Chondromatoza stawów to patologiczny proces dysplastyczny, który przebiega z wytworzeniem ciał chrzęstnych (zwykle w formie guzków) w błonie maziowej stawów (wewnętrznej części torebki stawowej). Wymaga rzetelnej diagnostyki i szybkiego leczenia, ponieważ może doprowadzić do niesprawności. W perspektywie czasu guzki mogą kostnieć, ograniczając ruchomość stawów.
Chondromatoza – przyczyny
Chondromatoza może być pierwotna lub wtórna. Chondromatoza wtórna występuje znacznie częściej i dotyczy głównie dużych stawów, najczęściej stawu kolanowego (do 70% przypadków). Wrodzona chondromatoza odnosi się do prawdziwej dysplazji stawów i może wystąpić z tworzeniem dostawowych ciał kostnych. Metaplazja poporodowa błony maziowej może przybierać postać nowotworową łagodną (chondroma) lub postać złośliwą (mięsak chrzęstniakomięsak). W postaciach wrodzonych obserwuje się genetycznie uwarunkowane zaburzenia tworzenia chrząstki śródstawowej.
Jak wspomniano, znacznie częstsza jest chondromatoza wtórna, przebiegająca z lokalnymi zmianami patologicznymi w tkance chrzęstnej, tworzącymi się podczas naturalnej regeneracji. Wiąże się więc z przebytymi urazami stawów (zwłaszcza złamaniami kostno-chrzęstnymi), urazami zapalnymi, przewlekłymi chorobami stawów zwyrodnieniowo-dystroficznymi. Udowodniono, że również permanentne i nadmierne obciążenia stawów maziowych prowadzące do deformacji ich struktur i zniszczenia powierzchni stawowej są poważnym czynnikiem ryzyka.
Chondromatoza – objawy
Chondromatoza jest diagnozowana przeważnie u mężczyzn w średnim wieku i starszych, ale zdarzają się przypadki wrodzonej patologii, wykrywane u dzieci już w 1. roku życia. Najczęstszą metaplazją chrząstki jest błona maziowa dużych stawów: kolano, biodro, łokieć i barki. Patologiczne zmiany rzadko dotykają stawów skokowych i nadgarstka. W przebiegu chondromatozy obserwuje się zapalenie błony maziowej, a także obecność chondromatycznych wysepek. Wolne ciała chondromiczne są morfologicznie reprezentowane przez chrząstkę szklistą z centrami zwapnień. Towarzyszą temu:
- bóle stawów;
- miejscowy obrzęk;
- chrupanie i trzeszczenie podczas ruchu;
- ograniczenie ruchomości kończyn;
- okresowe blokady dotkniętego stawu.
Guzki w błonie maziowej mogą ulegać stopniowemu zwapnieniu i kostnieniu, zwiększając swoje wymiary i twardość. Pozostają związane z błoną maziową jako uszypułowane owalne guzy lub oddzielają się i gromadzą w jamie stawu, tworząc wolne ciała stawowe. Drugi przypadek częściej dotyczy sportowców i osób ciężko pracujących fizycznie. Chondromatoza może predysponować do szybszego zużywania chrząstki stawowej i przyspiesza powstawanie zmian zwyrodnieniowych.
Diagnostyka chondromatozy
Chondromatozę stawów diagnozuje się za pomocą USG, RTG, rezonansu magnetycznego oraz tomografii komputerowej. Pomocniczo ortopeda zlecić może artrografię i artroskopię. Złotym standardem jest jednak RTG, na którym uwidocznić można jedynie zwapnione ciałka chondromowe, a wraz z ich kostnieniem – obecność w kaletce lub stawie pewnej liczby ciał owalnych o wyraźnych zarysach. Może również wystąpić zwężenie przestrzeni śródstawowej i zmiany zwyrodnieniowe powierzchni stawowych. Nierzadko tworzą się osteofity w stawie.
Chondromatoza – leczenie
Terapia chondromatozy wymaga działań operacyjnych. Sugeruje się artroskopię, aby usunąć wolne ciała wewnątrzstawowe lub zaleca się przeprowadzenie synowektomii, w trakcie której usunie się patologiczną błonę maziową w znieczuleniu miejscowym. Leczenie zachowawcze nie daje żadnych rezultatów. Po usunięciu zmian pacjenta należy skierować na rehabilitację. Odpowiednio prowadzone ćwiczenia poprawią zakres ruchomości w stawie, zadziałają przeciwbólowo, wzmocnią siłę mięśniową i poprawią pewność siebie pacjenta. Są kluczowe, aby móc wrócić do sprawności. Rehabilitacja obejmuje również mobilizację blizn pooperacyjnych.
Rokowanie zależy od wielu czynników – rodzaju zajętego stawu, stopnia jego uszkodzenia i nawrotu choroby po operacji. Konieczne stają się także systematyczne badania kontrolne, aby zapobiec nawrotom chondromatozy i rozwojowi choroby zwyrodnieniowej stawów.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rałowska M., Kosydar K., Guz W., Samojedny A., Drozd A., Belina-Tomkiewicz B., Górecki A. Synovial chondromatosis – diagnostic pitfalls, Pol J Radiol, 79/2014.
- McRae R., Kliniczne badanie ortopedyczne, Wydanie I polskie pod redakcją Tadeusza Gaździka, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław.
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
