Zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej (ZCPP) jest najczęstszą przyczyną bólu i ograniczenia funkcji okolicy barku. Dochodzi do przewlekłego ucisku struktur w przestrzeni podbarkowej, którego przyczyną jest zmniejszenie wymiarów tej przestrzeni lub zwiększenie ciśnienia w jej świetle. Dotyczy to:
- kaletki podbarkowej;
- pierścienia rotatorów;
- ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.
Charakterystyka stawu ramiennego
Staw ramienny jest najbardziej mobilnym stawem w organizmie. Zbudowany jest z powierzchni stawowych w formie głowy kości ramiennej i panewki łopatki. Panewka łopatki jest dodatkowo pogłębiona przez obrąbek stawowy. Jego zadaniem jest zwiększanie dopasowania powierzchni stawu ramiennego.
Warto wspomnieć również o pierścieniu rotatorów, ponieważ struktura jest związana ze stawem ramiennym i jego dysfunkcje obejmują zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej. W jego skład wchodzą ścięgna czterech mięśni takich jak:
Zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej – przyczyny
Prawdopodobną przyczyną zespołu ciasnoty przestrzeni podbarkowej jest zaburzenie równowagi pomiędzy mięśniem naramiennym, a mięśniami stożka rotatorów, prowadzące do destabilizacji głowy kości ramiennej. Ucisk stożka rotatorów zaburza jego funkcję obniżania głowy kości ramiennej podczas czynności wykonywanych z uniesieniem kończyny górnej.
Innymi słowy, zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej jest to uwięźnięcie struktur miękkich w czasie ruchów czynnych ramienia pomiędzy wyrostkiem barkowym, a głową kości ramiennej. Do najczęstszych przyczyn zwężenia przestrzeni zalicza się dysbalans mięśniowy pomiędzy mięśniami obniżającymi a podwyższającymi głowę kości ramiennej. Do innych przyczyn zalicza się również:
- pogrubienie więzadła kruczo-ramiennego;
- zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu ramiennego;
- deformacje krawędzi wyrostka barkowego;
- zapalenie kaletki podbarkowej.
Charakterystyka
Zmiany w obrębie stawu ramiennego można podzielić na pierwotne i wtórne. Do pierwotnych zmian zalicza się:
- zaburzenie anatomii struktur ograniczających przestrzeń podbarkową (zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo-obojczykowego);
- dysfunkcja tkanek miękkich znajdujących się w przestrzeni podbarkowej.
Z kolei zmiany wtórne obejmują:
- nawrotową niestabilność stawu ramiennego;
- wady postawy (zaburzenie ustawienia łopatki względem kości ramiennej);
- neuropatie.
Trzy stopnie ZCPP wg Neera
- I – zmiany odwracalne, zapalenie kaletki podbarkowej;
- II – zmiany nieodwracalne, np. zwłóknienie mięśni rotatorów bez ich rozerwania;
- III – częściowe lub całkowite uszkodzenie mięśni pierścienia rotatorów.
Zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej – objawy
Ból najczęściej zlokalizowany jest w okolicy podnaramiennej z częstym odczuwaniem, że promieniuje po przednio-bocznej części ramienia w zakresie od (60) 70 do 120 stopni. Zauważa się również głęboki ból w czasie gwałtownych ruchów zgięcia lub odwodzenia, niemożność podniesienia ramienia bez uniesienia całego barku czy brak możliwości spania na boku od strony kończyny chorej.
Diagnostyka
W trakcie badania fizykalnego wykorzystywane testy funkcjonalne to:
- Pierwotny zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej (próba Hawkinsa, Próba ciasnoty Neera).
- Wtórny zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej (próba obawy, próba relokacji).
Dodatkowo, stosuje się testy oporowe mięśni wykazujące dysfunkcje. Są to m.in.:
- test mięśnia podłopatkowego;
- test mięśnia nadgrzebieniowego (test Jobe’a);
- test mięśnia podgrzebieniowego;
- test ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia
Zespół ciasnoty przestrzeni podbarkowej – fizjoterapia
Leczenie opiera się głównie na fizjoterapii. Istotne jest opracowanie mięśni takich jak mięsień naramienny, mięsień podobojczykowy, a także systemu więzadłowego, a w szczególności kruczo-obojczykowego i żebrowo-obojczykowego, ponieważ są najbardziej aktywne.
Zaleca się wzmocnienie siły mięśniowej mięśnia nadgrzebieniowego, mięśnia podłopatkowego, mięśnia obłego mniejszego oraz głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia. Celem jest zwiększenie przestrzeni między ramieniem a wyrostkiem barkowym łopatki. Konieczna jest również poprawa ruchu w stawach sąsiadujących, zarówno obojczyka, żeber jak i kręgosłupa szyjnego i piersiowego.
Na poniższym filmie, na przykładzie jednego z naszych pacjentów z Centrum Fizjoterapeuty, pokazuje jak może przebiegać fizjoterapia barku:
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia:
- Lemiesz G., Iwańczyk K., Dąbrowski M., Najczęstsze dolegliwości bólowe kompleksu łopatkowo-ramiennego, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja.
- Program usprawniania pacjenta z dolegliwościami w obrębie obręczy barkowej, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, 10/2012.
