Kinezjofobia (inaczej: lęk przed ruchem) to patologiczne unikanie jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Jak wszelkie inne fobie, zalicza się ją do grona schorzeń cywilizacyjnych. Współcześnie brak ruchu stanowi poważny czynnik ryzyka chorób i problemów zdrowotnych, dlatego kinezjofobia stanowi realne zagrożenie dla każdej grupy wiekowej.
Kinezjofobia – na czym polega?
Lęk, bardziej lub mniej uświadamiany, towarzyszy człowiekowi przez całe życie, a u jego podstaw zawsze leży potrzeba bezpieczeństwa. Należy jednak pamiętać, że lęk (w przeciwieństwie do strachu) nie ma realnych podstaw w prawdziwym życiu. Oznacza to, że tak naprawdę zagrożenie nie istnieje, jednak z różnych względów, najczęściej związanych z psychiką, dana osoba odczuwa zagrożenie i lęk w odniesieniu do konkretnego czynnika. W przypadku kinezjofobii czynnikiem tym jest aktywność fizyczna. Osoby zmagające się z tą fobią panicznie boją się np. zranienia, kontuzji czy pogorszenia samopoczucia w związku z ruchem. Pozostają więc bierne, rezygnują z uprawiania sportów, a nawet bardziej aktywnych czynności, np. jazdy rowerem po zakupy.
Należy jednak wiedzieć, że efekty są zupełnie odwrotne od zamierzonych. Osoby unikające aktywności nie tylko nie poprawiają stanu zdrowia, ale wręcz go pogarszają. Brak ruchu jest czynnikiem ryzyka nadwagi i otyłości, zaburzeń krążenia, zakrzepicy, miażdżycy, depresji i przewlekłego zmęczenia. Takie osoby są apatyczne, senne, zmagają się ze złym samopoczuciem. Jeśli zmagają się z chorobami przewlekłymi, brak ruchu jedynie pogarsza ich przebieg w związku z ograniczeniem ruchomości stawów, niedotlenienie czy złym ukrwieniem tkanek. Nie od dziś wiadomo również, że brak ruchu wydłuża powrót do sprawności po urazach narządu ruchu, zaś po operacjach takich jak endoprotezoplastyka może wręcz wpłynąć na niepełnosprawność.
Zobacz również: Wpływ aktywności fizycznej na organizm człowieka.
Kinezjofobia – przyczyny
Przyczyny fobii nie są znane. Wiążą się one jednak z psychiką człowieka, a jak wiadomo – do dzisiaj nie została ona w pełni poznana. Najczęściej kinezjofobia dotyczy osób starszych, które boją się kontuzji w związku z osłabieniem kości, zaburzeniami równowagi lub spadkiem formy, a także pacjentów przewlekle chorych lub po przebytych już kontuzjach, którzy boją się, że ponownie doświadczą urazu lub pogorszą swój stan zdrowia. Przykładem jest dyskopatia kręgosłupa – pacjenci z tym problemem nagminnie unikają ruchu (zwłaszcza zgięcia kręgosłupa) z obawy przed wypadnięciem dysku i pogorszeniem stanu zdrowia. Ciężko natomiast znaleźć przypadki kinezjofobii wśród dzieci (uważa się, że w tej grupie wiekowej nie występują).
Diagnostyka kinezjofobii
Diagnostyka kinezjofobii opiera się na rozmowach z pacjentem, które przeprowadza doświadczony psychoterapeuta lub w cięższych przypadkach nawet psychiatra. Analizując poziom aktywności fizycznej danej osoby oraz jej styl życia bez problemu można stwierdzić, czy ma ona wystarczającą ilość ruchu. Należy jednak pamiętać, że nie każda osoba prowadząca siedzący tryb życia zmaga się z kinezjofobią – niektóre osoby nie uprawiają sportu w związku z brakiem czasu, złą organizacją dnia lub lenistwem. Bardzo ważnym elementem jest więc dociekanie przyczyn braku ruchu.
Kinezjofobia – leczenie
Kinezjofobię leczy się pod nadzorem zespołu interdyscyplinarnego. Podstawą są systematyczne sesje psychoterapeutyczne, które pozwolą spojrzeć z innej strony na aktywność fizyczną, dostrzec jej zalety i korzyści dla organizmu, a jednocześnie pozbyć się nieuzasadnionego lęku przed ruchem. Ważnym elementem leczenia jest również fizjoterapia, zwłaszcza treningi funkcjonalne. Osoby z kinezjofobią powinny rozpocząć przygodę z ruchem pod okiem specjalisty. Będą mieć wówczas pewność, że wszelkie ćwiczenia są wykonywane prawidłowo i w asekuracji, zatem nie będą stanowić zagrożenia. Wraz z upływem czasu aktywność rozszerza się o inne rodzaje ruchu.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Knapik A., Saulicz E., Kuszewski M., Myśliwiec A., Rottermund J., Plinta R. Płeć a poziom kinezjofobii w populacji osób dorosłych z południowej Polski, Medical Review, 2012, 3, 277-287.
- Zdun-Ryżewska A., Basiński K., Unikanie aktywności motywowane lękiem przed bólem – przegląd wybranych doniesień, Ból, 2016, Tom 17, Nr 4, s. 41-48.
