Nerwiak Mortona (inaczej: nerwoból Mortona czy metatarsalgia) jest neuropatią uciskową nerwów palców stopy. Chorobie towarzyszy włóknienie okołonerwowe. Nerwiak Mortona dotyczy zazwyczaj drugiego i trzeciego nerwu palcowego wspólnego. Nazwa „nerwiak” jest dość myląca, ponieważ sugeruje niezłośliwy nowotwór nerwu obwodowego, a w przypadku choroby Mortona prawdziwy nerwiak występuje rzadko. Pierwszy opis tego zespołu został podany w 1876 roku przez Thomasa G. Mortona.
Nerwiak Mortona – przyczyny i występowanie
Istotą choroby jest uciśnięcie nerwu międzypalcowego na poziomie głów kości śródstopia. Ucisk mogą powiększać zaburzenia czynności czy architektoniki stopy, np. jej nadmierne wydrążenie. Czynnikiem ryzyka jest także zbyt obcisłe obuwie.
Przedni brzeg powięzi na poziomie głów kości śródstopia jest bardzo gruby i niepodatny. Dopiero obwodowo od przedniego brzegu powięzi głębokiej nerwy podeszwowe, a następnie palcowe, przebiegają wolno. W efekcie nerwy ulegają ściśnięciu między miękkimi tkankami podeszwy i przednią krawędzią powięzi podeszwowej w ostatnim momencie fazy podparcia. Dochodzi do tego przy każdym kroku. W rezultacie dochodzi również do sumowania szkodliwych mikrourazów, szczególnie u biegaczy, skoczków i sportowców podnoszących ciężary. W grupie ryzyka znajdują się również tancerze baletowi.
Zobacz również: Fazy chodu.
Szczególnie narażone na wystąpienie schorzenia są kobiety, ponieważ proporcja ich zachorowań w stosunku do liczby chorych mężczyzn wynosi 10:1. Choroba dotyczy osób w różnym wieku, od 18 do 80 roku życia, jednak przeciętny wiek pacjentów znajduje się w przedziale 40-60 lat.
Nerwiak Mortona – objawy
Charakterystycznymi objawami odnoszącymi się do metatarsalgii są:
- silne bóle, a niekiedy nawet uczucie palenia w obrębie przodostopia – nasilają się podczas chodzenia, natomiast odpoczynek i zdjęcie buta z nogi przynoszą ulgę;
- ból lub tkliwość zazwyczaj w trzeciej przestrzeni międzypalcowej – ucisk osiowy na przestrzeń międzypalcową (przy ustawieniu palców w wyproście) powoduje ból;
- niekiedy drętwienie lub mrowienie w obrębie palców stopy.
Dodatkowo typowe jest pojawianie się dolegliwości bólowych podczas wyprostu palców i ustępowanie ich w zgięciu. Jest to spowodowane faktem, że w ostatniej fazie podparcia w czasie marszu ucisk przenoszony jest na głowę kości śródstopia i na przestrzenie międzypalcowe.
Nerwiak Mortona – leczenie
Spodziewaną poprawę zwykle przynosi leczenie zachowawcze. Obejmuje ono:
- ograniczenie aktywności fizycznej;
- zmianę obuwia na szerokie – szczególnie w części palcowej, na płaskim obcasie z grubą i amortyzującą podeszwą;
- stosowanie specjalnych wkładek i pelot;
- farmakoterapię – głównie stosowanie leków przeciwzapalnych.
Działanie fizjoterapeuty powinno być ukierunkowane na zwiększanie przestrzeni dla nerwu oraz zmniejszanie stanu zapalnego. Ze względu na specyficzną budowę anatomiczną nerwu terapia manualna powinna obejmować wszystkie struktury otaczające nerw, czyli kości śródstopia, rozcięgno podeszwowe oraz więzadło poprzeczne śródstopia.
Program rehabilitacyjny powinien zawierać głęboką mobilizację przestrzeni międzypalcowych, rozluźnienie rozcięgna podeszwowego, ścięgna Achillesa, mięśnia trójgłowego łydki oraz stretching całej tylnej taśmy, ponieważ jej napięcie powoduje przeciążenie przodostopia.
Jako uzupełnienie całej terapii poleca się kinesiotaping oraz zabiegi fizykalne takie jak lampa sollux, laseroterapia, pole magnetyczne czy jonoforeza.
W momencie, gdy po dłuższym leczeniu zachowawczym nie widać oczekiwanych rezultatów, rozważa się leczenie chirurgiczne. Jest ono konieczne także wówczas, gdy zmiany chorobowe są zaawansowane. Polega na wycięciu uszkodzonego nerwu, ponieważ samo usunięcie głowy kości śródstopia nie gwarantuje sukcesu.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozubski W., Liberski P., Choroby Układu Nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Bertil P., Neurologia, Kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Ciemiecka A., Bażant K., Kołodziejski P. (i inni), Neuralgia Mortona, Fizjoterapia & Rehabilitacja, 92/2018.
- Dziak A., Tayara S., Urazy i uszkodzenia w sporcie, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2000.
