Neuropatia nerwu wzrokowego to niezwykle szerokie pojęcie odnoszące się do chorób o różnej etiologii, których wspólnym mianownikiem jest uszkodzenie nerwu wzrokowego w dowolnym miejscu jego przebiegu. Może skutkować nawet utratą wzroku. Diagnostyką i leczeniem problemu powinien zajmować się zespół interdyscyplinarny, w skład którego wchodzą przede wszystkim lekarz neurolog oraz lekarz okulista. Niezbędne w procesie diagnostycznym są badania obrazowe.
Neuropatia nerwu wzrokowego – przyczyny
Na drogę wzrokową składa się złożony systemem neuronalny, z połączeniami między fotoreceptorami siatkówki, a komórkami odbiorczymi zlokalizowanymi w korze wzrokowej w płatach potylicznych mózgu. Najistotniejszym elementem jest oczywiście nerw wzrokowy, będący wypustką istoty białej mózgowia. Składa się z następujących odcinków:
- wewnątrzgałkowy – około 0,07 cm;
- wewnątrzoczodołowy – około 2-3 cm;
- wewnątrzkanałowy – około 1 cm;
- wewnątrzczaszkowy – około 0,4-1,5 cm.
O neuropatii nerwu wzrokowego można mówić wówczas, gdy z przyczyn patologicznych dojdzie do uszkodzenia któregokolwiek z tych odcinków. Przyczynami takich uszkodzeń mogą być natomiast:
- doznane urazy gałki ocznej;
- infekcje wirusowe, bakteryjne i procesy zapalne;
- ucisk na nerw wzrokowy, najczęściej wywołany guzem;
- alkoholizm;
- zatrucie, toksyczne uszkodzenia, np. wskutek nadużycia niektórych leków;
- niedobór witaminy B12;
- nadciśnienie tętnicze, zwłaszcza wysokie i niewyrównane;
- cukrzyca;
- nadmierna krzepliwość krwi;
- udar mózgu;
- nowotwory;
- kolagenozy;
- hipercholesterolemia;
- choroba niedokrwienna serca.
Przyczyn neuropatii wzrokowej doszukuje się również na tle uwarunkowań genetycznych. Kluczowa jest też perfuzja (przepływ krwi) w obrębie głowy nerwu wzrokowego, która zależy od trzech głównych czynników:
- saturacji tlenem;
- stężenia hemoglobiny;
- parametrów przepływu.
Wczesne zdiagnozowanie zaburzenia perfuzji ma niezwykle duże znaczenie w ocenie postępu neuropatii. Zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że po utracie powyżej 50% komórek zwojowych obserwuje się atrofię nerwu wzrokowego (jego zanik).
Neuropatia nerwu wzrokowego – objawy
Objawy neuropatii nerwu wzrokowego nie są charakterystyczne, zwłaszcza na początku, ponieważ mogą przypominać zwykłe przemęczenie oczu spowodowane np. pracą przed komputerem. Pojawia się bowiem chwilowe rozmazywanie obrazu i dyskomfort (później ból) podczas poruszania gałkami ocznymi. Objawy i ich natężenie zależą w dużej mierze od przyczyny neuropatii oraz dotkniętego nią odcinka nerwu wzrokowego. Spadkowi ostrości widzenia towarzyszą zaburzenia w odbiorze barw i ich odcieni. Ostatecznym objawem jest bezbolesna utrata wzroku, która może mieć charakter trwały.
Diagnostyka neuropatii nerwu wzrokowego
Do zaawansowanych technik obrazowania rezonansem magnetycznym, wykorzystywanych w procesie diagnostycznym neuropatii nerwu wzrokowego, należą:
- obrazowanie perfuzyjne;
- obrazowanie dyfuzyjne;
- spektroskopia MR;
- obrazowanie tensora dyfuzji;
- funkcjonalny MR.
Bardzo często wykonuje się badanie elektrofizjologiczne, rejestrujące zmianę prądów czynnościowych powstających w gałce ocznej. Z jego użyciem można ocenić całą drogę wzrokową. Uzupełnieniem diagnostyki jest tradycyjne badanie okulistyczne oraz badania krwi.
Neuropatia nerwu wzrokowego – leczenie
Wdraża się leczenie objawowe, czyli mające na celu usunięcie / ustabilizowanie choroby podstawowej. Przykładowo, w przypadku guzów mózgu niezbędne będzie ich chirurgiczne wycięcie. Z kolei przy chorobie nadciśnieniowej dąży się do spadku ciśnienia i utrzymania go na niskim poziomie. Bardzo ważną częścią leczenia jest odpowiedni styl życia pacjentów. Konieczne jest rzucenie palenia papierosów, zaprzestanie nadużywania alkoholu, wdrożenie zdrowej diety i suplementacji witamin z grupy B, kwasów tłuszczowych Omega 3 oraz kwasu foliowego.
Istnieją jeszcze metody chirurgiczne redukujące neuropatię, choćby dekompresja pochewki nerwu wzrokowego. Za pomocą chirurgii okulistycznej można skutecznie zahamować postęp neuropatii, a w niektórych przypadkach cofnąć utratę wzroku. Metody zabiegowe zawsze dobierane są do indywidualnego stanu zdrowia pacjenta.
Polecane produkty:
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kodroń A., Podłoże molekularne dziedzicznej neuropatii wzrokowej Lebera, Warszawa 2015.
- Piekarek A., Sąsiadek M., Uszkodzenia drogi wzrokowej w rezonansie magnetycznym, Polski Przegląd Neurologiczny, 2/2015.
- Karolczak-Kulesza M., Karolczak-Tomkiewicz A., Chlebowska E., Neuropatia nerwu wzrokowego w przebiegu stwardnienia rozsianego i innych chorób neurodegeneracyjnych – metody postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, Ophtha Therapy, 3/2018.