Ból nocyplastyczny to rodzaj bólu, który w większości przypadków przyjmuje postać przewlekłą, a jednocześnie często zmieniający się w swojej intensywności i lokalizacji. Wiąże się z chorobą układu nerwowego lub chorobą ogólnoustrojową i bardzo trudno go leczyć. Dąży się w tym przede wszystkim do eliminacji lub ustabilizowania przyczyn.
Ból nocyplastyczny – co to jest?
Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją ból nocyplastyczny określić można w skrócie jako: co najmniej 3-miesięczny, niespecyficzny (niemożliwy do wyjaśnienia uszkodzeniem tkanki) ból miejscowy, niosący pewne znamiona nadwrażliwości. Nie sposób wyczerpująco wyjaśnić go przez mechanizmy nocycepcji i neuropatii, może natomiast przejawiać cechy pewnego rodzaju nadwrażliwości, obecne przynajmniej w rejonie ciała objętym dolegliwością bólową.
Zobacz również: Sensytyzacja.
Ból nocyplastyczny – przyczyny
Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu, ból scentralizowany określa współcześnie mianem bólu nocyplastycznego. Doświadczane przez pacjenta objawy są konsekwencją zmienionego odczuwania i nasilonego przetwarzania sygnałów bólowych w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), a za ich powstawanie odpowiadają inne mechanizmy niż w bólu nocyceptorowym lub bólu neuropatycznym. Przyczyną bólu nocyplastycznego są więc najczęściej choroby ośrodkowego układu nerwowego (np. polineuropatie, stwardnienie rozsiane) lub choroby ogólnoustrojowe, zwykle o charakterze przewlekłym. Przeciwieństwem jest ból neuropatyczny spowodowany uszkodzeniem lub uciskiem na określony nerw, a także ból nocyceptywny wywołany stanem zapalnym lub urazem mechanicznym. Nie należy mylić tych rodzajów bólu.
Zobacz również: Sensytyzacja obwodowa.
Charakterystyka bólu nocyplastycznego
Cechami charakterystycznymi bólu nocyplastycznego są:
- uogólniona hiperalgezja (nadmierna reakcja tkanek na bodziec bólowy);
- allodynia (ból wywołany przez bodziec, który zazwyczaj nie wywołuje bólu).
Jeśli ból nocyplastyczny ma postać przewlekłą i uogólnioną, nierzadko towarzyszą mu objawy pochodzące z ośrodkowego układu nerwowego, takie jak:
- zmęczenie;
- zaburzenia, wahania nastroju;
- zaburzenia funkcji poznawczych;
- problemy z pamięcią;
- sen nieprzynoszący odpoczynku i regeneracji;
- sporadycznie nadwrażliwość na bodźce dźwiękowe i świetlne oraz nieprzyjemne zapachy.
Ból nocyplastyczny jest rozległy, nierzadko poprzedzony występowaniem bólu w innych okolicach organizmu w przeszłości. Dla porównania ból nocyceptywny jest dobrze zlokalizowany – pacjent jest w stanie z łatwością wskazać miejsce jego dokładnego występowania. Zawsze nasila się podczas ruchu. Z kolei ból neuropatyczny pojawia się w obszarze zaopatrywanym przez nerwy obwodowe (tj. dermatom lub obszar skarpetek/rękawiczek). Ma przy tym charakter okresowy, przeszywający, czemu towarzyszyć może uczucie drętwienia i mrowienia.
Zobacz również: Mrowienie i drętwienie kończyn.
Ból nocyplastyczny – leczenie
Leczenie bólu nocyplastycznego opiera się przede wszystkim na diagnostyce i terapii choroby podstawowej. Nie zawsze istnieje możliwość jej całkowitej eliminacji. Wówczas dąży się do jej ustabilizowania i wyrównania, najczęściej za pomocą indywidualnie dobranej farmakoterapii, rzadziej zabiegów neurochirurgicznych. W leczeniu objawowym bólu nocyplastycznego stosuje się leki oddziałujące na ośrodkowy układ nerwowy oraz różnego rodzaju terapie niefarmakologiczne zaliczane to grona metod fizjoterapeutycznych.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Corr M., Ból w chorobach reumatycznych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.
- Dobrogowski J., Zajączkowska R., Dutka J., Wordliczek J., Patofizjologia i klasyfikacja bólu, Polski Przegląd Neurologiczny, 1/2011.
- Frankowski S., Trzy oblicza bólu [https://body-work.com.pl/blog/trzy-oblicza-bolu/].
