Palec młotkowaty jest objawem uszkodzenia mięśnia prostownika w strefie I, a dokładniej oderwania ścięgna mięśnia prostownika od dystalnego przyczepu na grzbiecie stawu międzypaliczkowego dalszego (DIP). Najczęściej przyczyną jest wymuszone zgięcie w stawie DIP, np. w wyniku uderzenia ręką o rzucaną piłkę. Wyróżnia się palec młotkowaty typu ścięgnistego i typu kostnego. Charakterystyczną cechą dysfunkcji jest zgięciowe ustawienie stawu DIP z niemożnością wyprostowania go. Jest to najczęstsze uszkodzenie ścięgien mięśni prostowników palców ręki występujące w zakresie paliczka dystalnego.
Palec młotkowaty – klasyfikacja
Wyróżnia się 4 typy palca młotkowatego według Doyla (1993 r.):
- I – zerwanie ścięgna prostownika z paliczka dystalnego;
- II – przerwanie ścięgna prostownika;
- III – głębokie oderwanie z uszkodzeniem skóry i ścięgna;
- IV – złamanie paliczka dystalnego występujące w 3 odmianach:
- A (przeznasadowe złamanie u dziecka);
- B (uszkodzenie mniej niż połowy powierzchni stawowej bez podwichnięcia);
- C (uszkodzenie ponad połowy powierzchni stawowej z możliwością wystąpienia podwichnięcia).
Palec młotkowaty – leczenie
Czynniki źle rokujące przy leczeniu obejmują:
- wiek powyżej 60 roku życia;
- opóźnienie w rozpoczęciu leczenia o co najmniej 4 tygodnie;
- początkowe ograniczenie prostowania o ponad 50 stopni;
- krótkie (serdelkowate) palce;
- schorzenia naczyń obwodowych;
- współwystępujące zapalenie stawów.
Palec młotkowaty – fizjoterapia
Początkowe leczenie typu ścięgnistego opiera się na stosowaniu ciągłego szynowania wyprostnego stawu DIP przy jednoczesnym pozostawieniu swobody dla stawu międzypaliczkowego bliższego (PIP) przez około 6 – 10 tygodni. Wykorzystuje się plastikowe szyny Stacka.
Jeśli szynowanie zakończy się pomyślnie, przez kolejne 3 tygodnie szynę stosuje się tylko w nocy, a przez kolejne 6 tygodni za każdym razem przed zajęciami sportowymi. Ważna jest edukacja pacjenta w zakresie samodzielnej kinezyterapii, ponieważ będzie on musiał sam pracować nad aktywnością ROM (zakres ruchów) stawu śródręczno-paliczkowego (MCP) i PIP, aby nie dopuścić do ich zesztywnienia.
Ważne jest, aby przez cały okres gojenia nie dopuścić do zgięcia stawu DIP. Leczenie różni się w zależności od typu uszkodzenia.
Typ I
Konieczne jest ciągłe szynowanie w wyproście stawu DIP przez najbliższe 4 tygodnie od uszkodzenia. Wykorzystuje się szynę Stacka. Przez kolejne 6 tygodni szynę zakłada się na noc oraz przed zajęciami sportowymi. Należy wykonywać czynne ćwiczenia stawów MCP i PIP, ponieważ zapobiega to zesztywnieniom. Niezbędnym warunkiem do powodzenia leczenia jest możliwość wykonania częściowego wyprostu paliczka.
Typ II, III
Postępowanie w typie II i III związane z szynowaniem jest takie same jak w przypadku uszkodzenia typu I. Niekiedy niezbędna jest operacyjna naprawa przerwanego ścięgna.
Typ IV
W przypadku A i B – nastawienie złamania i szynowanie jak wyżej. W przypadku C – nastawienie otwarte i zespolenie wewnętrzne z szynowaniem jak wyżej.
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu. Najczęściej stosuje się cięcie skórne ponad stawem PIP. Jeśli pasmo wygoiło się z wyraźnym rozciągnięciem, resekcja powinna obejmować nie więcej niż 2 mm blizny. Bliższy koniec pasma zostaje następnie nałożony na odpreparowany fragment dystalny i ustalony za pomocą szwu ósemkowego.
Jeśli rozerwaniu pasma towarzyszy oderwanie drobnego fragmenty kostnego, obejmującego nie więcej niż 25% powierzchni stawowej, zaleca się usunięcie go i przeprowadzenie zabiegu zgodnie z wytycznymi powyżej.
Chorzy z uszkodzeniem otwartym stanowią oddzielną kategorię. Inspekcję rany powinno poprzedzać jej dokładne oczyszczenie i przepłukanie. Skóra i pasmo mogą być zszyte razem w jednej warstwie.
Fizykoterapia
W przypadku zabiegów fizykalnych najczęściej stosuje się laseroterapię i krioterapię. Są to metody działające przeciwbólowo i przeciwobrzękowo, przyspieszają gojenie się rany. Często wykorzystuje się je po operacyjnym leczeniu schorzeń ortopedycznych, jako metody uzupełniające terapię.
Zespolenie wewnętrzne
Metodą pośrednią między leczeniem zachowawczym a operacyjnym jest zespolenie wewnętrzne przy pomocy cienkiego drutu. W jednej z popularnych wersji unieruchomieniu ulegają oba sąsiednie stawy, tj. PIP w zgięciu 60 stopni oraz DIP w lekkim przeproście. Po pewnym czasie zakwestionowano konieczność unieruchamiania stawu PIP. Szynowanie wewnętrzne wydaje się być najlepszym sposobem leczenia uszkodzenia ścięgien prostowników typu I i II.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jabłecki J., Syrko M., Uszkodzenie ścięgien prostowników palców ręki w I strefie – współczesne metody leczenia, przegląd piśmiennictwa, Ortopedia, Traumatologia i Rehabilitacja, 1(6)/2007.
