Latarjet (inaczej: operacja Latarjet, transfer wyrostka kruczego) to operacja stabilizacji kostnej. Jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia niestabilności przedniej barku. Od czasu opisania tej metody przez Latarjet w 1954 roku była ona wielokrotnie modyfikowana. Współcześnie istnieje kilka wariantów stabilizacji metodą zarówno otwartą, jak i artroskopową.
Latarjet – na czym polega?
Operacja Latarjet polega na przeniesieniu wyrostka kruczego razem ze ścięgnem wspólnym na przedni brzeg panewki stawu ramiennego. Ważny jest tutaj fakt, że wyrostek kruczy zostaje wprowadzony na brzeg panewki przez rozwarstwiony w osi długiej mięsień podłopatkowy. Operacja Latarjet zapewnia potrójny mechanizm działania poprzez:
- zwiększenie powierzchni kostnej panewki;
- dociśnięcie dolnej części mięśnia podłopatkowego przez conjoint tendon, co zapobiega przedniej translacji głowy kości ramiennej (mechanizm zaryglowania);
- zwiększenie napięcia przedniej torebki stawowej.
Technika ta jest nieanatomiczna, trudna technicznie i wymaga manewrowania w przestrzeni o zwiększonym ryzyku uszkodzenia naczyń i nerwów. Jednakże przy prawidłowej kwalifikacji pacjentów ryzyko nawrotu niestabilności wynosi poniżej 1%. Efekty są więc bardzo dobre. Niestety technika Latarjet wiąże się z wysoką częstością występowania choroby zwyrodnieniowej stawów po 10-15 latach. Operacja Latarjet jest metodą z wyboru w przypadku zabiegów rewizyjnych.
Należy zaznaczyć, że istnieje wiele modyfikacji metody. Odcięty wyrostek kruczy przed jego przytwierdzeniem jest zawsze kształtowany tak, aby zapewnić pełny kontakt jego powierzchni z szyjką panewki, obniżając tym samym ryzyko braku zrostu. Orientacja przytwierdzenia wyrostka kruczego może zakładać klasyczne ułożenie lub bardziej pionowe – tzw. congruent-arc Latarjet umożliwiające uzupełnienie większej powierzchni kostnej panewki, jednak kosztem powierzchni zrostu kostnego. Operację Latarjet najczęściej wykonuje się metodą otwartą, choć istnieje możliwość postępowania artroskopowego. Odbywa się ona w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym w ułożeniu na siedząco.
Operacja Latarjet – wskazania
Podstawowym wskazaniem do wykonania operacji Latarjet jest zwichnięcie stawu ramiennego prowadzące do jego niestabilności. Równie istotnym wskazaniem jest duże uszkodzenie typu Hill-Sachsa (zagniecenie głowy kości ramiennej), zwiększające niestabilność przednią stawu ramiennego. W konsekwencji takiego urazu wgnieciony fragment głowy podczas ruchów rotacyjnych, trafiając na brzeg kostny panewki, powoduje, że głowa „wypada” ze stawu.
Operację na otwarto wykonuje się u pacjentów, których nie można leczyć artroskopowo. Przeważnie są to osoby, u których, wskutek kilkukrotnego zwichnięcia, doszło do zaniku obrąbka lub gdy dochodzi do złamania brzegu kostnego panewki. Należy zaznaczyć, że kluczowymi czynnikami zwiększającymi ryzyko nawrotu niestabilności przedniej stawu ramiennego są: ubytek kostny przedniej części panewki, wspomniane złamanie Hilla-Sachsa, młody wiek, płeć męska, jak również uprawianie sportów kontaktowych i rzutowych.
Latarjet – zalecenia po operacji
Najważniejszym zaleceniem po operacji stawu ramiennego metodą Latarjet jest sumienna rehabilitacja prowadzona przez fizjoterapeutę ortopedycznego. Musi on dobrać aktywność indywidualnie do pacjenta. Przykładowo na pierwszym etapie terapii przeciwwskazane jest podnoszenie ręki wysoko nad głowę, dlatego takie ćwiczenia będą całkowicie zabronione. Dąży się do zmniejszenia opuchlizny, bólu i stanu zapalnego, mobilizuje bliznę oraz przywraca zakres ruchomości w stawie. Następnie wzmacnia się siłę mięśniową i reedukuje w zakresie koordynacji. Pomocne są ćwiczenia centrujące głowę kości ramiennej, wprowadzone w odpowiednim czasie po operacji.
Pacjenci muszą mieć świadomość ryzyka choroby zwyrodnieniowej w operowanym stawie, dlatego już od operacji zaleca się długoterminowe przyjmowanie kolagenu i kwasu hialuronowego, a także unikanie zbędnego przeciążania tego stawu. Efekty operacji można ocenić na podstawie badań obrazowych, jednak przeważnie nie ma takiej potrzeby.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Brzóska R., Błasiak A., Solecki W., Laprus H., Kiciński M., Grzegorzewski A., Kordasiewicz B. Artroskopowa operacja Latarjet: wyniki kliniczne leczenia 156 pacjentów z minimum 2-letnim okresem obserwacji, Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja. 24/2022.
- Góralczyk A., Mostowy M., O barku od podstaw, Exemplum 2021.
- Canale S., Beaty J., Campbell ortopedia operacyjna, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2015.
