Hipoterapia jest odłamem fizjoterapii, w którym w celach leczniczych wykorzystuje się obcowanie z końmi. W trakcie terapii dąży się do wzbogacenia doznań zmysłowych. Jest to metoda działająca zarówno na strefę fizyczną jak i psychiczną pacjenta.
Konie do hipoterapii – charakterystyka
Nie każdy koń nadaje się do pracy z pacjentem, ponieważ różne typy koni posiadają odmienne, charakterystyczne cechy charakteru. Zwierzę powinno posiadać niezbędne do tego cechy, takie jak łagodność, posłuszeństwo i spokojne usposobienie. Koń musi bezwzględnie słuchać instruktora oraz reagować na jego polecenia. Dodatkowo bardzo ważne jest, aby zwierzę nie było strachliwe i nie reagowało na nieoczekiwane sytuacje, takie jak hałas samochodu, owady bądź nagłe ruchy pacjenta. Znaczną zaletę konia stanowi dłuższa szyja (ułatwia utrzymanie równowagi) oraz szeroko osadzone oczy, ponieważ koń jest mniej płochliwy.
Hipoterapia – korzyści
Korzyści ze stosowania tego typu form leczniczych jest wiele, ponieważ wiążą się one nie tylko ze sferą fizyczną, ale i psychiczną. Do głównych zalicza się:
- normalizowanie napięcia mięśniowego – co wynika z ciepła ciała zwierzęcia i rytmiki jego ruchów. Utrzymanie prawidłowego dosiadu zmusza pacjenta do prostowania się, wzmacniania mięśni grzbietu, brzucha i obręczy barkowej. W rezultacie trójwymiarowe ruchy konia stymulują miednicę do ruchu zbliżonego do naturalnego chodu;
- doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej – pacjent poprawia orientację przestrzenną oraz świadomość własnego ciała. Dodatkowo uczy się kontroli nad poszczególnymi jego partiami;
- zwiększanie koncentracji uwagi – badania wykazały, że (w porównaniu do innych metod terapeutycznych) pacjent podczas kontaktu z koniem jest w stanie znacznie dłużej utrzymać uwagę;
- oddziaływanie na motywację – ze względu na odmienność i oryginalność formy leczenia pacjenci z własnej woli chcą brać udział w zajęciach, co z kolei przekłada się na lepsze efekty lecznicze;
- zmniejszenie zaburzeń na tle nerwicowym – pacjenci stają się bardziej otwarci, zwiększa się ich poczucie wartości, ponieważ kontakt ze zwierzęciem pozwala się wyciszyć.
Formy hipoterapii
Terapia może odbywać się na wiele różnych sposobów. Wymagana jest wyłącznie obecność konia i przeszkolonego instruktora. Poniżej przedstawiono kilka form hipoterapii.
- Terapia ruchem konia – pacjent siedzi na grzbiecie zwierzęcia i nie wykonuje żadnych ćwiczeń, gdyż jego zadaniem jest przystosowanie się do ruchów konia. W tym przypadku niezbędna jest asekuracja osoby idącej obok konia.
- Fizjoterapia na koniu – wprowadza się dodatkowo gimnastykę leczniczą.
- Terapia kontaktem z koniem – w niektórych przypadkach dosiad konia jest niemożliwy. Wówczas stosuje się wytwarzanie emocjonalnej więzi z koniem.
Hipoterapia – wskazania i przeciwwskazania
Hipoterapia jest bardzo dobrą i przyjemną metodą leczniczą. Warto wiedzieć jednak, które jednostki chorobowe są zwykle leczone w ten sposób, a także kiedy nie należy decydować się na terapię z koniem.
Wskazania – osoby dorosłe
- stwardnienie rozsiane;
- stany po urazach czaszkowo-mózgowych;
- różnego rodzaju uzależnienia;
- patologie społeczne;
- stany po udarach.
Zobacz również: Udar mózgu – fizjoterapia.
Wskazania – dzieci
- choroby neurologiczne (MPD, ADHD, choroby mięśni);
- schorzenia ortopedyczne (wady postawy, w tym skoliozy, stany po amputacji, wady rozwojowe kończyn);
- zespoły genetyczne (zespół Downa, przepukliny oponowo-rdzeniowe);
- upośledzenia umysłowe, niedostosowanie społeczne, zaburzenia emocjonalne.
Przeciwwskazania bezwzględne
- alergia na sierść lub zapach konia;
- niewygojone rany;
- lęk przed koniem;
- ostre choroby infekcyjne;
- gorączka.
Przeciwwskazania względne
- padaczka;
- upośledzenie umysłowe bardzo dużego stopnia;
- zaburzenia mineralizacji kości;
- utrwalone deformacje i zniekształcenia układu kostno-stawowego, np. zwichnięcia w stawach biodrowych;
- znaczna otyłość pacjenta.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sobuś M., Łagan S., Hipoterapia jako naturalna forma rehabilitacji, Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 4/2010.
- Bednarczyk M., Hipoterapia jako forma rehabilitacji i wsparcia włączania społecznego osób niepełnosprawnych, Student Niepełnosprawny, nr 15(8), Siedlce 2015.