Hematokryt (HCT) to badanie pozwalające ocenić procent krwinek czerwonych (erytrocytów) w całej objętości krwi w próbce. Tym samym można określić stosunek erytrocytów do innych elementów morfotycznych, czyli krwinek białych (leukocytów) i płytek krwi (trombocytów). Wartości hematokrytu podaje się w procentach. HCT to podstawowy parametr oceniany podczas morfologii.
Co to jest hematokryt?
Hematokryt to stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości krwi, pozwala określić ich procentowy udział w całości. Przykładowo, jeśli HCT wynosi 50% oznacza to, że na 100 ml badanej krwi 50% (połowę) stanowią erytrocyty, zaś pozostałe 50% to leukocyty i trombocyty. Analogicznie, HCT 40% wskazuje na to, że 40% stanowią właśnie erytrocyty. Rekomenduje się wykonywanie tego badania profilaktycznie raz do roku.
Badanie krwi – hematokryt
Głównymi wskazaniami do wykonania badania morfologicznego, w tym HCT, są przede wszystkim:
- bladość skóry;
- brak energii;
- uderzenia gorąca;
- kołatanie serca;
- osłabienie i zmęczenie;
- nagła utrata masy ciała;
- krwawienia z nosa, krwawienie z dróg moczowych, krwawienie dróg rodnych, krwawiące dziąsła;
- nadmierne wypadanie włosów;
- znaczne, dłużej utrzymujące się obniżenie odporności.
Badanie polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej, a następnie odesłaniu próbki do laboratorium, gdzie zostanie poddana analizie. W zależności od miasta koszt badania morfologicznego wynosi 5-10 zł.
Hematokryt – normy
Normy zależą od wieku i płci badanej osoby. Prezentują się następująco:
- kobiety: 37%-47%;
- mężczyźni: 40%-51%;
- noworodki: 48%-69%;
- dzieci w wieku 6-12 lat: 35%;
- dziewczynki w wieku 13-18 lat: 36%-46%;
- chłopcy w wieku 13-18 lat: 37%-49%.
Niski hematokryt w ciąży
Należy pamiętać, że u kobiet ciężarnych wartości te mogą spaść o 4%-7%, co wciąż jest uznawane za fizjologię. Mogą się one dodatkowo różnić w zależności od laboratorium. Z tego względu każde laboratorium na wynikach podaje widełki dla norm (tzw. zakres referencyjny), a niekiedy nawet zaznacza kolorem czerwonym wartości nieprawidłowe. Jeśli pojawi się konieczność powtórnego wykonania badania najlepiej jest udać się do tego samego laboratorium.
Badanie krwi HCT – jak się przygotować?
Należy przyjść do punktu pobrań z samego rana, na czczo (ostatni posiłek spożyty przynajmniej 8 godzin wcześniej). Około 2-3 dni przed badaniem należy powstrzymać się od picia alkoholu, kawy i palenia papierosów, ponieważ może wpływać to na zafałszowanie wyników. Kobietom odradza się wykonywanie badania krwi pod kątem erytrocytów podczas miesiączki. Ponadto w dniu badania nie należy się przemęczać (przeciwwskazane są intensywne aktywności fizyczne).
Hematokryt wysoki – HCT powyżej normy
Jeśli wartości procentowe hematokrytu nie mieszczą się w zakresie referencyjnym, przekraczając go, należy zwrócić uwagę, czy w ostatnim czasie pacjent nie zmagał się z biegunkami czy wymiotami. Wyższe wartości często pojawiają się również u osób z nadmierną potliwością ciała. Do innych możliwych przyczyn zaliczamy choroby serca i płuc, nieco rzadziej zaś podwyższony lub wysoki hematokryt wskazuje na czerwienicę prawdziwą – chorobę nowotworową dotyczącą komórek krwiotwórczych szpiku kostnego, której rozwój może skutkować udarem mózgu, zawałem serca czy poważną zakrzepicą.
HCT powyżej normy jedynie o kilka procent u kobiet ciężarnych jest jeszcze fizjologią. Chyba, że towarzyszą mu obniżone wartości hemoglobiny, co może wówczas wskazywać na niedokrwistość. Wyniki badania morfologicznego zawsze interpretuje lekarz po zapoznaniu się z pozostałymi parametrami.
Zobacz również: Policytemia.
Hematokryt niski – HCT poniżej normy
Zbyt niski hematokryt na ogół świadczy o anemii (zwykle z niedoboru żelaza), niedożywieniu, krwawieniach z układu pokarmowego lub zaburzeniach w obrębie szpiku kostnego. Niski hematokryt może mieć również związek ze schorzeniami nerek.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Brunzel N., Kemona H., Mantur M., Diagnostyka laboratoryjna moczu i innych płynów ustrojowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
