Koślawe palce (inaczej: haluksy) to charakterystyczne deformacje dotyczące stawów śródstopno-paliczkowych palców I w stopach. Istnieje wiele czynników ryzyka predysponujących do takiej zmiany strukturalnej, a leczenie jej jest dość skomplikowane, nierzadko wymaga interwencji chirurgicznej. Mianem palców koślawych niekiedy określa się także inne deformacje w stawach palców rąk i stóp, jednak wówczas określenie to nie jest prawidłowe.
Koślawe palce – przyczyny
Koślawe palce rozwijają się zdecydowanie częściej u kobiet, jako że ich istotnym czynnikiem ryzyka jest noszenie źle dopasowanego obuwia, obuwia ze zwężanymi noskami lub butów na wysokim obcasie. Jednakże pozostałymi czynnikami ryzyka, bez względu na płeć pacjenta są:
- nadwaga i otyłość;
- spłaszczenie łuków stopy, zwłaszcza łuku poprzecznego;
- przebyte dawniej urazy stopy;
- choroby reumatyczne, zwłaszcza reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) i dna moczanowa;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- zespół hipermobilności konstytucjonalnej;
- odmienności w budowie anatomicznej stopy, np. stopa Mortona.
Zobacz również: Nerwiak Mortona.
Stawy śródstopno-paliczkowe są wyjątkowo dobrze unerwione i ukrwione, o czym miał okazję przekonać się każdy, kto kiedykolwiek uderzył się twardym przedmiotem o te struktury. Występujące już dolegliwości związane z haluksami nasila dieta bogata w cukry proste i alkohol, zaś przy dnie moczanowej dieta bogata w puryny. Zmagając się z haluksami, warto więc zwrócić uwagę także na dietę i styl życia.
Jak wyglądają koślawe palce?
Koślawe palce manifestują się jako charakterystyczne zgrubienie, umiejscowione na przyśrodkowej stronie stopy, co wymusza nachodzenie dużego palca, na pozostałe. Na I palcu stopy pojawia się bolesna, zaczerwieniona wypukłość powodująca dyskomfort i utrudniająca poruszanie. Pacjenci z haluksami zgłaszają z reguły ból, zaczerwienienie i tkliwość tej okolicy, nasilające się zwłaszcza podczas noszenia obuwia.
Zobacz również: Ból haluksa.
Początkowe ograniczenie ruchu zgięcia grzbietowego w stawie śródstopno-paliczkowym palucha wynika z bolesnego stanu zapalnego, przyczyniając się do ograniczenia propulsji stopy. Pacjent zaczyna chodzić wolniej i mniej dynamicznie oraz rotuje stopę na zewnątrz, unikając przez to obciążania bolesnego obszaru. To w konsekwencji może przekładać się na osłabienie mięśni całej kończyny dolnej oraz rozwój wad postawy.
Koślawe palce – leczenie
Leczenie koślawych palców może odbywać się zachowawczo lub operacyjnie. Postępowanie zachowawcze ma zastosowanie głównie przy niewielkich zmianach strukturalnych, a obejmuje ono fizjoterapię. W ramach fizjoterapii wykonuje się m.in. indywidualnie dobrane ćwiczenia, terapię manualną (pracę bezpośrednio na stawach śródstopno-paliczkowych i innych stawach stopy oraz na okolicznych tkankach miękkich), kinesiotaping. Uzupełnieniem działań może być noszenie wkładek. Podstawą zawsze jest jednak eliminacja czynników ryzyka nasilania się wady – zmiana obuwia, diety, systematyczna aktywność fizyczna, redukcja masy ciała itd.
Alternatywą jest operacja, która pozwala na przywrócenie symetrii stopy i zminimalizowanie zniekształcenia. Na poniższym zdjęciu możemy zobaczyć przykład pacjenta po operacji koślawego palucha metodą MICA, który zgłosił się do naszego Centrum Fizjoterapeuty w celu podjęcia rehabilitacji:
Inne rodzaje koślawych palców
Mianem palców koślawych określa się niekiedy (nieco błędnie) także inne deformacje, takie jak:
- palce młotkowate – deformacja spowodowana przykurczem ścięgien mięśni zginaczy, która może objąć wszystkie palce stopy poza paluchem. Dotyczy bliższego stawu międzypaliczkowego;
- przykurcz Dupuytrena – zniekształcenie palców wynikające ze zwyrodnienia rozcięgna dłoniowego, prowadzące do trwałego zgięcia palców, najczęściej serdecznego i małego;
- deformacja typu „łabędzia szyja” – nadmierne zgięcie stawu międzypaliczkowego bliższego i przeprost dalszego, często związane z chorobami stawów.
Deformacje stawów palców obserwuje się też w przebiegu różnorodnych chorób reumatycznych, najczęściej reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS).
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Prusinowska A., Maciejewski W., Turski P., Cichocki T., Małdyk P., Księżopolska-Orłowska K., Paluch koślawy w stopie reumatycznej – leczenie operacyjne i rehabilitacja, Reumatologia, 2/2011.
- Wyderka M., Gronowska T., Szeląg E., Paluch koślawy a jakość życia, Pielęgniarstwo Polskie, 3/2013.
- Napiontek M., Paluch koślawy – od etiologii do leczenia, uwagi praktyczne, Ortho & Trauma, 3/2006.
- Redfern D., Vernois J., Minimally Invasive Chevron Akin (MICA) for Correction of Hallux Valgus. Techniques in Foot & Ankle Surgery, 15/2016.
