Połowiczy kurcz twarzy to dość częste zaburzenie nerwowo-mięśniowe, manifestujące się nieregularnymi i niezależnymi od woli skurczami mięśni twarzy, zaopatrywanymi przez nerw twarzowy (VII nerw czaszkowy). Istnieje wiele różnych przyczyn tego stanu, dlatego przy szukaniu właściwej tak ważna jest szczegółowa diagnostyka. Zajmuje się tym najczęściej lekarz neurolog.
Połowiczy kurcz twarzy – przyczyny
Na przestrzeni lat wyszczególniono 5 kluczowych grup przyczyn wywołujących połowiczy kurcz twarzy i są nimi:
- ucisk nerwu twarzowego w obszarze wyjścia korzenia z pnia mózgu, czego sprawcą są najczęściej sąsiadujące z nim naczynia krwionośne;
- ucisk nerwu twarzowego wywołany przez inne, z reguły patologiczne struktury, takie jak: oponiak, nerwiak osłonkowy, nerwiak zwojowy, nerwiak nerwu słuchowego, tłuszczak, tętniak i wiele innych;
- uszkodzenie inne niż kompresyjne, takie jak: niedokrwienie pnia mózgu, ogniskowa demielinizacja w przebiegu stwardnienia rozsianego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i inne;
- uszkodzenie nerwu wtórne od urazu lub przebytego zapalenia nerwu twarzowego;
- podłoże idiopatyczne (niejasne lub nieznane).
W środowisku medycznym dominuje jednak pogląd, że za największą liczbę przypadków połowiczego kurczu twarzy (nawet 96%) odpowiada ucisk nerwu twarzowego, najczęściej przez sąsiadującą tętnicę.
Zobacz również: Porażenie nerwu twarzowego.
Połowiczy kurcz twarzy – objawy
U znacznej większości pacjentów, ponieważ aż u 90%, charakterystyczne dla połowiczego kurczu twarzy są skurcze mięśni twarzy mające swój początek w okolicy oka, najczęściej w obrębie powieki dolnej. Wykazują z reguły niewielkiego stopnia nasilenie. Zaledwie u do 10% pacjentów pierwsze skurcze mięśni pojawiają się w dolnej połowie twarzy. Wspomniane skurcze na początku widać jedynie w mięśniu okrężnym oka, jednak wykazują tendencję do stopniowego rozszerzania się na pozostałe mięśnie unerwiane przez nerw twarzowy po tej samej stronie. Są to mięsień jarzmowy, mięsień śmiechowy, mięsień okrężny ust i mięsień czołowy.
Wraz z postępem choroby i przy braku podejmowania jakichkolwiek działań terapeutycznych obserwuje się osłabienie mięśni mimicznych twarzy, charakterystyczne i trwałe uniesienie jednej brwi oraz znaczne nasilenie się skurczów. Należy odróżnić połowiczy kurcz twarzy od tików. W drugim przypadku pacjent odczuwa konieczność wykonania skurczu nawykowego, czego nie obserwuje się w połowiczym kurczu twarzy.
Połowiczy kurcz twarzy przebiega nierzadko z dodatkowymi objawami zmysłowymi i czuciowymi, takimi jak:
- zaburzenia widzenia;
- zaburzenia słuchu;
- nadmierne łzawienie;
- nadmierne ślinienie;
- szczękościsk;
- bruksizm;
- dyzartria.
Zobacz również: Rozluźnianie mięśni – szczęka i żuchwa.
Diagnostyka połowicznego kurczu twarzy
Diagnostyka połowiczego kurczu twarzy możliwa jest na podstawie wywiadu i badania neurologicznego. W jego trakcie lekarz neurolog nie stwierdza innych objawów ogniskowych niż skurcze mięśni unerwianych przez nerw twarzowy. Bardzo ważnym uzupełnieniem diagnostyki jest rezonans magnetyczny. W diagnostyce różnicowej połowiczego kurczu twarzy bierze się pod uwagę inne ruchy mimowolne twarzy, takie jak: dyskinezy polekowe, dystonie ogniskowe, tiki ruchowe, mioklonie lub miokimie twarzy oraz ruchy pląsawicze.
Połowiczy kurcz twarzy – leczenie
Postępowaniem terapeutycznym z wyboru u pacjentów z połowiczym kurczem twarzy są wciąż iniekcje toksyny botulinowej typu A bezpośrednio w mięśnie twarzy, których skurcz jest najbardziej widoczny lub kłopotliwy dla pacjenta. Poprawę zauważa się już po 3-5 dniach od iniekcji i utrzymuje się ona przez 3-4 miesiące, a w niektórych przypadkach nawet do 6 miesięcy. Można też skorzystać z zabiegów z zakresu ciepłolecznictwa, jako że wyższe temperatury stymulują i przyspieszają regenerację włókien nerwowych. Z kolei odpowiednio prowadzona fizjoterapia pozwoli na utrzymanie mięśni i tkanek miękkich w odpowiedniej kondycji, jak również zapobiegnie patologiom ze strony stawów skroniowo-żuchwowych. Rokowania zależą głównie od przyczyn omawianego problemu.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sławek J., Bogucki A., Budrewicz S., Dec-Ćwiek M., Drużdż A., Koziorowski D., Łusakowska A., Ochudło S., Potulska-Chromik A., Rudzińska-Bar M., Tyślerowicz M., Toksyna botulinowa w leczeniu dystonii oraz połowiczego kurczu twarzy – rekomendacje Sekcji Schorzeń Pozapiramidowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych, Pol. Przegl. Neurol 2020;16(1):1-23.
- Rudzińska-Bar M., Połowiczy kurcz twarzy – przyczyny, obraz kliniczny i wyniki leczenia, 2011.
