Transferryna (inaczej: transferyna) to ważne białko w organizmie człowieka, odpowiedzialne głównie za regulację stężenia jonów żelaza w osoczu oraz transport ich do tkanek. Pojedyncza cząsteczka tego związku wykazuje zdolność przenoszenia jednocześnie 2 atomów żelaza. Niskie stężenie transferryny obserwuje się w wielu schorzeniach, dlatego coraz powszechniej wykonuje się badania w tym zakresie.
Transferryna – co to jest?
Transferryna to białko łatwo wychwytywane przez komórki za pośrednictwem błonowego receptora transferryny 1 (TfR1). Po przekazaniu żelaza do komórki związek ten zostaje uwolniony do krwiobiegu w postaci apotransferyny i może być ponownie wykorzystany do wiązania żelaza. Synteza tego białka odbywa się głównie w wątrobie (za co odpowiadają hepatocyty), ale i w komórkach glejowych, limfocytach, komórkach Sertolego czy gruczole sutkowym. Występuje też w osoczu (gdzie jego stężenie wynosi 2-3 g/l), w żółci, płynie owodniowym, płynie mózgowo-rdzeniowym, mleku matki i limfie.
Jedna cząsteczka ludzkiej transferryny składa się z 679 aminokwasów. W jej budowie oprócz pojedynczego łańcucha polipeptydowego znajdują się także rozgałęzione węglowodanowe łańcuchy boczne. Całą strukturę stabilizuje 19 wewnątrzmolekularnych mostków disiarczkowych.
Transferryna – funkcje
Najistotniejszą biologiczną funkcją transferryny jest:
- transport żelaza z krwią do wszystkich narządów i tkanek organizmu;
- warunkowanie procesów nieswoistej odporności na zakażenia bakteryjne;
- udział w swoistych reakcjach immunologicznych.
Każda cząsteczka transferryny może związać 2 jony żelaza, ale w warunkach fizjologicznych zaledwie około 30-40% jest wysycone żelazem. Biorąc pod uwagę fakt, iż transferryna dostarcza żelazo do aktywnie dzielących się komórek, może odgrywać istotną rolę w rozroście guza nowotworowego. Wykazano, że w przeciwieństwie do niedzielących się komórek, gdzie występuje bardzo mało receptorów transferryny, szybko proliferujące komórki nowotworowe zawierają nawet do 100000 takich receptorów. Zjawisko to wymaga dalszego badania.
Badanie transferryny
Na podstawie badań klinicznych udowodniono, że wskaźnik wysycenia transferryny żelazem łączy się ze zwiększoną chorobowością i śmiertelnością bez względu na przyczynę tego zjawiska. Badanie stężenia transferryny wykonuje się najczęściej przy nadmiarze lub niedoborze żelaza we krwi, co może mieć przyczyny patologiczne. Jest ono proste, wystarczy klasycznie pobrać krew z zagłębienia łokcia. Wskazania do badania:
- osłabienie organizmu;
- wzmożona męczliwość;
- zawroty głowy;
- kołatanie serca;
- zaburzenia koncentracji;
- ogólne złe samopoczucie.
Niski poziom transferryny zaobserwować można w przebiegu licznych chorób wątroby, niedożywienia, zespołu nerczycowego, wrodzonych zaburzeń metabolicznych czy enteropatiach. Z kolei nadmiar tego związku jest charakterystyczny dla niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza, choć można go zaobserwować także w trakcie antykoncepcji hormonalnej (estrogenowej) oraz w III trymestrze ciąży.
Aby dokładnie ustalić przyczynę problemu, bada się nie tylko stężenie transferryny, ale i analizuje całą morfologię wraz z pozostałymi parametrami biochemicznymi. Badanie transferryny kosztuje około 30 zł, choć można je wykonać również w ramach NFZ.
Transferryna – norma
Wyniki badania zawsze powinny być oceniane przez lekarza, który je zlecił. Jednakże warto znać prawidłowy poziom transferryny, aby móc choć wstępnie oszacować stan swojego zdrowia. Prawidłowy poziom transferryny powinien zawierać się w przedziale 200-400 mg/dl.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny
Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Karakulska-Prystupiuk E., Niedokrwistość z niedoboru żelaza – postępowanie w praktyce lekarza rodzinnego, Lekarz POZ, 1/2019.
- Kubiak T., Rola transferryny w przeciwdziałaniu stresowi oksydacyjnemu indukowanemu wolnym żelazem w organizmie i jej potencjalne związki z rozwojem nowotworów. Problemy Nauk Biologicznych, 4/2013.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
