Fizjoterapia po porodzie ma ogromne znaczenie dla szybkiego powrotu do codzienności i profilaktyki licznych problemów, z którymi może zetknąć się kobieta. Okres ciąży wiąże się z licznymi zmianami zachodzącymi w organizmie (m.in. przesunięcie środka ciężkości ciała, rozluźnienie połączeń stawowych, wzmożone napięcie mięśniowe), z kolei sam poród także nie pozostaje bez wpływu na ciało. Rekomenduje się, aby każda świeżo upieczona mama (bez względu na rodzaj porodu) udała się na kontrolę do fizjoterapeuty uroginekologicznego tuż po zakończeniu połogu.
Fizjoterapia po porodzie – kiedy pierwsza wizyta?
Uznaje się, że najkorzystniejszą porą na pierwszą wizytę u fizjoterapeuty po porodzie jest 4-6 tygodni po nim. Tkanki są wówczas zagojone i nie powodują silnych dolegliwości bólowych, a mimo tego jeszcze dobrze poddają się leczeniu.
W czym może pomóc fizjoterapia po porodzie?
Większość kobiet po porodzie doświadcza problemów z nim związanych (a także wynikających z całego okresu ciąży). Są to między innymi:
- rozejście mięśnia prostego brzucha – gdy kilka tygodni po porodzie brzuch wciąż wygląda jak w okresie ciąży, kobieta skarży się na przepukliny lub bardzo wystający pępek, a brzuśce mięśnia są od siebie oddalone;
- nietrzymanie moczu, gazów i/lub stolca – mięśnie dna miednicy podczas porodu siłami natury uległy znacznemu rozciągnięciu, aby dziecko mogło swobodnie przedostać się przez kanał rodny. Ich powrót do stanu wyjściowego wymaga czasu i odpowiedniego, terapeutycznego podejścia. Konsekwencją zbyt słabych mięśni dna miednicy jest najczęściej właśnie nietrzymanie moczu;
- obniżenie narządu rodnego – również powstające wskutek zbyt słabych mięśni dna miednicy. Może powodować bóle podczas stosunku seksualnego, problemy podczas mikcji czy nawet wypadanie macicy;
- zrosty i nieruchome blizny – mowa zarówno o bliźnie po cięciu cesarskim, jak i o tych powstałych w wyniku pęknięcia czy nacięcia krocza. Każda blizna wymaga odpowiedniej mobilizacji, w zależności od etapu gojenia, na którym aktualnie się znajduje. W innym razie powstaną bolesne zrosty, które będą powodować uczucie ciągnięcia, trudności z zajściem w kolejną ciążę lub po prostu ból.
Takich problemów jest znacznie więcej, dlatego warto udać się na wizytę, aby wykluczyć ich obecność. W przypadku zdiagnozowania ich, należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednią terapię. Fizjoterapia po porodzie pełni więc również tak istotny aspekt profilaktyczny.
Zobacz również: Masaż w ciąży i podczas połogu.
Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty po porodzie?
Wizyta u fizjoterapeuty po porodzie rozpoczyna się szczegółowym wywiadem, podczas którego padną pytania odnośnie:
- przebiegu ciąży;
- komplikacji podczas ciąży i porodu;
- sposobu porodu i czasu jego trwania;
- pęknięcia lub nacięcia krocza;
- aktywności fizycznej przed ciążą i w trakcie ciąży;
- wielkości i masy dziecka;
- wieku;
- rodzaju wykonywanej pracy zawodowej;
- chorób ogólnoustrojowych;
- przyjmowanych leków i suplementów diety;
- stosunków seksualnych, o ile zostały już podjęte.
Można spodziewać się także intymnych i prywatnych pytań, jednak szczera odpowiedź na nie jest kluczowa, aby słusznie zdiagnozować stan zdrowia kobiety. Następnie pacjentka otrzymuje od specjalisty jednorazową spódniczkę, po ubraniu której kładzie się na leżankę. Zostanie wykonane badanie per vaginam (i jeśli to konieczne badanie per rectum), aby rzetelnie ocenić kondycję mięśni dna miednicy po porodzie. Badanie trwa około 10 minut. W jego trakcie pacjentka będzie proszona o wykonywanie różnych czynności, np. szybkich skurczów pochwą lub długiego i silnego skurczu pochwą. Fizjoterapeutka oceni również stan blizn, jeśli istnieją, a także napięcie mięśni okolicy brzucha, miednicy i kończyn dolnych. Sprawdzi funkcję oddychania i postawę ciała.
Jeśli zostanie zdiagnozowany problem zdrowotny, na pierwszej wizycie zostanie zaplanowana cała terapia oraz (jeśli wystarczy czasu) zostaną wykonane pierwsze techniki manualne. Na każdej wizycie, oprócz przeprowadzonej fizjoterapii, pacjentka otrzymuje szczegółowe informacje jak powinna dbać o siebie w domu i jakie ćwiczenia powinna wykonywać, aby poprawić stan zdrowia lub szybko wrócić do pełnej sprawności sprzed ciąży.
Polecane produkty:
Pistolet do masażu
Pistolet do masażu KICA to wysokiej jakości, bardzo lekkie, a zarazem wydajne urządzenie. Odpowiedni program pozwala dopasować się do indywidualnych potrzeb m.in. sportowców, fizjoterapeutów, a także osób zmagających się z różnego rodzaju bólami. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Słomko W., Zamojska P., Dzierżanowski M., Fizjoterapia w dolegliwościach okresu połogu, Journal of Education, Health and Sport, 2017.
- Walowska J. Usprawnianie kobiet w okresie połogu po porodzie przez cesarskie cięcie. Rehabilitacja w praktyce 2018, 1: 30-33.