Skala Oxford jest powszechnie stosowana w fizjoterapii uroginekologicznej i ginekologii do oceny stanu mięśni dna miednicy i diagnostyki zjawisk wszelkich ich niewydolności. Zazwyczaj łączona jest ze skalą PERFECT, umożliwiając kompleksowe i wielopłaszczyznowe zbadanie czynności mięśni dna miednicy. Do przeprowadzenia obu testów konieczne jest wykonanie badania per vaginam.
Skala Oxford
Skala Oxford obejmuje 6 stopni, w zależności od siły skurczu mięśni dna miednicy:
- 0 – brak napięcia mięśniowego;
- 1 – drżenia mięśniowe;
- 2 – słabe napięcie mięśniowe, niemożliwe do utrzymania;
- 3 – umiarkowany skurcz mięśni;
- 4 – wyraźny skurcz mięśni;
- 5 – silny skurcz mięśni.
Ocenę skurczu wykonuje się podczas badania per vaginam, utrzymując palec wskazujący w pochwie pacjentki. Podczas badania zaleca się wykonanie zaciśnięcia i „podciągnięcia” mięśni dna miednicy ku wnętrzu ciała. Jednocześnie należy różnicować prawidłowy ruch od nieprawidłowego, opierającego się na parciu.
Zastosowanie skali Oxford
Dzięki skali Oxford można na bieżąco śledzić postępu terapii. Jeśli na pierwszej wizycie u fizjoterapeuty pacjentka wykazywała siłę skurczu mięśni dna miednicy na poziomie 1, natomiast po kilku tygodniach terapii specjalista ocenia ją na 3, widać, że metody lecznicze zostały dobrane dobrze, a pacjenta przykłada się do zadań domowych. I odwrotnie, jeśli siła skurczu mimo terapii utrzymuje się na jednym poziomie, należy zmienić metody terapeutyczne.
Skala Oxford znajduje zastosowanie przy problemach zdrowotnych takich jak bolesne miesiączkowanie, bolesne współżycia, nietrzymanie moczu, gazów i stolca czy obniżenie narządu rodnego. Zgodnie z nią ocenia się mięśnie dna miednicy po ciążach i przebytych porodach, zwłaszcza siłami natury, a także po operacjach ginekologicznych.
Skala PERFECT
Skala Oxford jest jedną ze składowych szerszej skali zwanej PERFECT. Prezentuje się ona następująco:
- P – power: siła skurczu mięśni dna miednicy mierzona właśnie za pomocą skali Oxford. Prawidłowy wynik wynosi 4 lub 5 wg skali Oxford;
- E – endurance: wytrzymałość mierzona w sekundach. To czas, w jakim mięśnie bez zmęczenia mogą pozostać w silnym skurczu. Norma wynosi około 8 sekund;
- R – repetition: powtórzenia, czyli liczba szybkich i silnych skurczów mięśniowych następujących bezpośrednio po sobie. Siła każdego z nich musi być taka sama. Wynik prawidłowy wynosi 8-10 powtórzeń;
- F – fast: liczba możliwych do wykonania szybkich skurczy mięśniowych, aż do momentu zmęczenia mięśni. Norma wynosi 8-10;
- E – elevation: skurcz warstwy głębokiej mięśni dna miednicy. Ocenia się tylko jego występowanie bądź brak;
- C – cocontraction: współskurcz, czyli ocena występowania jednoczesnej aktywacji mięśni brzucha podczas aktywacji mięśni dna miednicy;
- T – timing: odruchowe napinanie mięśni dna miednicy podczas kaszlu.
Na podstawie tak rozbudowanej diagnostyki można postawić dokładne rozpoznanie odnośnie kondycji dna miednicy. Całe badanie (uwzględniając skalę Oxford i pełną skalę PERFECT) trwa do 15 minut. Musi być uzupełnione szczegółowym wywiadem z pacjentką, a także wypełnieniem dzienniczka mikcji.
Jak poprawić wynik skali Oxford?
Najbezpieczniej jest wzmacniać mięśnie dna miednicy pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty uroginekologicznego. Tylko połączenie świadomej aktywacji dna miednicy, terapii manualnej i biofeedbacku da oczekiwane rezultaty. Domowe treningi dna miednicy czy stosowanie wciąż popularnych kulek gejszy dają niestety zupełnie odwrotne efekty. W pierwszym przypadku możemy błędnie aktywować dno miednicy (np. nie łącząc ćwiczeń z faza oddechu lub jedynie zaciskając pochwę i odbyt), zaś w drugim przypadku prowadzimy do przemęczenia mięśni, czego konsekwencją mogą być epizody moczenia nocnego, zaleganie moczu w pęcherzu moczowym, uczucie parcia i częstomocz, a także dolegliwości bólowe miednicy mniejszej (np. podczas stosunku seksualnego czy w trakcie miesiączki).
Już jedna wizyta u specjalisty pozwoli zrozumieć specyfikę treningów. Po przeszkoleniu jak najbardziej można wykonywać je samodzielnie w domu, wiedząc na co zwracać szczególną uwagę. W celach profilaktycznych zaleca się treningi dna miednicy 2 razy w tygodniu po 15-20 minut, natomiast przy problemach zdrowotnych ilość treningów i czas ich trwania jest kwestią indywidualną.
Zainteresował Cię ten temat?
Wyżej przybliżyliśmy tematykę związaną z bardzo ważnym działem fizjoterapii jakim jest uroginekologia. Jeżeli chcesz rozwijać się w tym temacie i wiedzieć jak prowadzić pacjentów uroginekologicznych, najlepszym rozwiązaniem jest zdobycie wiedzy bezpośrednio u specjalistów, w rozszerzonym zakresie na certyfikowanych szkoleniach, gdzie uzyskuje się szczegółowe informacje o technikach fizjoterapeutycznych i ich wykorzystaniu u pacjentów.
Kod rabatowy na kurs Trening dna miednicy BeBo
Z tego względu, specjalnie dla naszych czytelników Portalu Fizjoterapeuty wynegocjowaliśmy 10% zniżki na kursy i szkolenia prowadzone przez certyfikowanych instruktorów BeBo Polska. W celu uzyskania zniżki podczas zapisów (telefonicznie lub przez stronę www.bebotrening.pl) wystarczy podać kod: FIZJOTERAPEUTY
Bibliografia
- Adamiak-Godlewska A., Rechberger T., Nowoczesne techniki oceny anatomii i funkcji dna miednicy u kobiet, Przegląd Menopauzalny, 4/2012.
- Tanzberger R., Kuhn A., Mobs G., Baumgartner U., Dno miednicy, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
