcowa, miażdżyca, udar mózgu, zawał serca, nadciśnienie tętnicze, otyłość, cukrzyca, zespół metaboliczny, celem monitorowania ich leczenia.

Choć rekomenduje się wykonywanie lipidogramu raz w roku przy okazji kontrolnej morfologii, wiele osób nie przestrzega tego zalecenia. Wówczas warto pamiętać o tym, by od 20-50. roku życia oznaczać lipidogram raz na 5 lat, a powyżej 50 roku życia przynajmniej raz na 2 lata.

Omega 3 Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Solnica B., Diagnostyka laboratoryjna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.