Rozejście mięśnia prostego brzucha (DRA) to zjawisko często występujące po porodzie, gdy brzuśce mięśnia prostego brzucha oddalają się od siebie w linii pośrodkowej, tworząc sprzyjające warunki do rozwoju przepuklin brzusznych. Przyjmuje się, że rozejście ma miejsce w momencie, gdy odległość między brzuścami przekracza szerokość 2-3 palców, choć do całkowitego stwierdzenia patologii należy ocenić także kondycję kresy białej i mięśnia prostego brzucha.
Rozejście mięśnia prostego brzucha – przyczyny
Nie do końca wiadomo, dlaczego u jednych kobiet doszło do rozejścia mięśnia prostego brzucha, zaś u innych nie. Prawdopodobnie wpływ mają na to czynniki genetyczne i osobnicze, takie jak choćby zawartość kolagenu we włóknach mięśniowych. Wyszczególniono jednak czynniki ryzyka:
- późny wiek rodzącej, powyżej 30. roku życia;
- ciąża mnoga;
- wysoka masa urodzeniowa dziecka;
- poród poprzez cięcie cesarskie;
- przedłużający się poród naturalny;
- nieprawidłowa lub przedwcześnie podjęta aktywność fizyczna po porodzie;
- słabe mięśnie brzucha jeszcze przed zajściem w ciążę.
Zauważenie u siebie rozejścia mięśnia prostego brzucha wymaga szybkiej konsultacji z fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Diagnostyka
Rozstęp mięśnia prostego brzucha można sprawdzać na 2 sposoby – palpacyjnie w pozycji biernego leżenia na plecach oraz z aktywnym ruchem obejmującym uniesienie głowy ku górze, co pozwoli napiąć mięśnie brzucha i ocenić rozejście. Dla uzupełnienia badania wykonuje się ocenę rozejścia w pozycji stojącej, podczas unoszenia jednej nogi oraz podczas czynności takiej jak kaszel. Pomocne będzie badanie USG, które uwidoczni jakość mięśnia i ewentualne uszkodzenia niewidoczne gołym okiem.
Rozejście mięśnia prostego brzucha – profilaktyka
W celu niedopuszczenia do rozejścia mięśnia prostego brzucha po porodzie, należy zadbać o siebie jeszcze przez planowanym zajściem w ciążę. Zaleca się wzmocnienie mięśni core, np. regularnie uczęszczając na pilates, a także zadbanie o ich elastyczność, a więc wykonywanie każdego dnia krótkiego zestawu ćwiczeń rozciągających (stetching). Warto przez kilka miesięcy wcześniej suplementować naturalny kolagen do picia, który także wpłynie na elastyczność i sprężystość włókien mięśniowych oraz kwas hialuronowy, który w odpowiedni sposób nawodni tkanki. Dzięki temu mięśnie brzucha w momencie swojego stopniowego rozciągania nie doznają uszkodzeń i sprawnie wrócą do swojej pozycji sprzed ciąży.
Aby przygotować ciało do ciąży warto zadbać o profilaktykę niewydolności mięśni dna miednicy. Szczególną uwagę należy więc zwracać na pozycję podczas kichania, kaszlu czy wizyty w toalecie. Dodatkowo powinno się wprowadzić regularne treningi dna miednicy, które także wpływają na kondycję mięśni brzucha i zwiększają świadomość własnego ciała.
W przypadku kobiet w ciąży zaleca się wizytę u fizjoterapeuty uroginekologicznego, który oceni ryzyko rozejścia i zaleci odpowiednie postępowanie. Pomocne są regularne ćwiczenia pod okiem specjalisty oraz w domu (muszą być jednak odpowiednio dobrane do trymestru ciąży i stanu ogólnego pacjentki), a także oklejanie brzucha plastrami do kinesiotapingu. Na wizycie kobieta zostaje przeszkolona z optymalnego zachowania podczas porodu, pod kątem świadomej aktywacji i rozluźniania mięśni dna miednicy połączonych z właściwym oddechem. Sprawi to, że tłocznia brzuszna nie będzie musiała być nadwyrężana.
Rozejście mięśnia prostego brzucha – leczenie
Najskuteczniejszą metodą leczenia rozejścia mięśnia prostego brzucha jest fizjoterapia. Umożliwia ona pozbycie się rozejścia nawet na kilkanaście centymetrów. Podstawą są ćwiczenia połączone z terapią manualną. Wizytę rozpoczyna się opracowaniem mięśni grzbietu, mięśni skośnych brzucha oraz mięśnia prostego brzucha. W zależności od potrzeb należy pracować na przeponie czy nawet mięśniach dna miednicy. Uzyskane efekty zakleja się taśmami do kinesiotapingu, po czym wprowadza ćwiczenia. Początkowo są to ćwiczenia uczące aktywować mięsień poprzeczny brzucha, mięśnie skośne brzucha czy mięśnie dna miednicy. Umiejętność izolowanej aktywacji jest podstawą. Następnie przechodzi się do coraz trudniejszych ćwiczeń. Pacjentka zostaje przeszkolona z zakresu czynności dnia codziennego, które wpływają na pogłębienie się rozejścia.
W terapii znaczenie mają nawet pozycje wyjściowe do ćwiczeń. Przykładowo, przy dużym rozejściu błędem będzie przyjmowanie pozycji czworaczych, w których ciężar narządów wewnętrznych napiera na i tak osłabioną ścianę brzucha. Nie warto leczyć się na własną rękę wyłącznie przy użyciu porad znajomych czy filmów na Internecie, ponieważ każde kobiece ciało jest inne, posiada więc inne potrzeby. Jedna terapia może się okazać skuteczna u kobiety z rozejściem mięśnia prostego brzucha, jednak będzie wręcz szkodliwa u innej, która wykazuje osłabienie innych partii mięśniowych lub zmaga się z przepukliną. Dużym błędem jest także noszenie na brzuchu pasa (gorsetu) uciskowego, co przyczynia się do obniżenia narządów rodnych i z całą pewnością nie pomaga przy rozejściu mięśnia prostego brzucha.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Słomko W., Zamojska P., Dzierżanowski M., Fizjoterapia w dolegliwościach okresu połogu, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
- Jachacz-Łopata M., Milka D., Rozejście mięśnia prostego brzucha, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2019.
