Metoda Zandera przedstawia ideę ćwiczeń leczniczych przy wykorzystaniu aparatury mechanicznej. Powstała w II połowie XIX wieku, a jej autorem był Gustav Zander, lekarz ortopeda pochodzenia szwedzkiego.
Metoda Zandera – założenia
Autor metody zakłada, że zastosowanie urządzeń mechanicznych umożliwia:
- wykonywanie ćwiczeń zgodnie z prawami fizyki i biomechaniki;
- pełne dostosowanie oporu do aktualnej siły mięśniowej;
- bezpieczne i dokładne stopniowanie obciążenia w miarę zwiększania siły mięśniowej przez pacjenta;
- powtarzalność ćwiczeń.
Aparaty Zandera oraz jego zestawy ćwiczeń wykorzystywano nie tylko w klasycznych sytuacjach terapeutycznych jak np. usprawnianie pourazowe i pooperacyjne, reedukacja postawy ciała czy postępowanie w różnego rodzaju schorzeniach kostno-stawowo-mięśniowych. W mechanoterapii Zandera można było odnaleźć elementy profilaktyczne, takie jak zapobieganie przeziębieniom i gruźlicy, a także elementy rozwojowe – trening ciała dzieci słabszych i wiotkich.
Metoda wyróżnia badanie oraz terapię właściwą.
Badanie
Dobór ćwiczeń odbywa się na ogólnych zasadach diagnostyki funkcjonalnej. Ćwicząc na aparatach Zandera można było sprawdzać osiągany zakres ruchomości oraz w sposób pośredni kontrolować siłę mięśniową.
Zander proces diagnozy i ordynacji nazwał „indywidualizowaniem”, ponieważ jego zdaniem, jeśli obciążenie było zbyt duże, powodowało ubytek siły mięśniowej. W celach skutecznej diagnozy skonstruował on kilka aparatów pomiarowych, np. specjalne krzesło pomagające sprawdzić wpływ ustawienia miednicy w płaszczyźnie czołowej na boczne wygięcia kręgosłupa.
Terapia
Gustav Zander jako jeden z pierwszych przedstawił metodykę ćwiczeń oporowych. Zasady ich prowadzenia prezentują się następująco:
- ćwiczenia rozpoczyna się od małych obciążeń, zwłaszcza w pierwszych tygodniach terapii;
- opór należy zwiększać stopniowo w miarę przyrostu siły mięśniowej;
- po ćwiczeniach agonistycznych grup mięśniowych zaleca się kilkuminutowe przerwy przeznaczone na odpoczynek;
- należy wykonywać wszystkie zalecone ćwiczenia, bez pomijania mniej lubianych;
- osoby w pełni sprawne mogą powtarzać trening kilka razy dziennie;
- ważny jest dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej dla każdego ćwiczenia;
- ćwiczący powinni konsultować ćwiczenia z terapeutą;
- wszystkie ćwiczenia należy wykonywać spokojnie, dokładnie i co najważniejsze regularnie;
- do ćwiczeń należy przystąpić wypoczętym i nie bezpośrednio po spożyciu posiłku;
- podczas ćwiczeń należy pamiętać o prawidłowym wzorcu oddychania.
Zobacz również: Ćwiczenia oddechowe w rehabilitacji.
Maszyny
Maszyny skonstruowane przez Zandera można podzielić na 5 grup. Warto o nich wspomnieć, ponieważ są podstawą całej metody.
Pierwszą z nich stanowią: aparaty do ruchu aktywnego kończyn górnych, dolnych, tułowia (ćwiczenia czynne oporowe) i do wykonywania ćwiczeń równoważnych.
Druga grupa obejmuje: aparaty do ruchu biernego kończyn górnych, klatki piersiowej i miednicy.
Trzecia grupa to: aparaty do masażu wibracyjne, perkusyjne, ugniatające i trące/walcujące.
Czwartą grupę stanowią: aparaty ortopedyczne i korekcyjne (uciskowe, korygujące i do ćwiczeń kombinowanych).
W piątej grupie znajdują się: aparaty do pomiarów tułowia, skolioz i bocznych wygięć miednicy.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia, Tom II, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.