Mięsień zębaty przedni (łac. musculus serratus anterior) jest płaskim, czworokątnym mięśniem położonym na bocznej ścianie klatki piersiowej. Jest jednym z największych mięśni ciała, choć z powodu swojego położenia nie robi efektywnego wrażenia.
Topografia
Wypukłą powierzchnię zewnętrzną mięśnia zębatego przedniego pokrywają w części górnej oba mięśnie piersiowe, a także mięsień podobojczykowy, mięsień podłopatkowy oraz naczynia i nerwy pachowe. W części dolnej z kolei pokrywa go mięsień najszerszy grzbietu i częściowo skóra.
Wklęsła powierzchnia wewnętrzna spoczywa na żebrach i mięśniach międzyżebrowych zewnętrznych. U góry przykrywa przyczepy mięśni pochyłych szyi, z tyłu przyczepy mięśnia zębatego tylnego górnego.
Mięsień zębaty przedni tworzy ścianę przyśrodkową jamy pachowej.
Mięsień zębaty przedni – budowa
Rozpoczyna się przeważnie 10 zębami na zewnętrznej powierzchni 9 górnych żeber. Następnie biegnie ku tyłowi przylegając ściśle do klatki piersiowej i kończy się na brzegu przyśrodkowym łopatki.
Dzieli się na 3 części, które różnią się między sobą grubością, długością oraz kierunkiem włókien.
Część górna
Górna część mięśnia zębatego przedniego jest najgrubsza. Tworzą ją krótkie włókna rozpoczynające się na:
- pierwszym żebrze, tuż przy przyczepie mięśnia pochyłego środkowego;
- guzowatości mięśnia zębatego przedniego znajdującej się na drugim żebrze;
- łuku ścięgnistym rozpiętym między powyższymi strukturami.
Kończy się na stronie żebrowej górnego kąta łopatki.
Część środkowa
Jest najcieńsza. Rozpoczyna się na drugim i trzecim żebrze. Następnie włókna biegną rozbieżnie i nieraz zawierają dość znaczne przerwy między sobą – zamknięte jednak przez powięź mięśniową. Przyczepiają się do brzegu przyśrodkowego łopatki.
Ponieważ zarówno część górna, jak i środkowa mają po jednym zębie początkowym na drugim żebrze, to ogólna liczba zębów początkowych mięśnia jest o 1 większa niż ilość żeber.
Część dolna
Rozpoczyna się na powierzchniach od czwartego do dziewiątego żebra. Włókna biegną silnie zbieżnie ku górze i kończą się na stronie żebrowej dolnego kąta łopatki. Początki czterech dolnych wiązek jak zęby wsuwają się między początki pięciu górnych wiązek mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha.
Ku dołowi od przyczepów żebrowych mięśnia zębatego przedniego znajdują się przyczepy żebrowe mięśnia najszerszego grzbietu.
Czynność mięśnia
Część górna pociąga staw ramienny do przodu w kierunku przeciwnym niż część środkowa mięśnia czworobocznego.
Część dolna jest najsilniejsza i wspólnie z dolną częścią mięśnia czworobocznego pociąga bark ku dołowi. Ponadto część dolna obraca łopatkę w ten sposób, że kąt dolny przesuwa się do przodu i bocznie w kierunku dołu pachowego, a panewka stawowa łopatki ku górze. W efekcie możliwe jest odwiedzenie ramienia ponad poziom.
W opisanym wyżej ruchu mięsień zębaty przedni współpracuje z czworobocznym, a działa antagonistycznie w stosunku do równoległobocznego oraz dźwigacza łopatki.
Cały mięsień zębaty przedni przyciska łopatkę do klatki piersiowej i w tym ruchu współpracuje z mięśniem równoległobocznym.
Gdy okolica barku i ramię są ustalone, mięsień zębaty przedni jest pomocniczym mięśniem wdechowym.
Pozostałe informacje
- w przypadku porażenia tego mięśnia brzeg przyśrodkowy łopatki – a szczególnie jej dolny koniec – odstaje od klatki piersiowej. Dodatkowo ramię nie może być podniesione ponad poziom;
- poszczególne części mięśnia zębatego przedniego mogą wcale nie występować, przy czym liczba wiązek mięśniowych może wahać się od 7 do 11;
- mięsień ten może się łączyć z mięśniem międzyżebrowym zewnętrznym i mięśniem skośnym zewnętrznym brzucha.
Unerwienie
Mięsień zębaty przedni unerwia nerw piersiowy długi (C5-C8).
Unaczynienie
Unerwienie z kolei zawdzięcza on tętnicy piersiowej bocznej oraz tętnicy piersiowo-grzbietowej, które stanowią główne źródło krwi.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Ignasiak Z., Anatomia układu ruchu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.
Polecane produkty:
![]() |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
![]() |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |