Dwunastnica (łac. duodenum) jest istotnym narządem układu pokarmowego, znajdującym się pomiędzy żołądkiem a częścią właściwą jelita cienkiego. Stanowi pierwszy odcinek jelita cienkiego, a zachodzą w nim intensywne procesy trawienne, skupiające się wokół rozkładania węglowodanów, tłuszczów i białek na mniejsze cząsteczki. Diagnostyką i leczeniem problemów związanych z dwunastnicą zajmuje się lekarz gastroenterolog.
Dwunastnica – budowa
Anatomicznie dwunastnicę podzielić można na 4 części:
- I – opuszka dwunastnicy o kształcie zbliżonym do trójkątnego. Podtrzymuje ją więzadło wątrobowo-dwunastnicze, obejmujące także przewód żółciowy wspólny, żyłę wrotną oraz tętnicę wątrobową. To jedyna część dwunastnicy zlokalizowana wewnątrzotrzewnowo;
- II – część zstępująca, w której obrębie wyróżnić należy brodawkę większą (tzw. brodawkę Vatera). To właśnie do niej uchodzi przewód żółciowy wspólny oraz przewód trzustkowy;
- III – część pozioma, przebiegająca pomiędzy aortą i naczyniami krezkowymi górnymi;
- IV – część wstępująca, kończąca się połączeniem dwunastniczo-czczym, umocowanym za pomocą więzadła wieszadłowego dwunastnicy (tzw. więzadło Treitza).
Ściana dwunastnicy składa się z 4 warstw, a są nimi:
- błona śluzowa;
- błona podśluzowa;
- okrężne mięśnie gładkie;
- podłużne mięśnie gładkie.
Mięśniówka jednak często opisywana jest w połączeniu, zatem wówczas mówi się, że ściana dwunastnicy ma 3 warstwy. Ważnymi elementami anatomiczno-fizjologicznymi w obrębie dwunastnicy są ponadto gruczoły Brunnera, które odpowiadają za wydzielanie śluzu oraz zasadowego płynu, w którego składzie znajdują się m.in. enzymy proteolityczne. Są najliczniejsze w bliższym odcinku dwunastnicy.
Dwunastnica – funkcje
Dwunastnica odpowiada za trawienie węglowodanów, białek oraz tłuszczów, co odbywa się w tym odcinku układu pokarmowego niezwykle intensywnie. Także w jej obrębie dochodzi do wstępnego wchłaniania rozłożonych na elementy pierwsze składników pokarmowych.
Unerwienie dwunastnicy
Za unerwienie dwunastnicy odpowiada nerw błędny (jego część przywspółczulna) oraz nerwy pochodzące ze zwoju współczulnego.
Unaczynienie dwunastnicy
Za unaczynienie dwunastnicy odpowiada przede wszystkim tętnica trzustkowo-dwunastnicza górna (pochodząca od tętnicy żołądkowo-dwunastniczej) oraz tętnica trzustkowo-dwunastnicza dolna (pochodząca od tętnicy krezkowej górnej). Dodatkowe unaczynienie pochodzi od gałęzi pnia trzewnego i tętnicy krezkowej, jest więc bogato zaopatrywana w krew.
Choroby dwunastnicy
Do grona często diagnozowanych schorzeń i chorób dwunastnicy zaliczyć można:
- wrzody oraz nadżerki – ich dokładne przyczyny nie są znane, jednak sporą wagę przykłada się do udziału bakterii Helicobacter pylori, nieprawidłowej diety czy nadmiernego spożycia alkoholu. Czynnikiem ryzyka jest też palenie papierosów i brak aktywności fizycznej. Tego typu zmiany zwiększają podatność dwunastnicy na żrące działanie produkowanych przez żołądek kwasów oraz enzymów trawiennych;
- uchyłki dwunastnicy – mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte. Wypełniony płynem uchyłek może zostać pomylony z torbielowatą zmianą w trzustce. Zmiany zlokalizowane w sąsiedztwie brodawki Vatera mogą wiązać się z chorobami dróg żółciowych;
- guzy i nowotwory dwunastnicy – są stosunkowo rzadkie, jednak niebezpieczne. Charakterystyczne objawy związane z rakiem dwunastnicy to: ból brzucha, chudnięcie, krwawienie z przewodu pokarmowego, nudności, wymioty.
Przy podejrzeniu chorób dwunastnicy należy jak najszybciej udać się do gastroenterologa.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Federle M., Jeffrey R., Woodward P., Borhani A., Diagnostyka obrazowa – jama brzuszna, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2013.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
