Metoda Kenny dotyczy postępowania fizjoterapeutycznego podczas usprawniania chorych z zapaleniem rogów przednich rdzenia kręgowego. Twórczynią była Elizabeth Kenny – pielęgniarka praktykująca od lat 30. XX wieku, początkowo w Australii, a następnie w Stanach Zjednoczonych.
Metoda Kenny – założenia
Kobieta uważała, że zasadniczym celem postępowania fizjoterapeutycznego w przypadku tej jednostki chorobowej jest maksymalne utrzymanie sprawności narządu ruchu w okresie początkowym (przez pierwsze pół roku) oraz w miarę możliwości pełny powrót funkcji w etapie późniejszym.
Reedukacja mięśniowo-nerwowa odbywała się w pewnym stopniu dzięki stymulacji ekstero- i proprioceptywnej, której celem jest aktywacja ośrodkowego układu nerwowego.
Metoda Kenny w swoich założeniach jest metodą analityczną, ponieważ w poszczególnych ćwiczeniach usprawnia się jedynie jeden mięsień w obrębie jednego stawu poprzez jeden ruch przebiegający w płaszczyźnie pojedynczej.
Zobacz również: Płaszczyzny ciała.
Badanie
Dla potrzeb metody twórczyni wykorzystała sposób oceny siły mięśniowej przedstawiony około 1912 roku – test Lovetta. Pierwotnie przedstawił on jedynie skalę 4 stopniową:
- 0 – brak napięcia mięśniowego przy próbie ruchu czynnego;
- 1 – wyczuwalny ślad napięcia przy próbie ruchu czynnego;
- 2 – praca mięśni przeciwko sile ciężkości;
- 3 – praca mięśni przeciwko sile ciężkości z dodatkowym nieznacznym oporem.
Dopiero około 1915 roku profesor zmodyfikował swój test rozszerzając go do skali 6 stopniowej.
Elizabeth Kenny dla potrzeb własnej metody przedstawiła ocenę samodzielności pacjenta. W pięciostopniowej skali (od 0 do 4) oceniała ona sposób wykonania czynności dnia codziennego, klasyfikując je w 6 głównych kategoriach:
- aktywność w łóżku – zmiana pozycji, przejście do pozycji półsiedzącej;
- zmiany pozycji – przyjmowanie pozycji siedzącej oraz stojącej;
- przemieszczanie się – chód, jazda na wózku, wchodzenie na schody;
- ubieranie się – podzielone na górną i dolną część ciała;;
- higiena osobista – twarzy, kończyn górnych i dolnych oraz tułowia;
- przyjmowanie pokarmów – płynnych i stałych.
Brak punktów oznacza pełną zależność od osób drugich, zaś pełna pula 24 punktów świadczy o pełnej samodzielności pacjenta.
Ocenę funkcjonalną można uznać za złożoną, ponieważ oceniana była przez zespół medyczny składający się z pielęgniarki, lekarza, fizjoterapeuty, terapeuty zajęciowego. Oceny dokonuje również samodzielnie osoba badana.
Terapia
Jednym z pierwszych zabiegów w Metodzie Kenny bezpośrednio po zakończeniu okresu ostrego choroby (zwykle 7-8 dni po ustąpieniu gorączki) były tak zwane kocowania. Kocowania miały na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz przekrwienie niesprawnych mięśni. Ułatwiało to ćwiczenia w okresie późniejszym. Koce – najczęściej wełniane – ogrzewano nad parą, wyciskano i nakładano na leczoną okolicę. Miały zwykle temperaturę 50-60 stopni Celsjusza. Kenny wyróżniła kocowanie zawijane, agrafkowe i koncentrowane.
Zobacz również: Kocowanie metodą Kenny.
Zabieg kocowania trwał do kilkudziesięciu minut, początkowo powtarzało się go od 3 do 5 razy dziennie. Liczbę tę zmniejszało się stopniowo do 1-2 zabiegów dziennie, a następnie zastępowano okładami parafinowymi.
Kolejnym środkiem terapeutycznym jest stymulacja wykonywana najczęściej w połączeniu z ćwiczeniami biernymi. Polega na włączeniu drgań i wibracji naśladujących w pewnym stopniu skurcz mięśni. Celem jest zwiększenie aktywności receptorów narządu ruchu, a dzięki temu uzyskanie pobudzenia w obrębie OUN.
W czasie wykonywania zabiegu należały zwracać uwagę na następujące zasady:
- dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej;
- wolne tempo prowadzenia ćwiczeń;
- docisk ścięgien w kierunku kości;
- dotyk skóry nad pracującym mięśniem;
- zatrzymanie ruchu do 10-15 stopni z jednoczesną delikatną kompresją powierzchni stawowych;
- aktywna współpraca z pacjentem.
W miarę poprawy stanu pacjenta Kenny zezwala na stopniową pionizację i ćwiczenia chodu. Zależnie od potrzeb stosowano także ćwiczenia redresyjne skróconych mięśni.
Elizabeth Kenny za przeciwwskazane ćwiczenia uznała ćwiczenia w wodzie oraz ćwiczenia czynne w odciążeniu z wykorzystaniem systemu podwieszek. Nie zezwalała również na przeprowadzenie zabiegów operacyjnych ani stosowanie zaopatrzenia ortopedycznego.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia, Tom II, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.
