Tenodeza to ortopedyczny zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu ścięgna mięśniowego i przeniesieniu go w inne miejsce. Najczęściej dotyczy ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia (bicepsa). Nie należy mylić tenodezy z tenotomią, ponieważ są to dwa zupełnie różne zabiegi, choć ich wspólnym elementem jest etap przecięcia ścięgna.
Tenodeza – na czym polega?
Tenodeza to zabieg przecięcia i przeniesienia przyczepu mięśniowego w inne miejsce. Można przedstawić go na przykładzie niestabilności przednio-bocznej stawu kolanowego, wówczas procedurą obejmuje się pasmo biodrowo-piszczelowe. Pasek wypreparowany z pasma biodrowo-piszczelowego odcina się proksymalnie i przekłada pod więzadłem pobocznym strzałkowym, następnie zaś przez wcześniej wywiercony kanał w okolicy przyczepu głowy bocznej mięśnia brzuchatego łydki. Na koniec przeszczep wszywa się na guzku Gerdy’ego, utrzymując kolano w rotacji zewnętrznej i zgięciu pod kątem 30 stopni.
Z kolei omawiając tenodezę na przykładzie mięśnia dwugłowego ramienia, można przedstawić ją następująco: odcięcie ścięgna głowy długiej od guzka nadpanewkowego łopatki i obrąbka stawu ramiennego, a następnie przytwierdzenie jej do kości ramiennej. W uproszczeniu można zatem powiedzieć, że tenodeza jest rozszerzeniem tenotomii, która polega wyłącznie na odcięciu ścięgna mięśniowego i pozostawieniu go luźno.
Tenodeza z reguły przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym, choć w zależności od lokalizacji ścięgna może odbyć się w znieczuleniu miejscowym. Pacjent przechodzi wcześniej kwalifikację, w ramach której wykonywane są badania obrazowe. Na tej podstawie chirurg ortopeda decyduje o poszczególnych etapach leczenia operacyjnego. Tenodeza trwa do 2 godzin i wykonywana jest przeważnie metodą artroskopową.
Tenodeza – wskazania
Podstawowe wskazania do wykonania tenodezy obejmują następujące problemy zdrowotne:
- uszkodzenie ścięgna;
- niestabilność ścięgna;
- przewlekły stan zapalny i dolegliwości bólowe, które nie ustępują z wykorzystaniem innych metod leczenia;
- uszkodzenie obrąbka stawowego typu SLAP;
- zwichnięcie stawu.
U pacjentów aktywnych fizycznie i sportowców po uszkodzeniu ścięgien i mięśni również rozważa się tenodezę. U mężczyzn powyżej 65. roku życia i kobiet powyżej 45. roku życia, u których aktywność fizyczna nie stoi na pierwszym miejscu, wykonuje się przeważnie tenotomię. Należy mieć na uwadze, że po jej wykonaniu przeważnie obserwuje się ubytek siły mięśniowej o około 20%.
Tenodeza – rehabilitacja
Przez 3-4 tygodnie od momentu operacji zaleca się unieruchomienie kończyny operowanej i oszczędzanie jej, aby nowy przyczep ścięgnisty miał czas na zagojenie się i utwierdzenie w innej lokalizacji. Po upływie tego czasu można wykonać rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową, jednak nie jest to niezbędne. Już w pierwszym tygodniu od operacji zaleca się jednak rozpoczęcie rehabilitacji. Ćwiczenia i terapia manualna dotyczą wówczas okolic operowanego miejsca oraz kończyny drugiej. Pracę bezpośrednio na operowanym ścięgnie i mięśniu rozpocząć można po zdjęciu unieruchomienia.
Rehabilitacja początkowo obejmuje mobilizację blizny pozabiegowej, zwiększanie zakresu ruchomości okolicznych stawów, a także poprawę ukrwienia struktur miękkich. Wraz z upływem czasu wdraża się techniki i ćwiczenia dążące do uzyskania jak największej możliwej siły mięśniowej, która pozwoli przywrócić kończynie pełną sprawność.
Tenodeza – koszt zabiegu
Tenodeza jest zabiegiem możliwym do wykonania w ramach NFZ. Wówczas jest nieodpłatny, jednak należy mieć skierowanie od ortopedy. Zabieg wykonany prywatnie to koszt rzędu około 8000-10 000 zł.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kwapisz A., Mollison S., Cholewiński J., MacDonald P., Synder M., Herman K. Tenodeza boczna pasmem biodrowo-piszczelowym – rozwiązanie problemu niestabilności przednio-bocznej?, Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 6/2019.
- Liszka H., Panikowski R., Gądek A., Współczesne sposoby leczenia przewlekłej niestabilności przednio-bocznej stawu skokowo-goleniowego, Przegląd Lekarski, 75/2018.
- Lam F., Mok D., Treatment of the painful biceps tendon-Tenotomy or tenodesis?, Current Orthopaedics, 20/2006.