Mięsień nadgrzebieniowy (łac. musculus supraspinatus) wypełnia dół nadgrzebieniowy łopatki. Należy do grupy mięśni obręczy kończyny górnej.
Mięsień nadgrzebieniowy – budowa anatomiczna i topografia
Mięsień nadgrzebieniowy posiada trójkątny kształt, biegnie od dołu nadgrzebieniowego łopatki do końca bliższego kości ramiennej. Warto również wiedzieć, że wchodzi w skład tzw. stożka rotatorów. Przyczepy można zapisać następująco:
- przyczep początkowy (pp): obejmuje wspomniany wcześniej dół nadgrzebieniowy łopatki oraz powięź nadgrzebieniową;
- przyczep końcowy (pk): Włókna biegną zbieżnie do boku, kończą się silnym i krótkim ścięgnem na powierzchni górnej guzka większego kości ramiennej. Dodatkowo ścięgno mięśnia przyczepia się do torebki stawowej.
Przyśrodkowo mięsień nadgrzebieniowy jest przykryty mięśniem czworobocznym. Bardziej do boku przebiega on pod stawem barkowo-obojczykowym i więzadłem kruczo-barkowym. Ostatecznie, przy samym przyczepie do kości ramiennej leży pod mięśniem naramiennym.
Powierzchnia wewnętrzna mięśnia pokrywa dół nadgrzebieniowy wraz z nerwem i naczyniami nadłopatkowymi. Powięź zamyka dół nadgrzebieniowy w komorę kostno-włóknistą obejmującą mięsień, z której wychodzi tylko jego płaskie ścięgno.
Zobacz również: Uszkodzenie pierścienia rotatorów.
Mięsień nadgrzebieniowy – czynność / funkcje
Mięsień nadgrzebieniowy działa wspólnie z mięśniem naramiennym odwodząc ramię, a równocześnie napina torebkę stawu ramiennego. Ponadto delikatnie obraca ramię na zewnątrz oraz nieznacznie je zgina.
Jeżeli mięsień naramienny jest porażony, mięsień nadgrzebieniowy samodzielnie odwodzi ramię, choć zdecydowanie słabiej, ponieważ dysproporcja między wielkością mięśnia a masą kończyny jest zbyt duża.
Można zatem podsumować, że mięsień nadgrzebieniowy:
- odwodzi w stawie ramiennym;
- wspomaga odwracanie ramienia;
- napina torebkę stawową.
Test Jobe’a
Testem służącym do oceny dysfunkcji tego mięśnia jest test Jobe’a. W trakcie jego wykonywania ramię pacjenta powinno znajdować się w odwiedzeniu do 90 stopni oraz w rotacji wewnętrznej. Podczas odwodzenia i zginania w płaszczyźnie poziomej fizjoterapeuta wywiera nacisk od góry na przedramiona. Test uznaje się za dodatni, gdy prowokuje ból, a pacjent nie jest w stanie wykonać odwiedzenia do 90 stopni i utrzymać tej pozycji wbrew oporowi.
Na poniższym filmie pokazujemy jak wykonać test Jobe’a na przykładzie jednego z naszych pacjentów z Centrum Fizjoterapeuty:
Unerwienie mięśnia nadgrzebieniowego
Unerwienie mięśnia nadgrzebieniowego pochodzi ze splotu ramiennego. Dokładniej, odpowiada za nie nerw nadłopatkowy, odchodzący z segmentu C5-C6. Uszkodzenie lub uciśnięcie tego nerwu wywołuje szereg charakterystycznych objawów, do których można zaliczyć między innymi:
- bolesność łopatki podczas wykonywania ruchów kończyną górną;
- ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym;
- spoczynkowe bóle barku.
Zobacz również: Neuropatia nerwu nadłopatkowego.
Unaczynienie mięśnia nadgrzebieniowego
Unaczynienie z kolei mięsień nadgrzebieniowy zawdzięcza tętnicy nadłopatkowej. Odchodzi ona od tętnicy podobojczykowej i tętnicy okalającej łopatkę. Ta z kolei odchodzi od tętnicy pachowej.
Mięsień nadgrzebieniowy – ćwiczenia
Wszelkie ćwiczenia można oprzeć na wiedzy, za które ruchy odpowiada mięsień nadgrzebieniowy. Jego główną czynnością jest odwodzenie w stawie ramiennym, mięsień ten należy zatem wzmacniać wspólnie z mięśniem naramiennym. W tym celu należy wykonywać wszelkie odwodzenia z oporem, wykorzystując przy tym np. obciążniki czy taśmy rehabilitacyjne (gimnastyczne).
Utrzymywanie mięśnia nadgrzebieniowego w dobrej kondycji jest ważne, ponieważ zapobiega niektórym urazom barku, a także wspomaga zachowanie ogólnego, dobrego stanu zdrowia.
Mięsień nadgrzebieniowy – kinesiotaping
Poniżej przedstawiamy jak wygląda kinesiotaping na mięsień nadgrzebieniowy. Tego rodzaju aplikację warto jest wykonać przy np. przeciążeniach. Jest ona stosowana jako wspomaganie utrzymania efektów wcześniej przeprowadzonej, odpowiednio dobranej fizjoterapii:
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Wiszomirska I., Anatomia układu ruchu człowieka, Wydawnictwo AlmaMer, Warszawa 2009.
- Buckup K., Buckup J., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.