Geoda kostna to inaczej torbiel zwyrodnieniowa. W przebiegu niektórych chorób reumatycznych w tkance kostnej tworzą się różnej wielkości okrągłe ubytki, w których brakuje beleczek kostnych oraz soli wapnia. Znacznie osłabiają one strukturę kości. Nazywa się je właśnie geodami kostnymi i bardzo często pojęcie to można przeczytać na opisie badania rentgenowskiego (RTG) lub innych badań obrazowych. Interpretacji badania powinien dokonać lekarz.
Geoda kostna – czym jest?
Zmiany zachodzące w strukturach stawowych i tkance łącznej w przebiegu chorób reumatycznych są konsekwencją przewlekłego, immunozależnego procesu zapalnego. Rozrastająca się wskutek stanu zapalnego błona maziowa produkuje liczne cytokiny i enzymy proteolityczne, powodujące m.in. postępującą degradację tkanki kostnej. Radiologiczny obraz destrukcji stawu w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) wyróżnia się między innymi:
- postępującym zwężeniem szpary stawowej;
- osteoporozą okołostawową;
- powstawaniem jamek kostnych otoczonych obwódką osteoporotyczną, tzw. geod zapalnych i nadżerek kostnych.
Zwężenie szpary stawowej jest wynikiem postępującego ubytku chrząstki stawowej. Geody tworzą się jako efekt niszczenia podkorowego kości, a nadżerki kostne wynikają z degradacji tkanki kostnej od strony stawu.
Geoda kostna – objawy
Istnieje wiele rodzajów geod kostnych. Mogą różnić się między sobą wielkością, ilością czy kształtem. Zależy to głównie od przyczyny ich występowania. Inny wygląd geody przyjmą w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów, a inne w przebiegu ostrych chorób reumatycznych. Na ogół geody opisywane są jako „puste” jamki kostne, powstające w okolicy nasad kości. Ich obecność nie daje żadnych objawów klinicznych takich jak ból czy zaczerwienienie skóry nad zajętą kością. Mimo tego znacznie osłabiają strukturę kości i zwiększają ryzyko jej uszkodzenia, np. patologicznych złamań. W dużych ilościach mogą prowadzić do osteoporozy.
Geody kostne – diagnostyka
Najskuteczniejszym badaniem umożliwiającym dokładne zaobserwowanie geod kostnych jest badanie rentgenowskie (RTG). Pozwala uwidocznić nawet mniejsze geody. Aby ustalić przyczyny ich występowania warto jednak wykonać dodatkowo badanie densytometryczne (oceniające gęstość kości, wykonywane powszechnie w diagnostyce osteoporozy), a także badania krwi i moczu, zwłaszcza pod kątem chorób reumatycznych.
Zobacz również: Densytometr.
Geoda kostna – leczenie
Nie istnieje sposób na całkowite pozbycie się geod kostnych, dlatego podejmuje się leczenie mające na celu wzmocnienie tkanki kostnej i profilaktykę jej dalszej destrukcji. Podstawowe znaczenie ma stabilizacja choroby głównej, np. poprzez odpowiednio dobraną farmakoterapię. Stosuje się również leki i suplementy diety wzmacniające tkankę kostną, ewentualnie leki przeciwzapalne w przebiegu chorób reumatycznych. Farmakoterapia w zależności od choroby może trwać nawet przez całe życie pacjenta.
Dodatkowo rekomenduje się regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną w pełnym zakresie ruchomości stawów, aby tym samym wzmacniać stawy, przyczyniać się do lepszej produkcji mazi stawowej i jak najdłużej pozostać sprawnym ruchowo. Wśród suplementów diety największe znaczenie ma witamina D, witamina C, witamina K, kolagen oraz kwas hialuronowy. Zabiegi z zakresu fizykoterapii i fizjoterapia są efektywnym uzupełnieniem leczenia.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lis K., Wybrane wskaźniki przebudowy kości u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów, Reumatologia, 3/2007.
- Matuszewska A., Szechiński J., Mechanizmy powstawania osteoporozy u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
- Miller M., Ortopedia Miller, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
