Hipotonia mięśniowa to stan obniżonego napięcia mięśniowego, który objawia się zmniejszonym oporem na bierne przesuwanie kończyny. Może dotyczyć osób w każdym wieku, a jej przyczyn jest wiele. Współcześnie często obserwuje się hipotonię u małych dzieci, co określa się mianem dziecka wiotkiego. Innymi słowy, hipotonia mięśniowa jest stanem, gdy układ nerwowy nie współpracuje z układem mięśniowym.
Napięcie mięśniowe – fizjologia
Każdy mięsień, nawet najbardziej rozluźniony, w warunkach prawidłowych zachowuje stały stopień napięcia. Zjawisko nazywane jest tonusem mięśniowym. Segmentowana regulacja napięcia mięśniowego obejmuje przede wszystkim rdzeniowy łuk odruchowy, przewodzący pobudzenia z włókien intrafuzalnych wrzecion poprzez włókna Ia do komórek alfa. Równie istotną rolę odgrywają drogi polisynaptyczne. Zjawiska z tym związane podlegają stałej regulacji ośrodkowej za pośrednictwem dróg piramidowych i dróg pozapiramidowych, a także wpływom układu przedsionkowego i móżdżku.
Zobacz również: Układ piramidowy i układ pozapiramidowy.
Hipotonia mięśniowa – przyczyny
Przyczyny hipotonii mięśniowej mogą być różne. Najczęściej patologia rozwija się wskutek:
- uszkodzenia łuku odruchowego (utrzymanie jego ciągłości jest niezbędne do zachowania właściwego napięcia mięśni);
- obniżenia dopływu bodźców torujących lub wzrostu dopływu pobudzeń hamujących z wyższych ośrodków układu nerwowego;
- chorób mięśni.
Hipotonia mięśniowa często występuje w przebiegu innych chorób i schorzeń, np. w zespole Downa, zespole Pradera-Williego, rdzeniowego zaniku mięśni lub różnych neuropatii i miopatii.
Hipotonia mięśniowa – objawy
Wyróżniamy 3 postacie obniżonego napięcia mięśniowego:
- łagodną;
- umiarkowaną;
- ciężką.
Postać łagodna charakteryzuje się nieznacznie obniżonym napięciem (szczególnie w obrębie tułowia), niedostateczną stabilizacją centralną, a ruch bierny jest niemal fizjologiczny. Umiarkowana hipotonia objawia się wyraźnie obniżonym napięciem tułowia i obręczy ciała oraz zaburzeniami postawy. Towarzyszyć temu może brak oporu dla biernych ruchów części proksymalnych kończyn. Z kolei objawami ciężkiej hipotonii są duże ograniczenie czynnego zakresu ruchu, znaczne obniżenie zdolności przeciwstawienia się sile grawitacji.
Zaburzenie napięcia mięśniowego uniemożliwiają wykształcenie przez dziecko w pierwszym roku życia prawidłowego mechanizmu antygrawitacyjnego, który pozwala na aktywne przeciwstawienie się sile grawitacji (np. poruszanie się), kontrolę postawy ciała i zachowanie równowagi. Hipotonię mięśniową można podejrzewać u dziecka, które nie rozwija się wystarczająco szybko na dany etap życia. Mogą o niej świadczyć:
- nie chwytanie zabawek;
- niechętne ssanie piersi;
- wiotkość podczas podnoszenia na ręce;
- brak umiejętności skupiania wzroku.
Dziecko nie bawi się rączkami i nóżkami, nie podejmuje prób raczkowania, siadania, przekręcenia się.
Hipotonia mięśniowa – leczenie
Leczenie hipotonii mięśniowej jest uzależnione od przyczyny obniżonego napięcia mięśniowego oraz stanu ogólnego pacjenta. Zawsze konieczna jest jednak rehabilitacja prowadzona zarówno przez wyspecjalizowanych fizjoterapeutów, jak i rodziców w domu. Najczęściej stosuje się metodę metodę Vojty, NDT-Bobath oraz metodę PNF, co uzupełnia się technikami pomocniczymi. Konieczne bywa zastosowanie uzupełnienia ortopedycznego i farmakoterapii (jeśli hipotonia występuje w przebiegu innych chorób).
Jeśli hipotonia ma łagodny charakter i nie wywołały ją uchwytne czynniki chorobowe, wcześnie podjęta rehabilitacja rokuje bardzo dobrze. Jest w stanie wyrównać występujące deficyty ruchowe. Efekty rehabilitacji w przypadku hipotonii wynikającej z uszkodzenia struktur nerwowo-mięśniowych lub poważnych chorób są różne i zależą od wielu czynników.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Matyja M., Gogola A., Prognozowanie rozwoju postawy dzieci na podstawie analizy jakości napięcia posturalnego w okresie niemowlęcym, Neurologia Dziecięca, 16/2007.
- Olchowik B., Sendrowski K., Śmigielska-Kuzia J., Jakubiuk-Tomaszuk A., Sobaniec P., Neurologia Dziecięca, 21/2012.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
