Tenotomia to zabieg polegający na częściowym bądź całkowitym przecięciu ścięgien. Bardzo często wykonuje się go w odniesieniu do głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia (potocznie nazywanego bicepsem) lub ścięgna Achillesa (tenotomia ścięgna Achillesa ma nawet swoją nazwę i znana jest jako metoda Ponsetiego), choć w praktyce może mieć zastosowanie do każdej struktury ścięgnistej. Zabieg wykonuje chirurg ortopeda, zaś później konieczna jest rehabilitacja, aby wrócić do sprawności.
Tenotomia – na czym polega?
Tenotomia wykonywana jest przeważnie w znieczuleniu ogólnym, choć rodzaj znieczulenia w dużej mierze zależy od lokalizacji opracowywanego ścięgna. Jest technicznie prostszą i szybszą procedurą w porównaniu do tenodezy, niegenerującą dodatkowych kosztów, wiążących się z wykorzystaniem implantów mocujących. Przebieg zabiegu można dokładnie przedstawić na przykładzie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.
Wówczas zabieg polega na odcięciu ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia od jego przyczepu na guzku nadpanewkowym łopatki i górnym brzegu obrąbka panewki. Ścięgno pozostaje wolne – nie zakotwicza się go w kości, co ma miejsce np. w przebiegu wspomnianej wcześniej tenodezy. Odcięty biceps zsuwa się poniżej linii stawu ramiennego do rowka międzyguzkowego i skleja z pozostałymi tkankami, podejmując swoją funkcję. Ze względu na brak stabilizacji ścięgna, podczas skurczu bicepsa ścięgno głowy długiej może przemieścić się ze stawu ramiennego. Po zabiegu tenotomii widać zniekształcenie obrysu ramienia (tzw. objaw Popeye’a). Część pacjentów może ponadto odczuwać niekontrolowane i nagłe skurcze mięśnia oraz jego szybsze męczenie podczas aktywności silnie obciążających kończynę górną. Zabieg trwa przeważnie około 60 minut.
Tenotomia – wskazania
Tenotomia to zabieg często wykonywany w odniesieniu do ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia. Należy mieć na uwadze, że przeważnie obserwuje się ubytek siły mięśniowej około 20%. Dlatego zabieg znajduje zastosowanie głównie w przypadku osób starszych, które nie potrzebują już tak dużej siły mięśniowej w ręku (u kobiet powyżej 45. roku życia i u mężczyzn powyżej 65. roku życia). Można go również rozważyć w przypadku bardzo szczupłych kobiet, przywiązujących do wyglądu dużą wagę, ponieważ istnieje ryzyko niepożądanego efektu kosmetycznego w postaci uwypuklonego mięśnia dwugłowego ramienia. Tenotomia może być wykonywana z różnych wskazań, a do najczęstszych należą następujące:
- naderwanie ścięgna;
- niestabilność ścięgna, np. wskutek urazu;
- zaawansowana tendinoza (zwyrodnienie ścięgna, które może być przyczyną bólu i ograniczenia ruchomości stawu);
- jednoczesne uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia i zerwanie stożka rotatorów;
- stany zapalne ścięgna lub pochewki.
Decyzję o wykonaniu zabiegu zawsze podejmuje ortopeda, bazując na wynikach badań obrazowych. Pod uwagę bierze się również wiek, płeć, ogólną sprawność pacjenta oraz poziom jego aktywności (zarówno prywatnej, jak i zawodowej).
Tenotomia – rehabilitacja
Każdorazowo po tenotomii konieczna jest rehabilitacja. Rozpoczyna się od mobilizacji blizny pooperacyjnej, jak również poprawy kondycji okolicznych tkanek miękkich. Po operacji ruchomość w najbliższym stawie będzie ograniczona, dlatego stopniowo dąży się do jej przywrócenia. Należy wszelkie techniki dobierać i wykonywać bardzo ostrożnie, aby nie uszkodzić pola zabiegowego. Ścięgno jest początkowo niestabilne i potrzebuje czasu, aby się zagoić. Kluczem są indywidualnie dobrane ćwiczenia, które należy wykonywać również w domu.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lam F., Mok D., Treatment of the painful biceps tendon – Tenotomy or tenodesis?, Current Orthopaedics, 20/2006.
- Tenotomy Procedure Clubfoot Treatment, Starship Child Health Family Information Factsheet.
- Paiva L., Oliveira K., Souto D., Neto S., Kircov N., Freitas A., Tenotomy of the Gluteus Maximus in Total Hip Arthroplasty with Prevention of Sciatic Nerve Injury, Rev Bras Ortop, 54/2019.