Wskaźnik PCT (prokalcytonina) został po raz pierwszy opisany w 1993 roku, aktualnie zaś jest jednym z podstawowych parametrów sprawdzanych podczas badania krwi. Fizjologicznie prokalcytonina produkowana jest przez komórki C tarczycy i podlega regulacji hormonalnej. Z dużą swoistością wskazuje na stany zapalne toczące się w organizmie.
PCT – charakterystyka
Prokalcytonina jest polipeptydem zbudowanym ze 116 aminokwasów o masie 13 kDa, który może być wykrywany w surowicy podczas infekcji, sepsy i ostrej odpowiedzi zapalnej. Fizjologicznie jest pośrednim produktem syntezy kalcytoniny wytwarzanej przez komórki C gruczołu tarczowego. Kalcytonina natomiast spełnia kluczową rolę w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej, a więc w utrzymywaniu silnych i wytrzymałych kości. To jednocześnie podstawowy marker raka rdzeniastego tarczycy.
W stanach patologicznych do syntezy prokalcytoniny dochodzi w największych ilościach wskutek infekcji bakteryjnych, pod wpływem peptydoglikanów i LPS oraz cytokin prozapalnych. Na samym początku PCT uwalniają monocyty, później zaś następuje wyrzut do krwi z komórek tkanki miąższowej. Do spadku stężenia PCT dochodzi po ustaniu działania czynnika indukującego, przy okresie połowicznego zaniku wynoszącego 24 godziny. Krew do oznaczenia PCT pobrać można zarówno w żyły, jak i z tętnicy.
PCT – norma
W warunkach fizjologicznych stężenie PCT jest niewielkie i wynosi między 0,05 ng/ml a 0,1 ng/ml. Stężenie poniżej 0,2 ng/ml pozwala z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć posocznicę i zapalenie ogólnoustrojowe. Aby rozpoznać sepsę, wynik powinien wynosić powyżej 0,5 ng/ml. PCT jest białkiem reagującym bardzo szybko i dynamicznie w praktycznie każdej infekcji bakteryjnej.
Niskie PCT
Niska wartość PCT z reguły jest określana jako prawidłowa i nie wskazuje na żadne problemy zdrowotne. Jeśli wynik jest bliski zeru, może jednak wiązać się ze znaczną anemią lub małopłytkowością, co warto ocenić na podstawie wyników pozostałych parametrów.
Wysokie PCT
Podwyższony wynik PCT wskazuje na toczące się w organizmie stany zapalne, przy czym im wyższa jest wartość PCT, tym silniejszy i bardziej uogólniony stan zapalny w organizmie. Możliwe przyczyny:
- choroby autoimmunologiczne;
- choroby nowotworowe;
- posocznica;
- miejscowe lub uogólnione infekcje wirusowe, infekcje bakteryjne, infekcje grzybicze;
- niektóre choroby pasożytnicze;
- zespół zaburzeń wielonarządowych;
- przebyte urazy i operacje;
- stosowanie leków wydzielających cytokiny prozapalne;
- ciężkie upośledzenie perfuzji narządów wewnętrznych.
Badanie PCT określa również rokowania (śmiertelności) i ryzyko powikłań u pacjentów znajdujących się w stanie ciężkim na oddziałach intensywnej opieki. Wysoki wskaźnik PCT pogarsza rokowania chorego.
Badanie PCT – cena
Badanie prokalcytoniny kosztuje średnio 128 zł. Można wykonać je również w ramach NFZ, jednak należy posiadać skierowanie od lekarza lub przebywać na oddziale szpitalnym.
PCT – przygotowanie do badania
Nie trzeba specjalnie przygotowywać się do badania PCT. Nie jest wymagane przebywanie na czczo, ponieważ spożyty posiłek nie ma wpływu na stan zapalny toczący się w organizmie. Ponadto próbkę krwi do badania pobrać można o dowolnej porze dnia i nocy, gdy tylko jest to potrzebne.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dymicka-Piekarska V., Wasiluk A., Prokalcytonina (PCT), współczesny wskaźnik infekcji i stanów zapalnych, Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 723-728.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.
