Morfologia krwi to podstawowe badanie laboratoryjne wykonywane zarówno w celach diagnostycznych, jak i kontrolnych czy monitorujących skuteczność leczenia. Zaleca się, aby każdy człowiek raz w roku miał przeprowadzoną morfologię (a także lipidogram). Badanie może zlecić lekarz rodzinny w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), zaś prywatnie to koszt zaledwie 9-14 zł.
Morfologia krwi – charakterystyka
Morfologia krwi obwodowej to badanie bezbolesne i trwające zaledwie kilka minut. Polega na pobraniu krwi żylnej z żyły łokciowej w zgięciu przedramienia, a następnie na zabezpieczeniu jej, opisaniu i przesłaniu do laboratorium, aby możliwa była szczegółowa analiza. Przed pobraniem krwi skóra pacjenta jest dokładnie dezynfekowana, przez co badanie jest bezpieczne, a skutki uboczne praktycznie nie występują. Jedynie u niektórych pacjentów pojawia się miejscowa bolesność, krwiak czy delikatny obrzęk, które ustępują samoistnie w ciągu najbliższych dni i nie ograniczają zanadto funkcjonalności.
Aby zmniejszyć ryzyko tego typu powikłań, tuż po wyjęciu igły z przedramienia należy jak najszybciej przyłożyć do ranki gazik lub kawałek waty, a następnie mocno ucisnąć. Domknie to naczynie krwionośne i sprawi, że krew nie wynaczyni się poza jego światło, lecz utworzy mikroskopijny skrzep w miejscu jego przebicia.
Choć morfologia jest bezpieczna i bezbolesna, wielu pacjentów obawia się igieł i/lub krwi, co nie jest rzadką sytuacją. Dotyczy to zwłaszcza dzieci, choć i wśród pacjentów dorosłych zdarzają się osoby z lękami i fobiami. W takich sytuacjach należy zadbać, aby pobieranie krwi do badania odbywało się na leżąco (profilaktyka omdleń), aby pomieszczenie było dobrze przewietrzone (warto otworzyć okno), zaś po badaniu pacjentowi należy zaproponować szklankę wody.
Morfologia krwi – normy i parametry
- RBC – liczba krwinek czerwonych (erytrocytów). Prawidłowy zakres dla kobiet powinien wynosić 4-5,4 mln/mm3, zaś dla mężczyzn – 4,5-6 mln/mm3;
- HGB – stężenie hemoglobiny. Kobiety: 12-16 g/dl, mężczyźni: 13-18 g/dl;
- HCT – hematokryt, czyli stosunek stężenia objętości wszystkich krwinek do osocza. Kobiety: 37-47%, zaś mężczyźni: 40-51%;
- MCV – średnia objętość erytrocytów. Prawidłowy zakres dla obu płci: 80-95 fl;
- MCH – średnia waga hemoglobiny w krwince. Prawidłowo 27-32 pg;
- MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach. Prawidłowo 32-36 g/dl;
- WBC – liczba białych krwinek (leukocytów). Prawidłowo 4-10 tys./mm3;
- PLT – liczba płytek krwi (trombocytów). Prawidłowo 150-400 tys./mm3.
Należy pamiętać, aby samodzielnie nie analizować wyników morfologii krwi (ani żadnych innych), nawet pomimo dostępnego zakresu referencyjnego, widocznego na karcie wyników. Wszystko przez to, że dla prawidłowej interpretacji kluczowe znaczenie ma nie tylko wynik pojedynczych parametrów, ale i stosunek poszczególnych parametrów względem siebie. To niestety nie jest już zawierane na kartach wyników badania.
Wyniki morfologii krwi
Poniżej znajdują się przykładowe wyniki morfologii krwi 4-letniego chłopca, który został poddany badaniu. Zarówno dzieci, jak i dorośli otrzymują taki wykaz, z którym udają się do lekarza zlecającego w celu przeanalizowania wyników.
Morfologia krwi – jak się przygotować?
Nie trzeba specjalnie przygotowywać się do morfologii krwi obwodowej, należy jedynie pamiętać, aby do placówki medycznej przyjść najlepiej z samego rana, ponieważ trzeba pozostawać na czczo. Ostatni posiłek należy spożyć dzień wcześniej do godziny 18-19. W dniu badania można pić czystą wodę, która dodatkowo rozrzedzi nieco krew i ułatwi jej pobieranie. Zabroniona jest natomiast kawa czy słodzona herbata. Jeśli termin badania znany jest wcześniej, przez 3-4 dni przed nim należy powstrzymać się przed piciem alkoholu.
Zalecenia po wykonaniu morfologii krwi
Po wykonaniu morfologii krwi pacjent może od razu iść do domu. Nie istnieją specjalne zalecenia, choć pacjentom poleca się wspomniane wcześniej uciskanie ranki po wkłuciu igły, dzięki czemu nie powstanie krwiak. Przez kilka godzin można unikać nadmiernych wysiłków wykonywanych kończyną górną, do której robiono wkłucie. Wyniki badan dostępne są bardzo szybko, zazwyczaj na drugi dzień lub jeszcze tego samego dnia. Czas uzyskania wyników może się wydłużyć, jeśli jednocześnie wykonywano inne badania, bardziej czasochłonne.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny
Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Solnica B., Diagnostyka laboratoryjna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
- Brunzel N., Diagnostyka laboratoryjna moczu i innych płynów ustrojowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
